4 tháng rưỡi nay, người dân xã Yên Ninh, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định, vẫn chưa hết bàng hoàng trước vụ việc đồng chí Bí thư xã Yên Ninh Nguyễn Văn Tiến bị 3 đối tượng hành hung man rợ ngay giữa đường với tỷ lệ thương tật lên tới 21%. Dư luận xôn xao đặt ra câu hỏi: Phải chăng chính quyền nơi đây đang dần bị mờ nhạt trước sự lộng hành của các đối tượng “xã hội đen”? Có hay không những thế lực “vô hình” đứng sau sự lộng hành đó?
Khi vùng quê... "dậy sóng"
Chúng tôi có mặt ở Yên Ninh vào giáp trưa một ngày trung tuần đầu tháng 12/2014. Con đường ngoằn nghèo dẫn về HTX Đồng Tâm được bao bọc bởi những cánh đồng vừa gặt lởm chởm những gốc rạ khô. Văng vẳng bên tai âm thanh lách cách từ dùi gỗ đục đẽo từ các hộ gia đình của một làng nghề nức tiếng cả nước về chạm khắc mộc. Câu chuyện về ông bí thư xã bị đánh lê lết bên đường tạm ngưng khi anh bạn quay sang nháy mắt hỏi: “Nhỡ không may mình cũng như ông bí thư, lại phải đối mặt với cái đám xã hội đen kia thì làm thế nào?”. Tôi cười nhạt: “Chạy chứ sao…!”. Đùa là vậy, nhưng thực tâm trong đầu cũng muôn vàn tình huống đặt ra.
Điểm đầu tiên chúng tôi chọn tiếp xúc là Hợp tác xã (HTX) Đồng Tâm – một hợp tác xã khá đặc biệt với ngành nghề chính là chạm khắc đồ gỗ thủ công mỹ nghệ duy nhất ở Nam Định. Và đây cũng có thể được coi là điểm nghi vấn khởi nguồn câu chuyện đồng chí Bí thư xã Nguyễn Văn Tiến bị hành hung.
Tiếp chúng tôi trong ngôi nhà cấp 4 (đúng hơn là vừa là nhà xưởng, vừa là nhà kho - PV), ông Ninh Văn Chiêu – Phó Chủ nhiệm HTX Đồng Tâm, ngao ngán khi nghe chúng tôi hỏi thông tin về việc bí thư xã bị hành hung, ông Chiêu cười buồn: Tôi không biết thực hư câu chuyện, nhưng đồng chí bí thư xã bị đánh thì có thật. Cả làng cả xã đều biết, thậm chí cả lãnh đạo huyện, công an huyện đều biết. Chỉ có điều: Ai đánh? Đánh vì lẽ gì?... thì tôi không dám chắc.
Bàn tay già thô ráp của ông phó chủ nhiệm run run cầm chén nước với một giọng đầy xúc động: Bọn mất đạo đức, đến một người tử tế như ông bí thư từng nắm cương vị phó chủ tịch, chủ tịch rồi bí thư xã khiến ai cũng kính trọng vậy mà chúng nó nỡ đánh ông ấy không thương tiếc….
Rồi câu chuyện cứ như mạch nước được khơi nguồn, ông kể: HTX Đồng Tâm được thành lập từ những năm 1960 và là một HTX có tiếng về sản xuất chạm khắc gỗ mộc với hàng trăm xã viên. Trải qua các thời kỳ biến đổi của đất nước, đặc biệt trong thời kỳ kinh tế thị trường, phần lớn các xã viên dần dần rời bỏ HTX. Người quay về hành nghề chạm khắc theo hướng phát triển kinh tế hộ gia đình, người thì rời bỏ HTX quay sang nhận khoán ruộng của xã để sinh sống. Số còn lại đến nay tất thảy 24 xã viên vẫn kiên trì bám trụ, xoay vần theo thời buổi kinh tế để duy trì hoạt động của hợp tác xã.
Theo Phó Chủ nhiệm Ninh Văn Chiêu, Ban chủ nhiệm đều là những lớp người đầu tiên tham gia xây dựng, gắn bó với HTX từ những năm 1960. Cũng bởi trách nhiệm và sự tri ân của bản thân với HTX mà nhiều cách thức hoạt động của HTX được Ban Chủ nhiệm không tiếc công sức đầu tư tìm hiểu nhằm tìm ra hướng đi mới, nhưng hiệu quả cũng chẳng bao nhiêu. Cuối cùng, mô hình liên kết với các trường nghề như Trường Trung học số 2 (Bộ Xây Dựng); Trường cao đẳng Nông – Lâm Đông Bắc (Quảng Ninh); Trường Cao đẳng nghề Mỹ nghệ Việt Nam… trong việc dạy thực hành nghề cho học sinh và bán sản phẩm là mô hình duy nhất còn tồn tại từ năm 1997 đến nay, nhưng kết quả thì không như mong đợi.
Nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm người đứng đầu một tập thể HTX trước xu thế phát triển kinh tế chung của xã hội, sau nhiều cuộc họp bàn Ban Chủ nhiệm đã mạnh dạn đề xuất xin ý kiến Đảng ủy xã Yên Ninh về việc phối hợp liên doanh liên kết với một đơn vị doanh nghiệp nhằm phát huy ưu thế của bà con xã viên cũng như việc tận dụng thế mạnh của doanh nghiệp. Và đề xuất của Ban Chủ nhiệm HTX Đồng Tâm nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của Bí thư Đảng ủy xã Yên Ninh.
Sau nhiều lần cân nhắc, mô hình xây dựng hợp tác xã theo hướng liên doanh liên kết cũng được đưa ra trong cuộc họp Thường vụ Đảng ủy xã Yên Ninh ngày 30/5/2014 với 100% thành viên nhất trí thông qua.
Hai tháng sau, ngày 29/7/2014, tại cuộc họp mở rộng của Đảng ủy xã Yên Ninh, Bí thư Đảng ủy Nguyễn Văn Tiến hồ hởi thông báo kết quả hội nghị xã viên của HTX Đồng Tâm về việc nhất trí chọn doanh nghiệp liên doanh là Công ty Cổ phần La Xuyên Vàng là đối tượng để liên doanh liên kết. Nhưng trớ trêu thay, niềm vui của đồng chí bí thư xã với bà con xã viên HTX Đồng Tâm chưa kịp trọn vẹn thì bất ngờ 2 ngày sau – ngày 01/8/2014, ông bị 3 đối tượng lạ mặt dùng xe máy ép vào vệ đường đánh đập dã man khi đang trên đường đến trụ sở làm việc khiến ông phải nhập viện cấp cứu 1 tuần trong tình trạng nguy kịch.
“Bóng tối”… che phủ Yên Ninh?
Theo ông Dương Văn Sỹ - Chủ nhiệm HTX Đồng Tâm, Đảng ủy viên Đảng ủy xã Yên Ninh: mặc dù có nhiều điều tiếng xì xèo về đề xuất liên doanh giữa HTX Đồng Tâm với Công ty Cổ phần La Xuyên Vàng – một doanh nghiệp cũng kinh doanh xuất khẩu mặt hàng thủ công mỹ nghệ có tiếng trong tỉnh, nhưng Ban Chủ nhiệm cùng các xã viên vẫn nhất quyết chọn doanh nghiệp La Xuyên Vàng để liên doanh liên kết.
“Vì sao HTX Đồng Tâm lại cứ phải nhất quyết chọn doanh nghiệp La Xuyên Vàng chứ không phải là một đơn vị khác?” – anh đồng nghiệp đi cùng thắc mắc.
Nhấp chén chè đặc quánh trước mặt, Chủ nhiệm Dương Văn Sỹ chùng giọng: Thực ra ngay sau khi vấn đề liên doanh liên kết của HTX Đồng Tâm được Thường vụ Đảng ủy xã thông qua chủ trương vào ngày 30/5/2014, nhiều người, thậm chí có cả cán bộ xã đã ướm hỏi và giới thiệu với Ban chủ nhiệm một số doanh nghiệp. Khổ nỗi, có doanh nghiệp thì chỉ muốn thuê lại phần đất của HTX để kinh doanh, có doanh nghiệp lại kinh doanh không đúng ngành nghề, có doanh nghiệp thì năng lực kém… nên bà con xã viên không đồng ý vì 2 lẽ: Thứ nhất là việc cho thuê đất là trái với ngành nghề của HTX và xã viên không có cơ hội phát triển. Thứ hai là các doanh nghiệp được giới thiệu đều không có ưu thế kinh doanh. Chính vì thế, tại hội nghị HTX Đồng Tâm ngày 24/7/2014, tất cả xã viên đều nhất trí thông qua lựa chọn doanh nghiệp La Xuyên Vàng làm đối tác liên doanh bởi ở đây hội tụ nhiều yếu tố như nhân công có tay nghề, năng lực kinh doanh đảm bảo…
Câu chuyện liên doanh liên kết giữa HTX Đồng Tâm và Công ty Cổ phần La Xuyên Vàng đã được xác định bằng hàng loạt thủ tục pháp lý theo Luật Hợp tác xã và được cơ quan có thẩm quyền tỉnh Nam Định phê duyệt cấp phép. Nhưng điều khó hiểu là cứ khi chuẩn bị khởi động để đi vào hoạt động thì phía HTX cũng như Công ty Cổ phần La Xuyên Vàng lại luôn bị một nhóm côn đồ với những hình thù xăm trổ bao vây quấy nhiễu, đe dọa tính mạng, mà điển hình nhất là vào thời điểm tháng 11/2014 vừa qua (?)
Tại buổi làm việc với lãnh đạo công an huyện Ý Yên, Trung tá Nguyễn Đức Tiến – Phó trưởng Công an huyện Ý Yên, xác nhận việc Bí thư xã Yên Ninh Nguyễn Văn Tiến bị hành hung là có thật. Theo đó, vào hồi 13h30 ngày 01/8/2014, tại đoạn đường Quốc lộ 10 (thuộc địa bàn xã Yên Ninh) Bí thư Nguyễn Văn Tiến bị 3 đối tượng lạ mặt chèn ép xe vào vệ đường và đánh trọng thương khiến ông phải nhập viện Quân khu V điều trị mất 1 tuần với tỷ lệ thương tật lên tới 21%. Ngày 22/9/2014, cơ quan điều tra công an huyện Ý Yên chính thức khởi tố vụ án. Nhưng cho đến nay, 4 tháng rưỡi đã trôi qua, hung thủ trong vụ hành hung Bí thư xã Nguyễn Văn Tiến vẫn nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật và căn nguyên vụ việc vẫn đang là câu hỏi chưa có lời giải (?) Nói như lời tâm sự của Chủ nhiệm HTX Đồng Tâm Dương Văn Sỹ: Đến Bí thư Đảng ủy xã còn bị hành hung thì đảng viên, cán bộ như chúng tôi bọn chúng cũng đâu có tha…
Cũng theo Trung tá Nguyễn Đức Tiến – Phó trưởng công an huyện Ý Yên, lâu nay, tình hình an ninh tại địa bàn xã Yên Ninh rất ổn định, không có vụ việc “nổi cộm” ngoài vụ đồng chí Bí thư xã bị hành hung.
Chắp mối các sự kiện xung quanh diễn tiến câu chuyện liên doanh liên kết tại HTX Đồng Tâm cùng thời điểm đồng chí Bí thư xã Nguyễn Văn Tiến bị đánh trọng thương thì dường như có một mối liên hệ móc xích giữa các vụ việc. Dư luận đặt ra câu hỏi: Có hay không vấn đề “xã hội đen” đang nhũng nhiễu gây bất ổn trên địa bàn xã Yên Ninh? Và vụ việc hành hung Bí thư xã Yên Ninh có là hậu quả tất yếu của sự cạnh tranh thiếu lành mạnh giữa các doanh nghiệp?
Theo Phong Anh
