Giải Nobel và cấu trúc giải
Nobel là tập hợp các giải thưởng quốc tế được tổ chức trao thưởng thường niên, kể từ năm 1901 cho những cá nhân đạt thành tựu trong các lĩnh vực: vật lý, hóa học, y học, văn học, kinh tế và hòa bình. Đặc biệt, giải hòa bình có thể trao cho tổ chức hay cá nhân. Kết quả đoạt giải được công bố vào tháng 10 hàng năm và trao giải ngày 10/12.
Mỗi giải thưởng Nobel gồm một huy chương vàng, một bằng khen và một khoản tiền. Số tiền phụ thuộc vào thu nhập của Hiệp hội Nobel. Theo thống kê, năm 1980 là 210.000 USD, cuối những năm 1990 là 1 triệu USD và tới năm 2013 là 1,36 triệu USD.
“Cha đẻ” giải Nobel
Alfred Bernhard Nobel (21/10/1838 - 10/12/1896), một nhà hóa học, kỹ nghệ, người phát minh thuốc nổ, triệu phú người Thụy Điển, là “cha đẻ” của giải thưởng Nobel.
Alfred Nobel là con trai thứ ba của nhà khoa học Immanuel Nobel. Từ nhỏ, ông cùng cha các anh nghiên cứu thuốc súng và thủy lôi.
Thuốc nổ dynamite là phát minh nổi bật trong số 350 bằng phát minh của Alfred Nobel. Ông bắt đầu nghiên cứu thuốc nổ từ năm 17 tuổi.
Từ việc chế tạo thuốc nổ dynamite và các loại thuốc nổ khác, ông và các anh em đã có một gia sản to lớn.
Năm 1895, Nobel ký chúc thư cuối cùng và để phần lớn số tài sản thành lập các giải Nobel, trao cho bất kỳ ai không phân biệt quốc tịch. Ông qua đời sau một cơn đột quỵ năm 1986 tại Ý.
Tranh cãi về không có giải Nobel toán học
Một giả thuyết cho rằng, không có giải Nobel Toán học bởi không tạo ra sản phẩm ứng dụng như các ngành vật lý, hóa học hay sinh học, không tạo ra ứng dụng thực tiễn và tạo ra sản phẩm có thể thấy được.
Những con số thú vị
- Tính tới năm 2013, kể từ năm 1901, đã có 549 lần trao giải cho 847 cá nhân và 25 tổ chức gồm cả những người được trao giải trên 1 lần.
- Người lớn tuổi nhất giành giải Nobel là nhà khoa học Mỹ gốc Nga Leonid Hurwicz, giành giải Nobel Kinh tế năm 2007 khi 90 tuổi.
- Người trẻ nhất giành giải Nobel là nhà khoa học Anh Lawrence Bragg, giành giải Nobel Vật lý năm 1915 khi mới 25 tuổi.
- Trong khi đó, độ tuổi trung bình cho những người thắng giải trong các lĩnh vực giải Nobel là: 59
- Theo số liệu thống kê từ năm 1901- 2013, có 44 phụ nữ được vinh danh (một người hai lần).
- Sáu cặp cha và con trai cũng giành giải thưởng danh giá. Một cặp cha và con gái, một con mẹ và con gái cũng là những cặp chiến thắng giải.
- Tính tới hôm qua 6/10/2014, 5 cặp đôi giành giải Nobel. Cặp vợ chồng, nhà khoa học người Na Uy May- Britt và Edward Moser cùng đoạt giải Nobel Y học đã nâng tổng số cặp vợ chồng giành giải Nolel lên con số 5.
Lịch công bố giải Nobel năm 2014:
Ngày 6/10: Giải Nobel Y học.
Ngày 7/10: Giải Nobel Vật lý.
Ngày 8/10: Giải Hóa học.
Ngày 9/10: Giải Nobel Văn học.
Ngày 10/10: Giải Nobel Hòa bình.
Ngày 13/10: Giải Nobel Kinh tế.
