Từ khi được đưa vào sử dụng năm 2009 đến nay, đường ống dẫn nước sạch sông Đà liên tục bị vỡ tới 7 lần làm ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng vạn người dân Thủ đô. Thưa ông, vậy đâu là nguyên nhân của sự cố trên?
Trên cơ sở kết quả kiểm tra, quan trắc, đo đạc nguyên nhân gây vỡ tuyến ống truyền tải nước sông Đà đã được xác định. Về nguyên nhân trực tiếp, là do chất lượng của ống không đồng đều.
Tại một số vị trí của ống xuất hiện hiện tượng bong rộp, tách lớp, một số chỉ tiêu cơ lý thì không đảm bảo, các chỉ dẫn kỹ thuật đối với ống chưa đầy đủ.
Hơn nữa đường ống đã chịu tác động bất lợi trong quá trình thi công lắp đặt, tại một số vị trí xuất hiện tảng đá, bê tông lẫn vào lớp cát đệm xung quanh ống, làm mất sự ổn định của ống. Một số khu vực có hầm chui dân sinh, qua quá trình kiểm tra không thấy có tấm đan bảo vệ dàn tải phía trên của mặt ống.
Sự cố vỡ đường ống dẫn nước sông Đà cũng có ảnh hưởng bởi nguyên nhân gián tiếp như việc thi công Đại lộ Thăng Long và các đường ngang dân sinh sau khi đường ống được thi công lắp đặt. Và có cả nguyên nhân từ những hạn chế về kinh nghiệm trong thiết kế, gia công chế tạo, thi công đường ống dẫn nước sạch bằng vật liệu composite cốt sợi thủy tinh ở Việt Nam.
Thưa ông, đối với quy trình vận hành nhà máy nước sạch sông Đà và hệ thống đường ống truyền dẫn có tác động gì đến an toàn đường ống?
Do hệ thống đường ống truyền dẫn nước liên tục bị vỡ nên trong quá trình kiểm tra, chúng tôi cũng đã khuyến cáo với chủ đầu tư về quá trình vận hành phải duy trì áp suất làm việc trong ống ở mức ổn định nhất có thể.
Trong đó phải kiểm soát áp lực và lưu lượng của toàn tuyến nói chung để có thể phát hiện sự bất thường trong hệ thống sớm hơn ngay từ chỉ số trên các thiết bị kiểm soát. Ngay cả việc vận hành đơn vị cũng cần có biện pháp đảm bảo hành lang an toàn bảo vệ tuyến ống dẫn (đường cắt ngang qua ống, đường dân sinh, đường ngang...).
Qua việc xác định nguyên nhân của sự cố thì trách nhiệm của chủ đầu tư và nhà thầu thi công công trình này cần được làm rõ như thế nào, thưa ông?
Tôi cho rằng, nhà thầu thiết kế rõ ràng thiếu kinh nghiệm trong việc lựa chọn các tiêu chuẩn áp dụng trong thiết kế thi công tuyến ống nước sử dụng vật liệu composite cốt sợi thủy tinh.
Ngoài ra, nhà thầu đáng lẽ phải đưa ra các yêu cầu kỹ thuật trong quá trình sản xuất, thi công, lắp đặt tuyến ống. Tuy nhiên, trong dự án này, các yêu cầu kỹ thuật rất thiếu.
“Khó có thể khẳng định trong thời gian tới đường ống sẽ không xảy ra sự cố.
ông Hoàng Hải
Cụ thể, nhà sản xuất và cung cấp ống composite cốt sợi thủy tinh đã lựa chọn công nghệ và kiểm soát quá trình gia công chế tạo chưa chặt chẽ, khiến chất lượng đường ống không đồng đều và không có các thí nghiệm về chỉ tiêu cơ lý chứng minh cho độ bền của ống theo tiêu chuẩn áp dụng như áp suất thiết kế thủy tinh dài hạn rồi độ biến động vòng uốn dài hạn... Ngay cả việc giám sát thi công, họ đã không giám sát chặt chẽ, thậm chí thiếu trách nhiệm đã để xảy ra các thiếu sót.
Về trách nhiệm của chủ đầu tư, chúng tôi cũng đã xác định rõ trong quá trình thi công, họ đã không kiểm soát được hoàn toàn chất lượng công trình và đã để các sự cố xảy ra trong giai đoạn vận hành khai thác vừa rồi, gây ảnh hưởng đến việc cấp nước sạch cho dân.
Phía chủ đầu tư cũng như các cơ quan chức năng cho rằng, cần nhanh chóng triển khai đầu tư xây dựng tuyến ống số 2. Vậy ông có khuyến cáo nào đối với việc triển khai hệ thống đường ống mới này?
Về các giải pháp xử lý sự cố đường ống hiện tại, chúng tôi đã yêu cầu các đơn vị liên quan kiểm soát áp lực và lưu lượng của toàn tuyến hay việc thiết lập hệ thống đấu nối đồng bộ với các nguồn cấp nước khác để giảm việc mất nước cục bộ...
Còn về lâu dài, Cục yêu cầu chủ đầu tư nhanh chóng làm các thủ tục cần thiết để triển khai đầu tư xây dựng tuyến ống cấp nước sạch giai đoạn II trong thời gian sớm nhất. Tôi được biết, việc này đang được triển khai.
Việc lựa chọn chất liệu để triển khai xây dựng tuyến đường ống số 2 cũng phải tính toán kỹ lưỡng. Trường hợp sử dụng đường ống composite cốt sợi thủy tinh thì các công ty sản xuất phải thực hiện các thí nghiệm minh chứng cho việc đảm bảo yêu cầu kỹ thuật trong sản xuất ống, đặc biệt là độ bền lâu của ống composite nhằm duy trì hoạt động ổn định trong thời gian vận hành khai thác sử dụng (50 năm).
Cơ quan quản lý nhà nước cũng phải đưa ra các khuyến cáo, yêu cầu chặt chẽ kỹ thuật về việc sử dụng có điều kiện đối với ống composite cốt sợi thủy tinh để truyền tải nước, làm cơ sở để các nhà đầu tư biết và lựa chọn. Có như thế thì các sự cố về vỡ đường ống mới không còn xảy ra nữa.
Cảm ơn ông!
