Bề dày lịch sử
Assos Assos là một trong những thị trấn cổ xưa nhất tại tỉnh Canakkale, Thổ Nhĩ Kỳ, cách Lesvos của Hy Lạp chỉ 11km đường chim bay. Thị trấn này được di dân Hy Lạp thành lập vào khoảng thế kỷ 9-10 trước Công nguyên (TCN), có giá trị lịch sử văn hóa rất lâu đời.
Năm 530 TCN, người Hy Lạp đã xây dựng thần miếu Athena tại Assos và người thống trị làm cho nơi này trở nên thịnh vượng là Hermias (khoảng 427-347 TCN) - một môn đồ của triết gia lừng lẫy Plato. Sau đó, người Ba Tư (Iran) chiếm nơi này, giết chết Hermias. Tiếp đó, Assos lại bị Alexan Đại Đế rồi Pergamon thống trị, đến năm 133 TCN thì bị sáp nhập vào bản đồ đế quốc La Mã.
Nhưng sau khi đế quốc La Mã bị diệt vong, Assos từ một thương cảng nhộn nhịp trở thành một làng chài nhỏ với dân số khoảng 2.000 người cho đến ngày nay.
Những cỗ quan tài bí ẩn
Ngoài nguồn gốc lịch sử văn hóa sâu xa, Assos nổi danh khắp nơi nhờ những quan tài bằng đá có tốc độ phân hủy thi hài cực nhanh. Cư dân Assos cũng đã biết đến điều kỳ lạ của những chiếc quan tài này từ rất sớm. Tiếng Hy Lạp gọi những quan tài đá kỳ bí này là sarko fagos, đây cũng là khởi nguyên của từ đơn sarcophagus, tức quan tài đá.
Khu mộ địa cổ của Assos nằm trải dài, kéo dài từ đông sang tây qua thị trấn. Hiện nay mới chỉ có khu vực nằm bên ngoài cổng thành cổ phía tây là đã được khai quật và nghiên cứu.
Phần mộ mai táng lâu đời nhất được tìm thấy trong nghĩa địa là những chiếc quan tài hình thuyền lớn bằng đất sét có niên đại từ giữa thế kỷ 7 TCN. Chúng được đặt trong các huyệt mộ với phần miệng hướng về phía đông và được đậy kín bằng một hòn đá lớn.
 |
Một góc nghĩa trang cổ ở Assos.
Đến thế kỷ thứ 5 TCN, những chiếc quan tài đơn giản được tạc từ đá mắcma (andesite) với các bề mặt phẳng phiu, không có hình trang trí. Kích thước phổ biến của những chiếc quan tài này dài khoảng 2m, chiều rộng và chiều cao tương đương 80-90 cm. Trọng lượng của mỗi chiếc đạt 3 tấn.
Bắt đầu từ thời kỳ La Mã, những chiếc quách được trang trí công phu hơn với nhiều hình chạm khắc ở xung quanh, đặc biệt là có thêm một hàng chữ được tạc dọc theo thân quách để viết tên và một số thông tin về vị chủ nhân bên trong.
Đáng chú ý và cũng là đặc điểm kỳ lạ nhất, đó là những chiếc quan tài này có khả năng phân hủy bất cứ thi hài nào được đặt vào bên trong chúng với một khoảng thời gian kỷ lục. Người ta đã ghi nhận rằng một cơ thể người trưởng thành chỉ mất chừng 40 ngày để phân hủy hoàn toàn.
 |
Một góc Assos cổ.
Các nhà khoa học đã bỏ rất nhiều thời gian công sức để cố gắng tìm hiểu nguyên nhân của hiện tượng đáng sợ bên trong quách đá. Một số nghiên cứu cho rằng trong các ngôi mộ có chứa nhiều chất liệu nhôm (Aluminium, nguyên tố phổ biến thứ 3 sau oxy và silic và là kim loại phổ biến nhất trong vỏ trái đất), và đó chính là nguyên nhân làm đẩy nhanh quá trình phân hủy xác? Họ đoán rằng có thể những cư dân Assos cổ đại thấy rằng nhôm có thể đốt cháy da nên bỏ thêm vật liệu này vào bên trong quách để giúp cho xác nhanh phân hủy?
Tuy nhiên hiện vẫn chưa có kết luận rõ ràng, giới khoa học vẫn gần như mù tịt về nguyên nhân của hiện tượng bí ẩn có một không hai này. Nhiều nhà khoa học hiện đang tiếp tục bỏ công sức ra nghiên cứu nhằm đưa ra lời giải đáp.
 |
Những cỗ quan tài đáng sợ.
Dẫu vậy, những chiếc quan tài đáng sợ im lìm kia như thách thức trí tuệ của con người lại là thế mạnh về du lịch của Assos. Thị trấn nhỏ bé cổ xưa này đang trở thành địa điểm tham quan hấp dẫn thu hút du khách hiếu kỳ từ khắp nơi trên thế giới.
