Từ tối 6/3, sau khi thông tin Hà Nội có một người bị nhiễm Covid-19, cả thành phố lâm vào tình trạng khủng hoảng diện rộng. Người ta đổ xô vào siêu thị vơ vét tích trữ thực phẩm. Một làn sóng khác, đưa con cái ra khỏi Thủ đô “về quê tránh dịch”.
Những trấn an kịp thời
Có thể nói, cả buổi sáng mạng xã hội “sôi sùng sục” vì nỗi lo đại dịch lan rộng và “không biết lúc nào đến mình”. Cộng đồng mạng bên cạnh việc điên cuồng mua bán, cũng đồng thời lên án, chỉ trích bệnh nhân N.H.N với tất cả sự phẫn nộ của mình. Các topic bàn “về quê”, “đi nghỉ” trở nên rôm rả đồng loạt. Hiệu ứng hòn tuyết lăn xảy ra khi người người share các hình ảnh “xếp hàng mua thực phẩm”.
Rất may, gần như cùng lúc các KOL (người có ảnh hưởng trên mạng xã hội), nhân sĩ, trí thức bắt đầu lên tiếng trấn an.
Anh Nguyễn Tiến Cường (CEO củathương hiệu Vua dép lốp) đăng status: “Tích trữ gạo làm cái gì? Việt Nam xuất khẩu gạo thứ 2 thế giới mà. Sợ quá quên à?” khiến rất nhiều người thích thú và phì cười. Một số người đọc bắt đầu bình tĩnh lại và tự hỏi: “ừ nhỉ, có nhất thiết phải tích cốc phòng cơ”?
Người dân đổ đi mua mì tôm tích trữ vào lúc 1h sáng Kiến trúc sư Sơn Đặng viết: “Cái việc đáng làm nhất trong những lúc khủng hoảng là phải giữ được bình tĩnh, và hành xử có lý trí. Xin vui lòng không đăng hình ảnh-tên tuổi người nhiễm bệnh. Và tránh việc rủa xả - tế sống người ta như thế, tránh việc dán nhãn thân thế, gia đình, địa vị xã hội. Xã hội cần cư xử đúng mực, giữ tâm lý vững, giữ tinh thần lạc quan, và tôn trọng nhân phẩm người khác. Đó là cách chống dịch tốt nhất”!
KOL Hằng Isabelle chia sẻ: “Việc xếp hàng mua tích trữ mì gói, giấy vệ sinh là hậu quả của tâm lý đám đông. Những người mua hàng yến rau về nhà giờ này không giải quyết được việc gì bởi rau sẽ thối trước khi được ăn hết. Trong khi họ lại tước mất nguồn rau xanh của nhiều người khác. Đừng nên rủa xả N.H.N trong khi chính chúng ta cũng đang có những phản ứng sai lầm trước dịch bệnh”.
Bên cạnh đó, những khuyến cáo của Bộ Y Tế được hàng trăm KOL share rộng rãi đã phần nào trấn an được sự khủng hoảng của đám đông. “Xin đừng tích trữ đồ ăn, hạn chế đến nơi đông người. Theo dõi luồng thông tin chính thống, đừng hoang mang. Rửa tay, rửa tay và rửa tay”...
Đến đầu buổi chiều, phần lớn tin giả về bệnh nhân N.H.N cũng lần lượt được chứng thực. Theo đó, N.H.N không tham gia khai trương Uniqlo ở Việt Nam như trước đó nhiều người tung tin. N. cũng không đến tòa nhà 18T, Times City lẫn nhà người yêu ở Hapulico vì anh này hiện đang ở nước ngoài. Những thông tin này đã phần nào đem đến cho những người đang hoang mang một liều “an thần” nhẹ, bất chấp ngay sau đó Việt Nam công bố bệnh nhân thứ 18 được phát hiện bệnh trong thời gian cách ly.
Chuyên gia y tế nói gì?
Cũng như trong suốt hành trình chống Covid-19 từ đầu đến nay, đội ngũ y bác sĩ một lần nữa chứng minh tác dụng “động viên” của mình khi tích cực cập nhật thông tin và tư vấn tận tình mọi biện pháp chống dịch.
Kệ thực phẩm trống không vào lúc 8h sáng ngày 7/3 tại một siêu thị “Người ta thường sợ hãi những thứ mà họ chưa biết. Khi đã được biết tường tận họ ắt sẽ bình tĩnh hơn. Chống dịch thực ra không khó, việc quan trọng nhất là cách ly và giữ vệ sinh sạch sẽ. Có lẽ tình hình sẽ chuyển biến tốt hơn vì sắp tới khí hậu ấm dần lên. Virus Covid-19 sẽ không có điều kiện phát tán trong điều kiện nhiệt độ cao”, bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết.
Bác sĩ Nguyễn Văn Thắng (Viện Đại học Y) cũng khẳng định: “Thực tế, không phải ai tiếp xúc với người ủ bệnh hoặc sắp khởi phát bệnh cũng bị lây nhiễm.Trong số những người tiếp xúc với người bệnh thì tỷ lệ người bị lây so với người không bị lây rất thấp”. Bác sĩ Thắng dẫn chứng rất nhiều trường hợp người bình thường từng tiếp xúc với bệnh nhân cũng không hề bị lây nhiễm.
Bác sĩ Đông y Phan Vũ Bình (facebooker có gần 30 nghìn lượt theo dõi) khuyến cáo: “Mọi người đừng vội vàng về quê. Hãy tự cách ly 14 ngày, nếu không có biểu hiện gì thì mới di chuyển. Chứ giờ ai cũng đòi về quê là toang cả nước luôn.
Với tình hình dịch bệnh bùng phát trên phạm vi toàn cầu, chuyện như của em N. (Trúc Bạch) là chuyện sớm muộn sẽ xảy ra. Khi tránh không được thì chỉ còn cách đương đầu với nó”!
Theo đó, các bác sĩ lần lượt khuyên mọi người:
Về dịch tễ: Hãychịu khó rửa tay xà phòng bởi 80% nguy cơ lây nhiễm đến từ tay. Thường xuyên vệ sinh mắt, mũi, miệng. Hãy nhớ, hiệu quả nhất và tốt nhất là rửa tay với xà phòng, sau đó mới đến nước rửa tay khô hoặc dung dịch sát khuẩn.
Hạn chế tới chỗ đông người, hạn chế các hoạt động giao lưu không cần thiết (lễ lạt, karaoke, lẩu nhậu các loại...); Ra đường chào nhau gật đầu là được. Có nơi hiện tại đã thay bắt tay bằng chạm mũi giầy thay cho lời chào.
Tránh ăn to nói lớn văng nước miếng ra xung quanh, hạn chế nói chuyện khi ở trong không gian chật như xe ô tô, thang máy... Ho, hắt hơi thì lấy ngay khuỷu tay che đậy lại.
Và đặc biệt lưu ý: khi có các triệu chứng sốt, ho, khó thở thì hãy liên hệ ngay với các cơ sở y tế để giảm nguy cơ bệnh tiến triển nặng hơn và nhất thiết cần phải trình bày với chuyên viên y tế về lịch sử các chuyến đi của mình.
Về truyền thông: Đón nhận tin tức từ nguồn chính thống, có kiểm chứng, không hoang mang, hốt hoảng tạo điều kiện cho fake news bùng phát; Cảnh giác khi nhận, cẩn thận khi chia sẻ thông tin!
Về thương mại: Không đổ xô tích trữ hàng hoá, tạo khan hiếm ảo gây thiệt hại kinh tế thật.
“Hiện nay đang có tin đồn rằng bệnh nhân N rất nặng, đang phải chạy ECMO. Đây là tin giả. Theo đó, bức ảnh được cho là chụp bệnh nhân N nằm trên giường bệnh với rất nhiều ống thở cắm trên người thực ra là giả. Bởi vì, với ARDS do COVID-19, các bác sĩ sẽ chạy VV ECMO, nhưng ảnh lấy làm tin giả này lại chạy VA ECMO”.
(Bác sĩ Lương Quốc Chính, Bệnh viện Bạch Mai)
