“Tuy nhiên, điều quan trọng hơn là phải đổi mới cách dạy, cách học ngay trong trường sư phạm. Phải thắng được sức ì đã tồn tại trong một thời gian dài...” – PGS Nguyễn Văn Minh nói.
Theo PGS Nguyễn Văn Minh, cần có một bản vẽ thiết kế tổng thể tốt để từ đó xây dựng chương trình SGK mới. Nhưng điều quan trọng nhất là phải đổi mới được cách dạy, cách học sau khi có SGK mới.
Cách dạy hiện nay vẫn nặng về truyền thụ kiến thức, phải chuyển sang chú trọng giúp người học hình thành, phát triển năng lực, phẩm chất, có kỹ năng ứng dụng kiến thức đó.
Tư duy nhồi nhét quá nhiều kiến thức không gắn với thực tiễn phải thay đổi. Học sinh học rất giỏi nhưng về nhà lại không dám sờ tới cái bóng điện thì học như thế chưa ổn. Tóm lại, “học phải đi đôi với hành” như Bác Hồ từng nhắc nhở.
Là trường lớn có bề dày truyền thống, trường ĐH Sư Phạm Hà Nội sẽ đóng góp gì vào việc biên soạn SGK mới thưa ông?
Đổi mới chương trình SGK là yêu cầu tất yếu để đổi mới giáo dục một cách căn bản, toàn diện. Vì vậy, cần thiết kế lại cấu trúc chương trình, viết lại SGK theo yêu cầu mới đối với mỗi cấp học, mỗi môn học.
Đáng lưu ý, lần này sẽ hình thành các môn học tích hợp đòi hỏi SGK mới phải đáp ứng được mục tiêu đề ra đó. Bộ GD-ĐT mong muốn trường có đóng góp về nhân lực để biên soạn bộ SGK mới. Chúng tôi coi đây là cơ hội để trường có thể tiếp cận chương trình SGK mới ngay từ đầu. Và qua đây, bản thân trường cũng phải có những thay đổi để bắt nhịp kịp thời.
Đối với công tác đào tạo lại đội ngũ giáo viên hiện nay để đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình SGK, trường đã có chuẩn bị gì chưa?
Thực hiện chương trình SGK mới, ước tính 1 triệu giáo viên cần được đào tạo lại. Thực hiện yêu cầu này, trường phải chuẩn bị chương trình/công nghệ để phục vụ công tác đào tạo lại.
Trước hết là bổ sung ngay nội dung cho sinh viên đang học trong trường theo hướng tích hợp, hiện đại, thay vì đào tạo đơn ngành như trước. Cùng đó, phải nghiên cứu để đi trước một bước, khi có SGK mới có thể ứng dụng được ngay.
Thứ hai là triển khai đào tạo lại. Vừa qua, các trường sư phạm đã ngồi lại với nhau để thống nhất cách làm. Có hai cách, hoặc sẽ triển khai trực tiếp đào tạo lại tại các trường; hướng khác là đào tạo trực tuyến.
Vừa qua, ĐH Sư Phạm Hà Nội và một số trường đã thử nghiệm theo hướng đào tạo trực tuyến. Chúng tôi thiết kế một khung chương trình đào tạo lại. Người học chỉ cần có chiếc điện thoại là có thể tải dữ liệu chương trình về nghiên cứu. Những nội dung chưa rõ sẽ được giải đáp trực tuyến.
Ngoài ra, có thể kết hợp cả hai cách trên. Nếu học trực tuyến, người học sẽ làm thu hoạch gửi về trung tâm đào tạo, để đánh giá. Một mặt, trường phải về các địa phương kiểm tra kết quả, trên cơ sở đó điều chỉnh nội dung đào tạo lại cho phù hợp hơn.
Vì thời gian khá gấp cho nên phải làm cuốn chiếu. Giáo viên vẫn phải vừa dạy vừa tự học, tự đào tạo lại. Mỗi năm, các trường cần tạo điều kiện để ít nhất họ có 1 - 1,5 tháng để đào tạo lại.
Về phía mình, trường đã có những hoạt động gì để bắt nhịp tư duy đổi mới giáo dục theo hướng hiện đại chưa, thưa ông?
Đặc trưng sư phạm của trường phải được khẳng định thật rõ nét. Ví dụ dạy toán ở ĐH Sư Phạm Hà Nội là dạy để ứng dụng cho giảng dạy, cho nên cách tiếp cận cũng phải khác những trường khác.
Trước đây chú trọng dạy kiến thức, bây giờ sẽ tăng thời lượng đào tạo nghiệp vụ sư phạm từ 25 lên 34 tín chỉ. Trường đã thành lập trung tâm nghiệp vụ sư phạm, giúp các em thực hành kỹ năng sư phạm (dạy học, thuyết trình, sử dụng phương tiện/công nghệ dạy học hiện đại, kể cả việc đi đứng, giao tiếp, soạn bài....).
Sinh viên phải vận dụng kiến thức vào thực tiễn, ứng dụng soạn bài theo hướng tích hợp của chương trình SGK mới.
Thời gian qua, Trường THPT Nguyễn Tất Thành (thuộc ĐH Sư Phạm Hà Nội) đã triển khai thử mô hình lớp học theo năng lực, bước đầu được đánh giá rất tốt.
Cảm ơn ông!
