 |
| Công nhân đang thi công bê tông hạng mục kênh chính Bắc của Dự án hồ chứa nước Krông Pách Thượng |
Qua kiểm toán về hoạt động xây dựng và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư Hợp phần bồi thường, hỗ trợ tái định cư xây dựng kênh chính bắc từ K10+760, hệ thống kênh cấp 1 trở xuống hồ Krông Pách Thượng, tỉnh Đắk Lắk, Đoàn kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước (KTNN) khu vực XII đã kiến nghị xử lý tài chính gần 37 tỷ đồng, gồm thu hồi, giảm thanh toán, giảm giá trị trúng thầu.
2.860 ha chưa được cho phép chuyển đổi
Đoàn kiểm toán đã phát hiện việc xác định thừa chi phí quản lý dự án công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư, điều chỉnh tăng 0,5% chi phí phục vụ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng không đúng quy định với số tiền 16 tỷ đồng.
Công tác khảo sát, thiết kế chưa phù hợp với thực tế dẫn đến phải điều chỉnh, bổ sung thiết kế trong quá trình thi công làm ảnh hưởng đến tiến độ của dự án; hồ sơ thiết kế còn chưa phù hợp với quy chuẩn, tiêu chuẩn thiết kế chuyên ngành thủy lợi.
Trước tình trạng tiến độ thực hiện dự án được điều chỉnh 2 lần (hoàn thành giai đoạn 1 hết năm 2023), Đoàn kiểm toán nhận định, nhiều hạng mục khó có thể hoàn thành đúng tiến độ.
Nguyên nhân do vướng giải phóng mặt bằng, khâu khảo sát thiết kế còn nhiều sai sót phải điều chỉnh, việc triển khai thực hiện từ các công tác chuẩn bị đầu tư cho đến thi công các hạng mục tại khu tái định cư số 2 chậm…
Báo cáo kết quả kiểm toán cho thấy, diện tích đất tại vùng thực hiện dự án 2.860,2 ha chưa được UBND tỉnh Đắk Lắk cho phép chủ đầu tư chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp để xây dựng dự án.
Theo kiểm toán, hiện nay còn 383,02 ha rừng chưa được cấp có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng là chưa phù hợp theo quy định tại Điều 22, 23 Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2004, khoản 2 Điều 19 Luật Lâm nghiệp năm 2017.
Việc chuyển mục đích sử dụng rừng với diện tích 432,11 ha của toàn bộ dự án thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, tuy nhiên UBND tỉnh tách diện tích rừng tại khu tái định cư số 2 với diện tích 49,09 ha (do Ban quản lý dự án tỉnh thực hiện điều tra rừng) để trình và đã được HĐND tỉnh phê duyệt chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng rừng. Đặc biệt, diện tích rừng cần chuyển đổi đã giảm 324,55 ha nhưng chưa rõ nguyên nhân.
Cơ quan kiểm toán cũng cho rằng, có nhiều chênh lệch giữa số liệu điều tra, phúc tra diện tích rừng cần chuyển đổi với số liệu đất có rừng tại dự án theo bản đồ đo đạc địa chính năm 2011 khu vực lòng hồ của Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh và kết quả kiểm kê rừng năm 2014 được UBND tỉnh công bố (tại Quyết định số 255/QĐ-UBND ngày 27/01/2015) nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền xác định nguyên nhân, xử lý.
Cùng 1 thửa đất nhưng hỗ trợ 2 lần cho 1 đối tượng
Cơ quan kiểm toán cho rằng, UBND tỉnh Đắk Lắk quy định việc hỗ trợ về đất không đủ điều kiện bồi thường với thời điểm sử dụng đất kể từ ngày 1/7/2004 đến trước ngày 1/7/2014 trong đó có đất lấn, chiếm của các công ty lâm nghiệp là chưa có cơ sở pháp lý.
UBND tỉnh ủy quyền cho UBND cấp huyện phê duyệt giá đất cụ thể không phù hợp với quy định; ủy quyền cho UBND cấp huyện phê duyệt đơn giá bồi thường đối với cây keo nhưng không xác định thời hạn ủy quyền kèm theo các điều kiện cụ thể.
Không thực hiện hỗ trợ, chuyển đổi nghề nghiệp và tìm kiếm việc làm đối với phần diện tích thu hồi được bồi thường lớn hơn diện tích đất được giao tại khu tái định cư; thuê các doanh nghiệp thẩm định giá nhưng không sử dụng kết quả thẩm định giá…
Qua kiểm tra 100 bộ hồ sơ bồi thường, hỗ trợ, Đoàn kiểm toán chỉ ra nhiều tồn tại: Bồi thường, hỗ trợ cho 2 đối tượng khác nhau đối với cùng một thửa đất hoặc cùng 1 thửa đất nhưng hỗ trợ 2 lần cho 1 đối tượng, số liệu kiểm đếm để lập phương án cũng khác nhau mặc dù thời điểm kiểm đếm gần nhau.
Theo bản đồ địa chính khu vực lòng hồ Krông Pách Thượng xác lập tại thời điểm tháng 10/2011 thì có khoảng 360 ha không có các hộ dân, cá nhân sử dụng nhưng được bồi thường, hỗ trợ với thời điểm bắt đầu sử dụng đất ổn định trước năm 2011...
Kiểm toán cho rằng, số tiền bồi thường, hỗ trợ về đất tại các phương án được duyệt vượt mức được bồi thường, hỗ trợ nếu sử dụng đất ổn định sau thời điểm tháng 10/2011 khoảng hơn 530 triệu đồng.
Kiến nghị thanh tra, làm rõ và xử lý nghiêm
Đoàn kiểm toán kiến nghị UBND tỉnh Đắk Lắk phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định việc hỗ trợ đất không đủ điều kiện bồi thường đối với các trường hợp lấn, chiếm đất của các nông trường, lâm trường kể từ ngày 1/7/2004 đến trước ngày 1/7/2014; chuyển mục đích sử dụng rừng của toàn dự án.
Chỉ đạo thanh tra làm rõ và xử lý theo quy định pháp luật đối với việc xác định thời điểm sử dụng đất tại các xã Cư Bông, Cư Yang huyện Ea Kar; Cư San, Krông Á huyện M’Drắk; Cư Pui huyện Krông Bông không đúng với các tài liệu về điều tra, đo đạc về đất đai qua các thời kỳ.
Điều tra, phúc tra hiện trạng rừng phục vụ công tác chuyển mục đích sử dụng rừng còn sai sót trong xác định diện tích rừng trong và ngoài ranh dự án; bồi thường, hỗ trợ với số lượng, khối lượng, đơn giá của vật kiến trúc, cây trồng không phù hợp với biên bản kiểm đếm…
Đoàn kiểm toán đề nghị kiểm điểm trách nhiệm tổ chức, cá nhân và xử lý theo quy định đối với việc trình HĐND tỉnh phê duyệt chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng rừng tại khu tái định cư số 2 với diện tích 49,09 trong tổng diện tích 432,11 ha thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ…
