Về hai vấn đề “nóng” của ngành NH hiện nay là: Quy chế cấp giấy phép thành lập và hoạt động ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP); và việc khống chế dư nợ vốn cho vay, chiết khấu giấy tờ có giá để đầu tư, kinh doanh chứng khoán (CK) ở mức dưới 3% tổng dư nợ tín dụng của tổ chức tín dụng. Bà Dương Thu Hương nói:
Tôi cho rằng chỉ thị của NHNN về kiểm soát quy mô, chất lượng tín dụng và cho vay đầu tư, kinh doanh CK nhằm kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, trong đó có nội dung quy định cho vay CK không vượt quá 3% tổng dư nợ của NH, là một trong những biện pháp để tạo ra sự ổn định, lành mạnh cho thị trường CK.
Theo dõi thị trường để có chính sách phù hợp
Bà nghĩ sao về ý kiến cho rằng mức trần khống chế cho vay 3% là quá thấp?
Vay tiền NH để đầu tư CK là rất rủi ro, cho nên nếu việc cho vay lớn quá thì khó đảm bảo tính ổn định của những lĩnh vực rất nhạy cảm này. Nếu chúng ta đi sâu vào phân tích những số liệu về dư nợ của các CK thì sẽ thấy được tính “mong manh” của nó như tôi đã nói.
Hơn nữa, tôi tin rằng chỉ thị của NHNN đã được tính toán dựa trên những số liệu thống kê cần thiết, ví như số liệu thống kê về dòng tiền từ NH “chảy” sang thị trường CK.
Tôi được biết mức cho vay cầm cố chứng khoán ở các NHTM quốc doanh (hiện chiếm 70% tổng thị phần tín dụng) chỉ chiếm khoảng 1-2% tổng dư nợ tín dụng. Tỷ lệ này ở các NHTM cổ phần còn cao hơn.
Có ý kiến cho rằng với chỉ thị nêu trên, NHNN đã quá lo xa, can thiệp quá sâu vào hoạt động của các NHTM?
Chúng ta không nên loại trừ việc có những NHTM cổ phần chạy theo lợi nhuận, cứ cho vay được là cho vay. Rõ ràng trong khi các NHTM quốc doanh chỉ có tốc độ tăng trưởng tín dụng trên dưới 20%, thì các NHTM cổ phần lại có tốc độ tăng trưởng tín dụng lớn hơn nhiều.
Từ thực tế như vậy, cần phải có hành động gì đó để đảm bảo an toàn cho thị trường tiền tệ cũng như thị trường vốn trong dài hạn, hơn nữa đó phải là một biện pháp kịp thời chứ không phải lúc “bùng” lên vấn đề thì mới đề ra biện pháp.
Dĩ nhiên khi đã có biện pháp rồi, NHNN nên theo dõi xem diễn biến thị trường thế nào, xem diễn biến nhu cầu xã hội ra làm sao, để điều chỉnh chính sách cho phù hợp.
Lo ngại việc thành lập ngân hàng mới mang tính khép kín
Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng hiện nay nhiều quốc gia ở châu Á đang có hiện tượng “thừa ngân hàng” và so với nhiều quốc gia khác thì số lượng NH ở Việt Nam hiện tại là tương đối nhiều?
Chắc chắn là những điều kiện thành lập NHTM cổ phần theo như Quy chế cấp giấy phép thành lập và hoạt động NHTM cổ phần do NHNN mới ban hành sẽ khắt khe, nhằm tạo ra rào cản để việc thành lập mới NH là không dễ dàng, nhất là những NH có quy mô nhỏ.
Tuy nhiên, tôi cho rằng chúng ta cũng nên tính toán lại, với nền kinh tế của đất nước như hiện nay, với nhịp độ tăng trưởng kinh tế đang có, với số lượng NH hiện tại, thì xem đã “vừa” chưa? Nếu “vừa” rồi thì chúng ta cũng cần phải có những biện pháp phù hợp.
Đã có tình trạng “nhà nhà làm ngân hàng” và tình trạng doanh nghiệp hoặc địa phương xin lập NH để huy động vốn, phục vụ đầu tư cho chính mình, bà nghĩ sao?
Tôi rất lo ngại vấn đề đó. Các hồ sơ xin lập NH mới cần phải được xem xét kỹ lưỡng, chỉ nên xem xét những NH có quy mô vốn lớn và có đội ngũ cán bộ đảm bảo chuyên môn.
Rõ ràng với đặc thù của ngành NH, không dễ mở ra như nhiều ngành nghề kinh doanh khác, nếu không rồi đến lúc chúng ta sẽ phải tái cơ cấu lại hệ thống NH, trong khi chúng ta vừa mới thực hiện xong việc tái cơ cấu như vậy.
Đặc biệt lo ngại nhất là những ý tưởng thành lập NH theo kiểu “khép kín”, nghĩa là thành lập để huy động vốn cho vay trong “nội bộ”. Khi tôi còn công tác ở NHNN, thì NHNN rất cân nhắc với việc xin thành lập NH “khép kín” trong một tổng Cty.
Cảm ơn bà!
