Nhồi máu cơ tim cấp xảy ra khi một động mạch vành hoặc nhánh của nó bị bít tắc đột ngột, làm cho máu không thể đến nuôi cơ tim.
Thống kê tại Anh có khoảng 146.000 người bị nhồi máu cơ tim mỗi năm. Ở Mỹ, đất nước của thức ăn nhanh và bệnh béo phì, một năm có gần 1,5 triệu người được chẩn đoán mắc bệnh này. Tại Việt Nam, tỷ lệ bệnh nhân nhồi máu cơ tim tăng vọt trong những năm qua, trung bình năm sau cao hơn năm trước từ 15 đến 20%.
Ở lứa tuổi trẻ, nam giới bị nhồi máu cơ tim cao gấp 3 lần nữ. Phụ nữ sau tuổi mãn kinh do không còn sự bảo vệ từ hormone sinh dục nữ nên tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim. Ở tuổi này tỷ lệ bệnh giữa 2 giới cân bằng trở lại.
Theo tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoàng Định và bác sĩ Võ Tuấn Anh, Trung tâm Tim mạch Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, biểu hiện điển hình của người bị nhồi máu cơ tim là cảm giác đau căng và thắt chặt ở giữa ngực, lan tỏa đến cánh tay, vai, cổ, răng, hàm, vùng bụng. Triệu chứng đi kèm là tim đập mạnh liên hồi, toát mồ hôi, buồn nôn, khó thở, mặt tái nhợt, chóng mặt và bất tỉnh. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể thay đổi tùy theo tuổi, giới tính, vùng bị tổn thương và những bệnh lý khác đi kèm.
Nguyên nhân thường gặp nhất của nhồi máu cơ tim là do sự hình thành cục máu đông bên trong lòng mạch máu gây tắc mạch vành. Với một lòng mạch bình thường, cục máu đông rất khó xuất hiện. Chỉ khi có các yếu tố như cholesterol và các thành phần mỡ máu khác lắng đọng, thành mạch vành mới hình thành các mảng vữa xơ. Các mảng vữa này được phủ bên ngoài bởi nội mạc mạch vành đã tổn thương. Khi lớp nội mạc bị bung ra, các thành phần của mảng xơ vữa tiếp xúc với máu và kích hoạt quá trình hình thành cục máu đông gây bít tắc bên trong lòng mạch vành. Như vậy, nguồn gốc của vấn đề chính là sự hình thành của các mảng xơ vữa.
Ngoài ra, một số các yếu tố nguy cơ làm tăng sự xuất hiện của mảng xơ vữa là hút thuốc lá, tăng huyết áp, thừa cân béo phì, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường, tiền căn gia đình có người mắc các bệnh tim mạch sớm (nam dưới 55 tuổi, nữ dưới 65 tuổi).
Nguy hiểm hơn, có những bệnh nhân gặp phải cơn nhồi máu cơ tim thầm lặng, không có triệu chứng rõ ràng, mệt mỏi không rõ nguyên nhân. Những trường hợp này xảy ra chủ yếu ở người già, phụ nữ hoặc bệnh nhân đái tháo đường. Khi xảy ra nhồi máu cơ tim cấp, một động mạch vành hoặc nhánh của nó đột ngột bị bít tắc, hậu quả là phần cơ tim được cung cấp máu từ các động mạch ấy bị thiếu máu nuôi. Phần cơ tim này bị hoại tử (chết) nếu động mạch vành không được tái thông kịp thời.
Các bác sĩ cảnh báo nhồi máu cơ tim là một bệnh lý vô cùng nguy hiểm, có thể xảy ra đột ngột bất cứ lúc nào kể cả khi bệnh nhân vui chơi, nghỉ ngơi hay làm việc. Bệnh thường gặp ở những người đã có bệnh lý tim mạch, rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì nhưng chưa điều trị hoặc có điều trị nhưng không chú ý đến chế độ dinh dưỡng, lối sống và vận động phù hợp.
Trên thực tế có rất nhiều bệnh nhân bỏ qua những triệu chứng báo hiệu nguy cơ nhồi máu cơ tim, cho đến khi xuất hiện một cơn nhồi máu cơ tim thì đã quá muộn. Do vậy các bác sĩ khuyên mọi người khi thấy một người có các dấu hiệu báo trước cơn nhồi máu cơ tim nên hạn chế tối đa các cử động của người bệnh và nhanh chóng đưa đến cấp cứu tại các bệnh viện có đơn vị can thiệp tim mạch càng sớm càng tốt.
