Bộ GTVT vừa có văn bản kiến nghị Chính phủ cho phép các doanh nghiệp triển khai dự án BOT được tăng phí theo hợp đồng đã ký với nhà đầu tư, do các doanh nghiệp gặp khó khăn vì dịch COVID-19. Cơ quan này cho hay, qua thống kê 4 tháng đầu năm, có 58/60 dự án BOT đang thu phí có doanh thu thực tế thấp hơn dự kiến của phương án tài chính ban đầu để ký hợp đồng.
Trong đó, có 17 dự án doanh thu thực tế chưa đạt 50% so với dự báo do các hoạt động vận tải đường bộ phải dừng và giảm hoạt động. Cùng đó, từ năm 2016 tới nay, các dự án BOT giao thông chưa được tăng phí theo chỉ đạo của Chính phủ. Doanh thu từ thu phí thấp hơn kế hoạch, khiến các doanh nghiệp BOT gặp khó khăn trong trả nợ ngân hàng.
Bộ GTVT cũng kiến nghị Chính phủ cho phép tăng phí BOT theo hợp đồng dự án, Bộ sẽ chọn thời điểm thích hợp để điều chỉnh tăng phí. Trường hợp chưa tăng phí, Nhà nước cần bố trí khoảng 5.080 tỷ đồng hỗ trợ các doanh nghiệp. Trên cơ sở phân tích 2 phương án trên, Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng chấp thuận cho tăng phí tại các dự án BOT. Cùng với đó, các ngân hàng có giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp BOT, cơ cấu lại các khoản vay đầu tư dự án. Riêng các dự án giảm trên 50% doanh thu, Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng bố trí ngân sách hỗ trợ, trường hợp cần thiết Nhà nước trưng mua lại toàn bộ dự án.
Trước đó, các doanh nghiệp và hiệp hội vận tải ô tô đường bộ đã có nhiều văn bản kiến nghị Bộ GTVT các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp do ảnh hưởng của dịch COVID-19, trong đó có đề xuất giảm phí BOT giao thông. Phúc đáp các doanh nghiệp vận tải, Bộ GTVT cho rằng, doanh nghiệp BOT cũng bị ảnh hưởng bởi lưu lượng phương tiện giảm do dịch COVID-19, thời gian qua đã giảm phí thay vì tăng theo hợp đồng. Do đó, các doanh nghiệp BOT cũng cần hỗ trợ, không thể giảm thêm phí vào lúc này. Bộ GTVT bày tỏ mong muốn “các doanh nghiệp vận tải chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp BOT”.
Không làm nảy sinh thêm mâu thuẫn
Đại biểu Quốc hội Trần Quang Chiểu Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Ô tô Việt Nam cho biết, để hỗ trợ doanh nghiệp BOT có nhiều cách; có thể kể đến như: Cho phép nhà đầu tư BOT kéo dài thời gian thu phí; Chỉ tăng với những dự án mức thu thấp, dự án có sự lựa chọn khác cho người dân. Riêng các dự án có mức thu đang cao, tuyến đường độc đạo chưa nên cho tăng phí. “Nên xem xét cụ thể, rà soát từng dự án, để phí BOT hài hòa lợi ích giữa Nhà nước - nhà đầu tư BOT - người sử dụng (người dân và doanh nghiệp). Không làm nảy sinh thêm mất công bằng, mâu thuẫn giữa người sử dụng và nhà đầu tư”, ông Quyền nói.
Lãnh đạo Công ty Cổ phần Vận tải, Thương mại và Dịch vụ Đất Cảng (Quảng Ninh) cho rằng, doanh nghiệp vận tải cũng đang chật vật, “thoi thóp” vì dịch COVID-19. Doanh nghiệp vận tải cũng rất cần sự chia sẻ, hỗ trợ, trong khi phí BOT đang chiếm tới 30-40% giá phí vận tải (sau xăng dầu). Do đó, trường hợp phải tăng phí BOT để “cứu” nhà đầu tư BOT thì cần tính đến thời điểm phù hợp, phải nghĩ tới dân, các thành phần kinh tế khác và nên đợi tới khi nền kinh tế phục hồi.
Giám đốc Cty TNHH BOT Quốc lộ 6, Hòa Lạc-Hòa Bình Bùi Quang Bát cho biết, trước khi có dịch COVID-19, tuyến Hòa Lạc-Hòa Bình bình quân mỗi tháng thu được khoảng 11 tỷ đồng tiền phí. Tuy nhiên, khi bùng phát dịch, trong tháng 3-4/2020, doanh thu thu phí chỉ còn lại 8 tỷ đồng/tháng (giảm khoảng 30%). Theo hợp đồng BOT ký với Bộ GTVT, từ tháng 1/2020, dự án được tăng phí thêm 18%, nhưng thực tế chưa được tăng. Thậm chí, năm 2019, dự án này còn phải miễn, giảm phí cho người dân địa phương. Trong khi đó, nhà đầu tư đang phải trả lãi vay ngân hàng 12,8%/năm. Nhà đầu tư này đã kiến nghị Bộ GTVT sớm cho tăng phí, nếu không tiền lãi ngân hàng cộng dồn sẽ “đánh gục” doanh nghiệp.
Ông Nguyễn Văn Quyền không đồng tình với việc tăng phí BOT vào lúc này và cho rằng, nên lùi thời điểm tăng phí tới khi kinh tế phục hồi, các doanh nghiệp vận tải hoạt động ổn định trở lại.
Đừng bắt dân phải gánh thêm
Trao đổi với phóng viên xoay quanh đề nghị tăng phí BOT, đại biểu Quốc hội Trần Quang Chiểu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài Chính Ngân sách của Quốc hội cho biết: Doanh nghiệp đã làm kinh doanh thì phải có lúc này, lúc kia. Cũng giống như người đi câu cá, có lúc được, lúc không, có lúc được cá to, lúc được cá nhỏ. Đại dịch COVID-19 ảnh hưởng đến mọi loại hình kinh tế, nhiều doanh nghiệp cũng lao đao, thua lỗ chứ không chỉ riêng lĩnh vực BOT giao thông.
“BOT giao thông khó khăn, nhưng các doanh nghiệp vận tải cũng gặp muôn vàn khó khăn. Doanh nghiệp vận tải không đồng tình, người dân không đồng tình tăng phí BOT là có cơ sở. Không thể lúc lời lãi thì doanh nghiệp hưởng, còn lúc thua lỗ lại bắt người dân, nhà nước phải gánh. Doanh nghiệp thường kêu ca khi làm ăn thua lỗ, nhưng kinh doanh là phải tính dài hơi chứ đâu phải ngày một, ngày hai. Là người dân tôi không đồng tình với đề xuất tăng phí này”, ông Chiểu cho hay. LUÂN DŨNG
