Công ty Mỹ thú nhận hối lộ quan chức Việt Nam
Công ty chuyên sản xuất thiết bị y tế Bio-Rad của Mỹ đã đồng ý nộp phạt 55 triệu USD để giải quyết các cáo buộc dân sự và hình sự về việc hối lộ quan chức tại Nga, Thái Lan và Việt Nam.
Hãng tin Mỹ AP đưa tin, thỏa thuận trên được Ủy ban Chứng khoán Quốc gia (SEC) và Bộ Tư pháp Mỹ công bố ngày 3/11. Bio-Rad bị cáo cuộc giả mạo chứng từ để che giấu các khoản thanh toán và đã chi 7,5 triệu USD để hối lộ các quan chức tại Nga, Việt Nam và Thái Lan giai đoạn 2005-2010 để giành các hợp đồng và thu lời bất chính 35 triệu USD. Bio-Rad đã nhất trí trả khoản tiền phạt hình sự trị giá 14,35 triệu USD cho Bộ Tư pháp và bồi hoàn cho SEC 40,7 triệu USD để tránh bị truy tố.
Bộ Tư pháp Mỹ cho biết, không truy cứu hình sự Bio-Brad, vì công ty này đã tự nguyện thú nhận sai phạm với chính phủ và hợp tác đầy đủ trong quá trình điều tra. Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Bio-Rad, ông Norman Schwartz, tuyên bố: “Những hành vi mà chúng tôi phát hiện ra hoàn toàn trái với văn hóa và những giá trị của Bio-Rad, cũng như các tiêu chuẩn đạo đức trong kinh doanh”. Công ty cho biết, đã sa thải các nhân viên dính líu vụ bê bối.
Theo hãng tin Anh BBC, Bộ Tư pháp Mỹ và SEC cho biết, các công ty con của Bio-Rad tại châu Âu và châu Á đã tác động một số quan chức sở tại bằng những khoản chi cho các công ty trung gian giả mạo. Tại Việt Nam, một đại diện bán hàng của Bio-Rad đã cho phép chi các khoản hối lộ quan chức, trong đó bao gồm thuê người trung gian để trả tiền hối lộ. Người quản lý bán hàng của Bio-Rad đồng ý chi tiền vì lo ngại có thể mất 80% doanh thu bán hàng nếu không hối lộ.
Theo tài liệu điều tra, Bio-Rad có một văn phòng đại diện bán hàng ở Việt Nam giai đoạn 2005 cho tới cuối 2009; Giám đốc Văn phòng Việt Nam giám sát và phê duyệt các hợp đồng trị giá tới 100.000 USD và được thưởng tới 20.000 USD. Trong khoảng thời gian này, Văn phòng Bio-Rad tại Việt Nam đã thanh toán sai trái 2,2 triệu USD cho các đại lý, nhà phân phối và họ đã chuyển tiếp tiền hoa hồng cho quan chức Việt Nam.
Tài liệu viết: “Giám đốc Văn phòng Việt Nam đã duyệt các khoản hối lộ cho quan chức để duy trì hoạt động kinh doanh, theo đó, theo chỉ đạo của Giám đốc Văn phòng Việt Nam, các đại diện bán hàng trả tiền mặt cho quan chức tại các bệnh viện của nhà nước và các phòng thí nghiệm để đổi lại việc họ mua sản phẩm của Bio-Rad”. Tuy nhiên, tài liệu không nói rõ Giám đốc Văn phòng Việt Nam là người Việt hay người nước ngoài, BBC đưa tin.
“Năm 2006, giám đốc văn phòng khu vực (Bio-Rad Singapore) biết về hoạt động bôi trơn này từ một nhân viên tài chính. Nhân viên này đã nêu các quan ngại với Giám đốc Văn phòng Việt Nam, người đó đáp rằng, việc chi tiền hối lộ là chuyện bình thường ở Việt Nam”.
Ngày 5/11, Chánh Thanh tra Bộ Y Tế Đặng Văn Chính đã ký văn bản gửi Giám đốc các Sở Y tế và Giám đốc các bệnh viện trung ương yêu cầu rà soát, báo cáo việc mua thiết bị xét nghiệm và chẩn đoán y tế của Công ty Bio-Rad trong giai đoạn từ 1/1/2005 đến 5/11/2014 về Thanh tra Bộ trước ngày 15/11.
Ngày 18/5/2006, Giám đốc Văn phòng Việt Nam gửi email lại cho văn phòng Singapore nhắc nhở việc trả phí cho bên thứ ba “bị cấm trong Chính sách Đạo đức Kinh doanh của Bio-Rad”, song cũng lưu ý rằng, Bio-Rad sẽ mất 80% tiền bán hàng ở Việt Nam nếu không tiếp tục hối lộ. Giám đốc Văn phòng Việt Nam đề xuất Bio-Rad Singapore sẽ bán sản phẩm của hãng này cho một nhà phân phối của Việt Nam với giá được giảm, sau đó nhà phân phối này bán lại cho các bệnh viện, phòng thí nghiệm đúng giá và sẽ “lại quả” một phần tiền.
Theo BBC, từ năm 2005 tới cuối 2009, văn phòng Bio-Rad Việt Nam chi 2,2 triệu USD cho các đại lý và các nhà phân phối. Họ lại chuyển tiếp tiền hoa hồng này cho quan chức Việt Nam. Tài liệu điều tra cho biết, những khoản tiền hối lộ trên (được ghi trong sổ sách là “tiền thưởng bán hàng”, “phí quảng cáo” và “phí đào tạo”) đã mang lại cho Bi-Rad Singapore khoản doanh thu trước thuế 23 triệu USD.
 |
Bê bối Bio-Rad lên báo Mỹ San Jose Mercury News.
Bộ Y tế đề nghị Bộ Công an làm rõ
Ngày 5/11, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang. Văn bản nêu rõ: “Ngày 5/11/2014, một loạt các báo mạng khác đưa tin: Nạn “Hoa hồng” trong y tế nguy hại hơn nhiều. Các báo phản ánh “Có thông tin về chuyện Công ty Bio-Rad Laboratories Inc của Mỹ bị cáo buộc giả mạo chứng từ để che giấu các khoản thanh toán và đã trả 7,5 triệu USD tiền hối lộ cho các quan chức tại ba quốc gia: Nga (4,6 triệu USD), Thái Lan (hơn 700 ngàn USD) và Việt Nam (2,2 triệu USD) trong nhiều năm để giành hợp đồng”.
Bộ trưởng Bộ Y tế đề nghị, để chủ động và tích cực phòng chống nạn tham nhũng theo chủ trương của Đảng và Chính phủ, Bộ Y tế đề nghị Bộ trưởng Bộ Công an chỉ đạo các cơ quan chức năng xác minh, điều tra làm rõ thông tin bài báo nói trên để xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi sai phạm. Trường hợp thông tin nói trên không đúng, đề nghị Bộ Công an công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân không hoang mang, đảm bảo niềm tin của nhân dân đối với Nhà nước nói chung và ngành y tế nói riêng.
Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và công trình y tế (Bộ Y tế) cho biết, Công ty Bio-Rad Laboratories Mỹ hoạt động trong nhiều lĩnh vực không riêng gì y tế, gồm: Dược, hóa chất, trang thiết bị phân tích xét nghiệm, phân tích khoa học. Tuy nhiên, hơn 1 năm trước, công ty này có văn bản xin rút khỏi thị trường Việt Nam, không chịu trách nhiệm về pháp lý nữa cho đến khi thiết lập lại hệ thống. Ông Tuấn cho biết thêm, ngay khi biết thông tin về vụ đưa hối lộ này, Vụ đã báo cáo lãnh đạo Bộ để xin ý kiến.
Theo tìm hiểu của PV Tiền Phong, trước đây, văn phòng đại diện của Bio-Rad Laboratories ở Việt Nam đặt tại quận Ba Đình, Hà Nội và một văn phòng khác đặt tại đường Pasteur, quận 1, TPHCM. Tuy nhiên, theo thông tin mà PV Tiền Phong có được đến năm 2013, các văn phòng của Bio-Rad Laboratories đã không còn đóng ở Việt Nam nữa, nhưng các sản phẩm về thiết bị xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh mà công ty này sản xuất vẫn còn bán tại Việt Nam thông qua các nhà phân phối khác.
