Sáng cuối tuần, trước khi vào chợ mua thực phẩm về làm bữa thịnh soạn cho gia đình nhận dịp cả nhà sum họp đầy đủ, chị Nguyễn Hồng Ngọc ở Dương Quảng Hàm (Cầu Giấy, Hà Nội) cố gắng chạy xe máy qua con phố đang tắc nghẽn gần chợ để đến chỗ hàng bán mít quê dặn chị bán hàng gom cho một túi xơ mít ngon, tầm trưa chị sẽ qua lấy.
Chị Ngọc chia sẻ, nhiều người ăn mít chỉ ăn múi, xơ mít bỏ đi. Nhưng với chị, xơ mít cũng ngon không kém gì múi mít. Chúng có thể chế biến được rất nhiều món ăn ngon khác nhau, ví như xơ mít chiên, cá kho xơ mít, xơ mít xào sả ớt,... Hôm nay, chị dặn người bán gom cho chị một túi xơ mít ngon để đãi cả nhà món cá kho xơ mít và xơ mít chiên giòn.
Ngoài chợ, xơ mít được nhiều người tìm mua.
"Giờ đang vào mùa nên mít được bán đầy chợ với đủ các loại, từ mít Thái, mít tố nữ cho đến mít quê. Thế nhưng xơ mít thì không có nhiều, rất ít hàng gom được xơ mít, nhất là loại xơ mít ngon". Chị nói và cho biết, loại xơ mít dùng để chế biến món ăn là loại xơ mít vàng, dầy dặn. Với loại này, thường chỉ có ở mít quê, chứ mít Thái xơ thường trắng, mỏng ăn không có vị và rất dai.
Song, ngay với mít quê các hàng bán mít cũng không có nhiều xơ do khách thường mua cả quả, hoặc cả miếng, chỉ có khách nhờ chủ hàng tách múi sẵn thì mới có dư xơ mít. Đấy là lý do mà muốn mua xơ mít ngon, chị cứ phải dặn trước nửa ngày để chủ hàng gom cho mình.
Theo chị Ngọc, xơ mít dù khá khó mua, toàn phải đặt trước nhưng giá lại không đắt, mỗi túi người bán chỉ lấy từ 5.000-10.000 đồng tuỳ túi to nhỏ. Một túi như vậy đem về có thể chế biến được đĩa xơ mít xào đầy ú ụ, hoặc làm được món xơ mít chiên giòn cho cả gia đình ăn thoải mái.
Trong khi đó, vừa mua được một túi xơ mít cỡ tầm 1kg, chị Trần Nguyễn Phương Trang ở Kim Giang (Thanh Xuân, Hà Nội) khoe: "Túi xơ mít này ngon, giá thì chỉ có 10.000 đồng. Trưa nay cả nhà sẽ được thưởng thức món xơ mít xào trứ danh của tôi".
Chị Trang chia sẻ, ở thành phố, xơ mít chỉ vứt đi, dùng chế biến thành các món ăn nghe có vẻ khá lạ, ít người làm. Nhưng hồi nhỏ ở quê, bổ quả mít ra ăn, mẹ chị chỉ bỏ mỗi lớp vỏ gai bên ngoài, còn lại tận dụng được hết. Ví như múi mít thì để ăn, hạt luộc bóc vỏ cho vào nấu canh xương ăn rất bùi và thơm, xơ mít tách rời, cắt bỏ phần cùi dùng để kho, xào,...
"Hè tôi về quê đúng vào dịp có quả mít dai chín cây, mẹ tôi hái xuống rồi chế biến đủ các món ăn khác nhau khiến tôi mê tít. Về đến Hà Nội, vì bị nghiền hương vị của món ăn từ xơ mít nên một tuần đôi ba lần tôi tìm mua về nấu". Song, chị cho biết, mua xơ mít ở Hà Nội cũng không dễ vì chỉ dùng được xơ mít dai.
Chị Trang cũng cho biết, nhiều người cứ nghĩ xơ mít chế biến cầu kỳ nhưng thực ra làm chúng khá đơn giản. Đơn cử như món xơ mít xào sả ớt. Khi mua xơ mít về cần cắt bỏ phần cùi dính với xơ, tách riêng từng xơ ra rửa sạch. Sả, ướt cũng rửa sạch rồi băm nhuyễn.
Khi nấu, cho sả, ớt vào dầu ăn phi thơm lên rồi cho xơ mít vào đảo đều, nêm nếm gia vị vừa miệng. Cuối cùng là cho ít mùi tàu vào cho thơm là thành được món xơ mít xào ăn với cơm nóng ngon tuyệt.
"Món này nhiều chất xơ, ăn không sợ béo, lại có mùi vị thơm ngon khá dễ ăn. Thế nên dịp này đang mùa mít tôi còn tranh thủ mua xơ về làm món mít chiên giòn giống kiểu chiên bánh khoai", chị nói.
Dù có nhiều người hỏi mua nhưng xơ mít khá rẻ, chỉ từ 5.000-10.000 đồng là mua được cả cân xơ mít về nấu.
Thừa nhận điều này, anh Tạ Văn Tiến chuyên bán mít quê trên đường Nguyễn Xiển (Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết, gần đây, người đến hỏi mua xơ mít còn nhiều hơn người tới hỏi mua mít.
"Lúc mới đầu tôi cứ nghĩ họ mua về để câu cá cơ. Nhưng sau nghĩ câu cá sao không cần nhiều xơ mít đến vậy nên hỏi khách thì mới biết họ mua về để ăn", anh Tiến nói.
Theo anh Tiến, ngày trước bán mít, xơ mít toàn vứt đi, ai xin thì cho. Giờ có nhiều người hỏi mua thì anh bán theo kiểu vừa bán vừa cho, vì túi ít thì 5.000 đồng, túi nhiều 10.000-15.000 đồng, coi như mình chỉ lấy công nhặt xơ mít ngon cho họ thôi.
Tương tự, chị Bùi Thị Tân, một người chuyên bán mít quê ở chợ Nghĩa Tân (Cầu Giấy) cũng cho biết, vì có nhiều người hỏi mua xơ mít nên đợt này chị gom hết bán cho khách, chỉ bỏ đi những xơ mít bị sâu.
"Thực ra, bán mít mới được nhiều tiền chứ xơ mít được bao nhiêu vì giá mỗi túi chỉ bằng mớ rau muống ngoài chợ thôi. Nhưng bỏ đi cũng phí nên lúc rảnh chị ngồi nhặt xơ mít ngon để vào túi cho khách đặt trước", chị Tân cho hay. Khách hỏi mua xơ mít khá nhiều nhưng chị Tân cũng chỉ gom được khoảng gần chục túi, đủ tiền xăng xe, cơm nước trong ngày.