Theo công bố của Bộ Nội vụ, ngay cả lương Bộ trưởng cũng chỉ hơn 14 triệu đồng mỗi tháng nên cũng khó sống. Theo bà, mức lương này đã phù hợp chưa?
Nếu nói lương Bộ trưởng trên 14 triệu đã phù hợp chưa cũng rất khó, vì chúng ta phải tính trên cơ sở, tiêu chí trong mức lương cán bộ công chức nói chung. Còn bảo phù hợp hay chưa, theo tôi là chưa phù hợp. Không chỉ chưa phù hợp với riêng cá nhân một Bộ trưởng nào mà cũng chưa phù hợp với tổng thể khung lương chung hiện nay. Chưa phù hợp với người này thì cũng chưa phù hợp với người khác, vì tất cả đều nằm trong mức khung chung của cán bộ viên chức, công chức… Cho nên, nếu chúng ta chưa cải cách tiền lương, chỉ sửa một cách chấp vá thì còn nhiều bất cập.
Tuy nhiên, nói lương là thế nhưng tổng thu nhập của Bộ trưởng khác với lương. Cái này không văn bản nào quy định, tất nhiên có thể họ có lĩnh vực khác đầu tư, hoặc sự viện trợ nào đó mình không tính được.
Theo bà, thu nhập khó kiểm soát, kê khai hết có ảnh hưởng tới mức đóng thuế thu nhập cá nhân?
Đóng thuế thu nhập cá nhân hiện chỉ tính trên mức lương chứ chưa tính trên thu nhập, nếu vượt phần thu nhập nào thì sẽ phải đóng thuế. Nếu nói tới tổng thu nhập thì không ai có thể biết hết được, vì cái này dù có quy định kê khai nhưng giờ lại phụ thuộc vào tính tự giác là nhiều. Giám sát sự kê khai hiện nay cũng rất khó.
Theo bà đã đến lúc chúng ta nghĩ tới việc tăng lương cho người lao động, khi ngân sách năm 2014 vượt thu 80.000 tỷ?
Vấn đề này thuộc trách nhiệm của Chính phủ. Chính phủ có thể tính toán dùng phần vượt thu ngân sách nhà nước đó để cân nhắc chi, nhưng việc bổ sung tăng lương hiện nay, tôi nghĩ là chưa có khả năng.
Nhưng trên thực tế với mức lương quá thấp hiện nay khiến cuộc sống của người lao động gặp rất nhiều khó khăn?
Đúng vậy. Việc tăng lương nhỏ giọt thời gian qua đúng là chưa đảm bảo sự yên tâm cho người làm công ăn lương. Ngay cả việc nâng lương cho người nghỉ hưu và lương thấp dưới 2,34 thêm 8% từ 1/1/2015 vừa rồi, tôi cũng thấy có điều chưa thỏa đáng. Lương hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu sống của người lao động, nên họ mới phải chạy vạy, làm thêm nên cũng dễ nảy sinh tiêu cực.
Phó Thủ tướng vừa giao Bộ Nội vụ chủ trì, nghiên cứu để có thể tăng lương cho viên chức, công chức trong thời gian tới. Theo bà, trong điều kiện hiện nay, mức lương tăng thêm bao nhiêu sẽ là hợp lý?
Tăng bao nhiêu để đáp ứng cuộc sống tối thiểu phải dựa trên 2 yếu tố: chênh lệch giá ngoài thị trường và ngân sách dành cho việc tăng lương. Với mức giá cả biến động, chênh lệch hiện nay, nếu tăng lương 10 – 20% cũng chỉ là mức tăng trước mắt, còn nói đáp ứng được cuộc sống hay chưa thì tôi cho rằng vẫn chưa.
Về lâu dài, theo tôi vẫn phải cải cách chế độ tiền lương bằng cách khảo sát, đánh giá lại tổng thể thu nhập hiện nay, mức lương tối thiểu của người mới tham gia thị trường lao động, người mới ra trường… Chúng ta thấy, hiện mức lương của người vừa tốt nghiệp đại học, tốn bao năm đèn sách nhưng khi đi làm lại hưởng mức lương rất thấp. Sinh viên tốt nghiệp sau 4 – 5 năm đại học mà lĩnh lương khởi điểm cũng chỉ bằng người học 6 – 7 năm là không hợp lý, không công bằng.
Xin cảm ơn bà!
