Báo cáo trên của một nhóm chuyên gia độc lập tại Liên Hợp Quốc, được đệ trình lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc vào đầu tháng này và vừa công bố trên tờ Reuters ngày 21/8.
Tài liệu dài 37 trang không tiết lộ chi tiết về thời điểm, vị trí các chuyên hàng bị chặn lại hay những gì có trong xe hàng, nhưng gì rõ: “Ban hội thẩm đang điều tra cáo buộc hợp tác về chất hóa học cấm, tên lửa đạn đạo và hợp tác vũ khí giữa Syria và Triều Tiên”.
Reuters trích dẫn báo cáo cho biết, hai quốc gia thành viên LHQ đã ngăn chặn các chuyến hàng đến Syria; trong khi một quốc gia thành viên khác thông báo, có lý do để tin lô hàng là một phần của hợp đồng giữa KOMID với Syria.
Được biết, KOMID là tên viết tắt của Tổng Công ty thương mại phát triển mỏ Triều Tiên. Doanh nghiệp này bị liệt vào danh sách đen của Hội đồng Bảo an vào năm 2009, được cho là đại lý phân phối vũ khí chính cho Bình Nhưỡng, kiêm nhà xuất khẩu thiết bị liên quan đến tên lửa đạn đạo và vũ khí quân chủng. Vào tháng 3/2016, LHQ cũng đưa hai đại diện của KOMID tại Syria vào danh sách đen.
“Bên nhận hàng là các thực thể Syria bị Liên minh châu Âu và Mỹ chỉ định là những công ty bình phong của Trung tâm nghiên cứu khoa học Syria (SSRC), một thực thể Syria đã được Ban hội thẩm xác định từng hợp tác với KOMID trong các thương vụ chuyển nhượng bị cấm trước đây”, báo cáo viết.
Theo Reuters, SSRC chịu trách nhiệm giám sát chương trình hóa học của Syria kể từ những năm 1970.
Hình ảnh về vụ tấn công được cho là bằng vũ khí hóa học ở thị trấn Khan Sheikhoun, Syria, hôm 4/4. Ảnh: Reuters Các chuyên gia LHQ tiết lộ, đang tiến hành điều tra những hoạt động giữa Syria và Triều Tiên, bao gồm hợp tác về chương trình tên lửa Scud của Damascus và bảo trì, sửa chữa các hệ thống phòng thủ tên lửa đất đối không của quốc gia Trung Đông này.
Báo cáo cho biết thêm, nhóm điều tra cũng đang làm rõ việc sử dụng chất độc thần kinh VX ở Malaysia để giết một công dân Triều Tiên hồi tháng 2.
Hiện, đại diện Syria và Triều Tiên chưa đưa ra bình luận gì về bản báo cáo trên.
Bình Nhưỡng bị áp các lệnh trừng phạt của LHQ từ năm 2006 liên quan đến các chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân. Mới đây, Hội đồng Bảo an tiếp tục tăng cường các biện pháp đối phó với mối đe dọa hạt nhân ngày càng tăng từ quốc gia Đông Bắc Á này sau các vụ thử tên lửa đạn đạo xuyên quốc gia (ICBM).
Syria cũng đồng ý loại bỏ vũ khí hóa học vào năm 2013 theo thỏa thuận trung gia giữa Nga và Mỹ. Tuy nhiên các thanh tra ngoại giao và vũ khí nghi ngờ, chính quyền Assad vẫn bí mật duy trì hoặc phát triển tiềm năng vũ khí hóa học mới.
Trong cuộc nội chiến kéo dài 6 năm ở Syria, Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa học tuyên bố, chất độc thần kinh bị cấm sarin được sử dụng ít nhất 2 lần, còn clo trở nên phổ biến trong chế tạo vũ khí trong nước. Chính phủ Syria nhiều lần bác bỏ các cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học trong chiến tranh.
