Nhóm nghiên cứu thuộc Trường Đại học California, Los Angeles (Mỹ) cho rằng mặc dù bắt tay là “truyền thống văn hóa đã bắt rễ sâu sắc”, song nó có thể làm lây bệnh giữa các bệnh nhân, và nên thay thế bằng động tác vẫy tay hoặc cúi chào. “Có sự tương đồng phần nào giữa đề xuất cấm việc bắt tay tại các cơ sở y tế với những nỗ lực trước đây nhằm cấm hút thuốc lá ở nơi công cộng”.
“Trong những năm gần đây người ta ngày càng thừa nhận tầm quan trọng của bàn tay như một phương tiện trung gian “chuyên chở” các bệnh nhiễm trùng, dẫn đến những khuyến nghị chính thức và quy định về vệ sinh tay tại các bệnh viện và cơ sở y tế khác,” nhóm nghiên cứu phát biểu.
“Bàn tay của nhân viên y tế có thể bị nhiễm bẩn bởi các mầm bệnh từ bệnh nhân, và bất chấp những nỗ lực để hạn chế, lây nhiễm chéo ở bàn tay của thầy thuốc vẫn xảy ra phổ biến qua tiếp xúc hàng ngày với bệnh nhân và môi trường”. Báo cáo kêu gọi nên thay thế việc bắt tay bằng những động tác khác. “Những quy định hạn chế việc bắt tay tại cơ sở y tế, cùng với những chương trình vệ sinh tay nghiêm ngặt hơn, có thể giúp hạn chế bệnh lây lan và nhờ đó làm giảm gánh nặng lâm sàng và kinh tế do nhiễm trùng trong bệnh viện và kháng kháng sinh”. Những động tác có thể thay cho bắt tay? Các nhà nghiên cứu gợi ý rằng đối với bác sĩ có thể thay việc bắt tay bằng vẫy tay. Những cách khác thay thế cho bắt tay có thể tìm thấy trong nhiều động tác cả trong đời thường và tôn giáo trên khắp thế giới.
Một số động tác đã rất quen thuộc bao gồm vẫy tay thân mật hoặc đặt lòng bàn tay phải lên ngực chỗ trái tim.
Còn ở phương Đông, việc cúi đầu là biểu tượng cho sự tôn kính và trân trọng nhưng cũng có thể mang những ý nghĩa thế tục/tôn giáo khác nhau và có thể hàm ý chào đón/đưa tiễn, khiêm nhường, phục tùng, xin lỗi hoặc chúc mừng. Động tác chắp tay, đã được thực hiện trong nhiều thế kỷ ở các nước Nam Á, đang ngày càng phổ biến trên khắp thế giới qua các bài tập yoga.
Bằng cách chắp hai tay vào nhau trước mặt hoặc trước ngực, và hơi cúi đầu, tư thế thể hiện sự tôn trọng và có thể mang ý nghĩa tôn giáo trong đạo Hindu và đạo Phật.
Ở Thái Lan, tư thế chắp tay (wai) cũng có chức năng tương tự. Tư thế salaam (hòa bình) – áp lòng bàn tay phải lên ngực chỗ trái tim, đôi khi cùng với đầu hơi cúi – rất phổ biến ở người Hồi giáo và nói chung là biểu tượng của sự chào đón/đưa tiễn và trân trọng. “Việc hình thành và áp dụng một quy định cấm bắt tay như thế này có lẽ sẽ cần nghiên cứu thêm để xác nhận và mô tả mối liên quan giữa bắt tay và lây truyền vi khuẩn và mầm bệnh; xúc tiến những động tác “tốt cho sức khỏe” thay thế cho việc bắt tay; cùng với truyền thông và các chương trình giáo dục,” nhóm nghiên cứu viết. Tuy nhiên, họ kết luận rằng quy định cấm bắt tay có thể mang lại lợi ích cho bệnh nhân. “Không bắt tay tại cơ sở y tế có thể cuối cùng sẽ được thừa nhận là một cách quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bệnh nhân và thây thuốc, chứ không phải như một sự xúc phạm cá nhân đối với ai đó từ chối bắt tay người khác”. Cẩm Tú
