Nhiều chuyên gia môi trường cho rằng, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT), Bộ Y tế đều có quy định để kiểm soát nguồn nước. Thông tư 24 của Bộ TNMT quy định việc xác định và công bố vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt, phạm vi vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt của công trình khai thác nước mặt đã được quy định rất rõ với khoảng cách từ 1.000-1.500 m tùy theo quy mô công trình.
Thông tư 41 của Bộ Y tế đưa ra các quy chuẩn về giám sát chất lượng nước sinh hoạt. Trước khi đưa nguồn nước vào sử dụng phải xét nghiệm tất cả các chỉ tiêu theo quy chuẩn của Bộ Y tế. Khi xảy ra sự cố phải thông báo chất lượng nước hằng ngày cho cơ quan quản lý và khách hàng.
Ông Nguyễn Xuân Lai - Phó Chủ tịch, kiêm Tổng thư ký Hội Nước sạch và Môi trường Việt Nam cho rằng. Mặc dù nước là loại hình đặc thù nhưng không phải vì thế mà chỉ cho 1 doanh nghiệp làm, khiến người dân không có quyền lựa chọn. Như vậy khi xảy ra sự cố, người dân chỉ có 2 phương án: Một là ngưng dùng nước, hai là chấp nhận dùng nước không an toàn. Vấn đề đặt ra là tránh “độc quyền” cung cấp nước.
Theo quy hoạch cấp nước Thủ đô Hà Nội đến 2030, tầm nhìn 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt dự báo đến 2030, nhu cầu nước của Hà Nội đạt 1.939.000 m3/ngày đêm; tới năm 2050 dự báo đạt 2.576.000 m3/ngày đêm.
Trong đó, nguồn cung cấp nước đến từ 3 nhà máy nước mặt Sông Đà, Sông Hồng và Sông Đuống (phần cấp cho Hà Nội). Địa bàn cung cấp và mục tiêu nâng cấp công suất cho các nhà máy cũng được xác định rõ.
Cụ thể, tới năm 2020, nhà máy nước sông Đà dự kiến sẽ khai thác lưu lượng 600.000 m3/ngày đêm; nhà máy nước sông Hồng khai thác với lưu lượng 300.000 m3/ngày đêm và nhà máy nước sông Đuống (phần cấp cho Hà Nội) là 240.000 m3/ngày đêm.
Hiện nay, Nhà máy nước sông Đà cung cấp 300.000m3/ngày đêm; Nhà máy nước sông Đuống vừa khánh thành giai đoạn 1 với công suất tương tự; Nhà máy nước sông Hồng đang trong quá trình triển khai.
Lấy những mẫu nước nào?
Sở Y Tế Hà Nội đã có kết quả xét nghiệm mẫu nước sạch lấy ngày 18/10 do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội lấy mẫu nước và phối hợp Viện Công nghệ Môi trường - Viện Hàn lâm khoa học Việt Nam phân tích.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội lấy 4 mẫu nước của nhà máy nước sông Đà để xét nghiệm chỉ tiêu Styren theo QCVN 01:2009/BY tại các vị trí: Mẫu nước thành phẩm tại nhà máy; Bể chứa trung gian tại xã Bình Yên, Thạch Thất; Trạm điều tiết Tây Mỗ và Họng 1.200 Big C.
Cùng đó lấy 15 mẫu nước tại hộ gia đình sử dụng nước trong mạng cấp của Công ty nước sạch sông Đà thuộc 5 quận huyện: quận Thanh Xuân (phường Phương Liệt, Thanh Xuân Trung), quận Hoàng Mai (phường Đại Kim), quận Cầu Giấy (phường Mai Dịch, Trung Hòa), quận Nam Từ Liêm (phường Mễ Trì, Đại Mỗ) và huyện Hoài Đức (xã Di Trạch, Vân Côn).
Ðạt quy chuẩn về Styren
Kết quả xét nghiệm mẫu nước ngày 14/10 cho thấy 107/107 chỉ tiêu đều nằm trong giới hạn cho phép. Vì thế, ngày 17/10, Nhà máy nước sông Đà đã cấp nước trở lại song các chuyên gia khuyến cáo nước chỉ sử dụng cho mục đích sinh hoạt. Thành phố cung cấp nguồn nước khác để phục vụ nhu cầu ăn uống của người dân.
Song song với đó, Công ty CP Viwaco cho biết, đã hoàn thành bơm nước ra ngoài, thau rửa bể tại 160 chung cư, nhà tái định cư. Trong ngày 20/10 hoàn thành súc xả nốt một số bể chung cư còn lại. Một số khu vực đã được các đơn vị điều chỉnh nguồn nước từ Nhà máy nước sạch sông Đuống và các nhà máy nước ngầm khác.
Trong tuần này người dân Thủ đô sẽ được sử dụng nước sạch sông Đà cho nấu nướng, sinh hoạt. Sở Y tế Hà Nội cho biết tiếp tục chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội lấy mẫu nước trong các ngày tiếp theo, phối hợp Viện Công nghệ Môi trường (Viện Hàn lâm khoa học Việt Nam), Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường (Bộ Y tế) lấy mẫu nước của nhà máy nước sông Đà và các hộ dân để phân tích đánh giá chất lượng.