Theo bản tin Thời sự trưa 26/7 của VTV, ông Tadashi Yamamura cho rằng, ở Nhật Bản, việc xả nước phải báo trước từ 3 – 5 ngày, thậm chí là từ 7 – 10 ngày, nhưng trong sự việc vừa qua, ông không hề được thông báo.
“Ông Hùng nói đã báo cho tôi và tôi xác nhận việc xả lũ không ảnh hưởng đến công trình thí điểm của chúng tôi là hoàn toàn chưa đúng. Đơn vị của chúng tôi chỉ được thông báo trước 15 phút sau đó xả. Nếu như được thông báo trước một ngày thì chúng tôi đã có giải pháp thì không xảy ra sự cố.
Còn việc vì sao không làm thí điểm vào mùa khô mà lại chọn mùa mưa thì chúng tôi đã có điều tra tại Việt Nam, hơn nữa chúng tôi đã làm rất nhiều công trình ở nhiều quốc gia trên thế giới. Điều quan trọng là lưu lượng nước được xả cao gấp 10 lần lưu lượng thông thường và xả liên tục trong 3 ngày như vậy thì việc cuốn trôi là đương nhiên. Và tôi xin khẳng định là việc thí điểm này hoàn toàn miễn phí”, ông Tadashi Yamamura nói trên VTV.
Trước đó, đại diện UBND thành phố Hà Nội và Cty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đã thông tin tới báo chí xoay quanh nội dung này. Cụ thể, Phó Chánh Văn phòng UBND thành phố Hà Nội Lê Tự Lực cho biết, theo đề nghị của đoàn chuyên gia Nhật Bản và Cty cổ phần đầu tư môi trường Nhật Việt (gọi tắt là JVE) xin thử nghiệm xử lý làm sạch một đoạn sông Tô Lịch, một ô nước hồ Tây bằng công nghệ nano-Bioreactor. JVE tự nguyện thực hiện thử nghiệm và tự bố trí kinh phí.
Trước đề xuất này, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Thế Hùng đã chủ trì cùng Sở Xây dựng, Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội và các đơn vị liên quan làm việc với đơn vị thử nghiệm, chấp thuận cho đơn vị tổ chức thử nghiệm, yêu cầu thực hiện các nội dung cụ thể, trong đó yêu cầu đơn vị lưu ý các nội dung: đặc thù nước thải Hà Nội, sông Tô Lịch có dòng chảy liên tục, là chủ lưu thoát nước chính của thành phố khi có mưa và xả nước điều tiết hồ Tây khi có nguy cơ úng ngập khi thử nghiệm; Cty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội được thành phố giao phối hợp với JVE thực hiện.
Ông Lực cũng thông tin, Hồ Tây là hồ giữ vai trò điều hòa, điều tiết mức nước cho hệ thống thoát nước của thành phố Hà Nội. Hằng năm, quy trình quản lý vận hành hồ và mực nước khống chế được thực hiện theo quy định của Sở Xây dựng, có cửa xả nước trực tiếp ra sông Tô Lịch. Việc xả, hạ mực nước Hồ Tây về mực nước quy định của Cty TNHH MT Thoát nước Hà Nội là hoàn toàn phù hợp với quy trình vận hành và phương án chống úng ngập của thành phố từ trước tới nay.
Về tác động của việc xả nước Hồ Tây đến việc thử nghiệm của JVE, ông Lực cho biết, thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố, Cty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đã lưu ý với JVE về việc xả hạ mức nước Hồ Tây khi mưa lớn; JVE đã khẳng định việc xả nước không ảnh hưởng đến công tác thử nghiệm.
“Nội dung này được JVE khẳng định lại tại buổi làm việc với Sở Xây dựng và các đơn vị ngày 22/7/2019. Trên cơ sở kết quả dự báo thời tiết, vào lúc 9 giờ 15 phút và 9 giờ 30 phút ngày 9/7/2019, đồng chí Võ Kim Oanh cán bộ Cty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đã gọi điện thông báo cho cán bộ phụ trách kỹ thuật của JVE (ông Nguyễn Tuấn Anh và ông Hiếu) thông báo về việc xả nước, điều tiết mực nước Hồ Tây để chống úng ngập”, ông Lực nói.
Theo ông Lực, tại buổi làm việc với Sở Xây dựng ngày 22/7/2019, các đơn vị và JVE đã đánh giá: trong thời gian vận hành thử nghiệm, đơn vị thử nghiệm đã thu thập, cập nhật dữ liệu hằng ngày.
“Tuy nhiên do thời gian chuẩn bị thử nghiệm ngắn (1 tuần) nên Cty JVE chưa khảo sát kỹ, chưa cập nhật đầy đủ thông tin về điều kiện tự nhiên, thời tiết, diễn biến mực nước, lưu tốc... trên sông Tô Lịch, không tham khảo hướng dẫn vận hành hệ thống thoát nước của Dự án Thoát nước nhằm cải tạo môi trường Hà Nội.
Việc thử nghiệm, trong thời điểm mùa mưa của năm là không phù hợp, phương án thử nghiệm chưa tính đến việc có dòng chảy lớn khi có mưa lớn hoặc xả nước hồ Tây. Phía Cty JVE đề nghị được thông báo sớm hơn về thời điểm xả nước Hồ Tây để đơn vị chuẩn bị kỹ hơn”, ông Lực thông tin.
Một lần nữa, ông Lực khẳng định, việc Cty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội xả nước từ Hồ Tây vào sông Tô Lịch là công tác vận hành thường xuyên từ trước đến nay tuân thủ đúng quy định để đảm bảo công tác thoát nước mùa mưa, chống úng ngập, không phải làm việc làm cá biệt.
Việc thử nghiệm làm sạch sông Tô Lịch bằng công nghệ nano-Bioreactor do nhà đầu tư đề xuất; thành phố đã giao các sở, ngành đơn vị liên quan cùng phối hợp thực hiện, trong đó lưu ý sông Tô Lịch là sông thoát nước của thành phố, dòng chảy liên tục, nên khi thử nghiệm, yếu tố xả nước hồ Tây cũng như khi mưa lớn là yếu tố quan trọng để đánh giá hiệu quả công nghệ.
Thực tế khi xả nước từ Hồ Tây tạo dòng chảy làm ảnh hưởng đến yếu tố kỹ thuật của thử nghiệm, cho thấy công nghệ áp dụng cho việc làm sạch nước sông chảy liên tục với lưu tốc lớn cần phải nghiên cứu đánh giá kỹ lưỡng. UBND thành phố sẽ chỉ đạo các Sở, ngành xem xét sau khi các đơn vị báo cáo kết quả thử nghiệm.
 |
Ông Võ Tiến Hùng. Ảnh: Trường Phong
Trao đổi thêm về vấn đề này, Chủ tịch, Tổng giám đốc Cty Thoát nước Hà Nội Võ Tiến Hùng cho biết, đã cảnh báo cho phía Cty của Nhật việc thử nghiệm trên sông Tô Lịch phải chịu ảnh hưởng của việc xả nước Hồ Tây vào sông Tô Lịch và chịu ảnh hưởng của lượng nước mưa.
“Chúng tôi cũng nhấn mạnh tại sao lại thí nghiệm ngay cửa xả tại khu vực Hoàng Quốc Việt nhưng phía Công ty JVE cho rằng việc này sẽ không ảnh hưởng”, ông Hùng nói.
Theo ông Hùng, sau khi thông báo cho Cty JVE về việc xả nước, phía Cty Thoát nước không nhận được phản hồi. “Công ty Thoát nước Hà Nội cũng xả rất từ từ; thời gian xả nước không tràn vào khu vực quây xử lý bùn của Công ty JVE. Nhưng đến chiều tối ngày 15/7, trên địa bàn thành phố Hà Nội xảy ra mưa lớn, làm mực nước sông Tô Lịch dâng cao, cửa cống Hoàng Quốc Việt là 4,26 m khiến nước tràn vào khu vực quây xử lý bùn của JVE và tốc độ dòng chảy lớn hơn nhiều so với việc xả hạ mực nước Hồ Tây”, ông Hùng nói thêm.
Ông Hùng cũng nêu vấn đề, việc thử nghiệm của đơn vị này không thành lập hội đồng khoa học để đánh giá, nhưng ngay sau khi có việc xả nước ở Hồ Tây đã thông tin rằng cuốn trôi kết quả thử nghiệm, gây dư luận trái chiều. Tại cuộc làm việc mới đây, phía Cty JVE đã khẳng định việc xả nước ở hồ Tây là khách quan để đảm bảo chống ngập. Phía Cty cũng thừa nhận do nóng vội, không nghiên cứu kỹ hệ thống thoát nước của thành phố nói chung cũng như việc thoát nước ở hồ Tây và sông Tô Lịch và không nghiên cứu đến thời điểm mưa.
“Nhiều người cho rằng Cty Thoát nước Hà Nội phá, tranh công việc. Nhưng hiện nay Cty Thoát nước Hà Nội chưa tham gia việc gì trong xử lý sông Tô Lịch. Một vấn đề nữa chúng tôi cho rằng, việc nghiên cứu của Cty JVE phải xem xét lại. Tại sao không đặt thí nghiệm ở giữa mà lại đặt ở đầu sông. Đơn vị chỉ thử nghiệm có 300 m đầu. Nếu thử nghiệm thành công, thành phố Hà Nội phê duyệt thì phải chuyển tiền cho họ chứ không phải họ làm tự nguyện, không công”, ông Hùng nói.
