Trong suốt hai thập kỉ qua, 80% ngân sách của Afghanistan đến từ Mỹ và các nhà tài trợ quốc tế khác. Nhưng sau khi Taliban giành quyền kiểm soát thủ đô Kabul ngày 15/8, phần lớn các nguồn viện trợ này đã bị cắt đứt.
Tuần trước, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) tuyên bố lực lượng lãnh đạo Afghanistan sẽ không thể tiếp nhận nguồn tiền viện trợ, bao gồm cả hơn 370 triệu USD dự kiến sẽ được chuyển đến vào cuối tháng này.
Chính quyền Tổng thống Joe Biden cũng tuyên bố tài sản của ngân hàng trung ương Afghanistan ở Mỹ sẽ không được trao cho Taliban, vì nhóm này đã bị Mỹ đưa vào danh sách trừng phạt sau vụ 11/9. Ước tính số tài sản mà Mỹ đóng băng trị giá khoảng gần 9,5 tỷ USD.
Đức, một trong những nhà tài trợ hàng đầu của Afghanistan, cũng đã tạm dừng khoản viện trợ phát triển trị giá 500 triệu USD trong năm nay.
Nhiều quốc gia và tổ chức khác đe doạ sẽ có động thái tương tự. Liên minh châu Âu (EU) đã cam kết sẽ hỗ trợ 1,4 tỷ USD cho Afghanistan trong vòng bốn năm tới, nhưng hiện khoản tiền này đang bị giữ lại.
Đây được đánh giá không phải là quyết định dễ dàng. Vì việc ngừng viện trợ không chỉ ảnh hưởng đến khả năng cai trị của Taliban, mà còn có tác động lớn đến dân thường. Theo Uỷ ban Cứu hộ Quốc tế, khoảng 18,4 triệu người Afghanistan hiện đang cần hỗ trợ nhân đạo.
Tuần trước, Western Union và MoneyGram đã ngừng cung cấp dịch vụ ở Afghanistan, gây khó khăn cho những gia đình sống phụ thuộc vào nguồn tiền người thân gửi về từ nước ngoài. Cùng lúc đó, các ngân hàng Mỹ cũng đang chờ hướng dẫn về việc liệu họ có thể giao dịch với các ngân hàng Afghanistan hay không.
Về phần mình, trong năm tài chính 2020, Taliban được cho là đã mang về 1,6 tỷ USD. Theo một báo cáo gần đây của Liên Hợp Quốc, các nguồn thu chính của Taliban vẫn là “các hoạt động tội phạm bao gồm buôn bán ma túy và sản xuất cây thuốc phiện, tống tiền, bắt cóc đòi tiền chuộc, khai thác khoáng sản”.
