267 tấn chất thải “tàng hình”: Cú bắt tay ngầm của Formosa

Không có chức năng xử lý chất thải

Tại cuộc họp chiều 12/7, do Sở TN-MT Hà Tĩnh chủ trì với các đơn vị như Phòng Cảnh sát Môi trường (CSMT), UBND TX Kỳ Anh, Cty MTKA và Formosa, ông Lê Quang Hòa vẫn một mực cho rằng Cty thực hiện theo đúng hợp đồng, rồi việc đổ 100 tấn chất thải ra trang trại của mình là “do người dân họ xin về để trồng cây chứ không phải Cty đưa lên đó để chôn lấp trồng cỏ, trồng chuối. 

Rất nhiều người xin, anh em đưa về đó không hề gây ô nhiễm gì cả”, “Cty đã thực hiện theo đúng quy định”… Trước những phát biểu của ông Lê Quang Hòa, Giám đốc Sở TN-MT Hà Tĩnh Võ Tá Đinh khẳng định: “Cty anh không có chức năng xử lý chất thải công nghiệp. Thế mà anh nói là Cty thực hiện đúng. Đúng ở chỗ nào?”.

 Chưa dừng lại ở đó, vị Giám đốc doanh nghiệp này tiếp tục phân trần: “Theo Nghị định số 38/2015/NĐ-CP về quản lý chất thải phế liệu, chúng tôi thấy chất bùn của Formosa thải ra có thể tái sử dụng được nên đã cho người dân để trồng cỏ”. “Khi anh ký hợp đồng với Formosa là vận chuyển, tại sao lại đưa về đổ ở trang trại?”. Trả lời chất vấn của Giám đốc Sở TN-MT, ông Hòa cho rằng do người dân “xin”…

Trước sự “ngoan cố” của ông Hòa, một lãnh đạo Phòng CSMT đứng dậy bức xúc: “Ông nói tiền hậu bất nhất, Nghị định 38 Chính phủ làm gì có chuyện cho phép tái chế chất thải công nghiệp để sử dụng, trong tái sử dụng thì đơn vị thực hiện phải có phương án, đề xuất với các cơ quan chức năng, quản lý cho phép. Không có chuyện muốn làm gì thì làm. Trong văn bản đã yêu cầu khá rõ chuyện xử lý chất thải đúng nơi quy định. Chưa nói việc Cty không hiểu biết pháp luật, ngay cả trong hợp đồng ông cũng không thực hiện”.

Ông Võ Tá Đinh cho biết, theo báo cáo của Formosa và Cty MTKA, kiểm tra chứng từ xuất kho, tổng hợp số lượng chất thải của Formosa đã đưa ra khỏi nhà máy là 267 tấn. Trong đó, bùn thải sinh hoạt là 77 tấn, rác thải công nghiệp thông thường như báo cáo của Formosa là 189 tấn. “Cty MTKA thừa nhận toàn bộ số chất thải trên đã đưa về chôn lấp vào trang trại (phường Kỳ Trinh, TX Kỳ Anh), không đưa đi chôn lấp ở nơi khác”, ông Võ Tá Đinh nói. Vậy hơn 150 tấn chất thải và bùn thải Cty MTKA đi đâu?

Tại buổi làm việc với PV Tiền Phong tối ngày 12/7, ông Lê Quang Hòa cũng khẳng định Cty có đầy đủ giấy tờ hợp lý để chứng minh đủ chức năng vận chuyển, xử lý chất thải công nghiệp và hẹn ngày 13/7 sẽ cung cấp. Tuy nhiên trong ngày 13/7, PV nhiều lần liên lạc lại nhưng ông không bắt máy, đến cơ quan làm việc phòng đóng kín mít.

Chất thải của Formosa từng đổ ở Thiên Cầm?

Hôm qua, ông Hoàng Bá Vỹ, Phó trưởng Công an thị trấn Thiên Cầm (Cẩm Xuyên), cho biết, trưa ngày 20/5/2015, người dân trình báo có xe tải chở chất thải không rõ nguồn gốc đổ vào bãi rác Thiên Cầm. Sau khi đến hiện trường, lực lượng công an bắt quả tang chiếc xe tải mang biển kiểm soát 38C - 039.80 do tài xế Trần Huy Thuận (trú tại xã Cẩm Huy, Cẩm Xuyên) điều khiển đang đổ chất thải từ xe tải xuống bãi rác. Đồng thời xác nhận số chất thải trên có màu đen và không rõ nguồn gốc.

Lực lượng chức năng di lý xe tải cùng tài xế về trụ sở làm việc. Tài xế Thuận cho biết, sáng ngày 20/5 đến nhà Hoàng Huy Giang (chủ phương tiện, trú tại thị trấn Thiên Cầm) lấy xe tải chạy vào khu kinh tế Vũng Áng chở chất thải về tập kết tại bãi rác Thiên Cầm. Khi đang tiến hành đổ chất thải thì bị phát hiện và tạm giữ phương tiện. Làm việc với công an, Hoàng Huy Giang cho biết, Thuận là lái xe do anh Giang thuê. Xe của anh được ông Nguyễn Quang Hà (Phó chủ nhiệm HTX Dịch vụ Sinh thái biển Thiên Cầm) thuê vào Kỳ Anh chở đất bùn, với giá 1,6 triệu đồng/chuyến.

 “Tôi cũng không biết nó là bùn gì, ngày 20/5, đang thực hiện đổ chất thải bùn được chở từ Kỳ Anh về thì bị Công an thị trấn Thiên Cầm bắt giữ. Đến thời điểm hiện tại xe của tôi chở được 3 chuyến”, anh Thuận khai. Tại cơ quan công an, ông Nguyễn Quang Hà, Phó chủ nhiệm HTX Dịch vụ Sinh thái biển Thiên Cầm cũng xác nhận, thuê xe tải của anh Giang vào khu kinh tế Vũng Áng (thuộc Tập đoàn Formosa Hà Tĩnh) chở bùn bánh về tại bãi rác Thiên Cầm để xử lý.

“Tháng 4/2015, cứ vào 12h trưa lại thấy xe tải lạ chở chất thải bùn về đổ tại bãi rác. Chất thải này có mùi rất thối, dẻo, được đóng thành từng bánh. Tài xế nói đây là đất bùn vét từ cống thải dưới khu du lịch Thiên cầm”, ông Hoàng Bá Tình (trú tại thôn Hồng Hoa, thị trấn Thiên Cầm) nói. Cũng theo ông Tình, đất đen rất dẻo, phơi trên rác hơn 1 năm nay vẫn không khô. Tại một điểm đổ chất thải cỏ cây bị chết cháy, đất đào lên bốc mùi hôi thối, không có sinh vật nào sống sót.

Formosa vi phạm pháp luật

Tại buổi làm việc, Giám đốc Sở TN-MT Hà Tĩnh Võ Tá Đinh chất vấn nhiều vấn đề về trách nhiệm của Formosa trong việc thực hiện, giám sát những điều khoản trong hợp đồng đã ký kết. “Phía Formosa có biết Cty MTKA không có chức năng xử lý và vận chuyển chất thải này không? Có giám sát việc vận chuyển, xử lý chất thải này không?”, trả lời vấn đề này, đại diện Formosa chỉ cho rằng có nhân viên đi giám sát và chụp ảnh đưa về.

“Trước khi ký hợp đồng, Formosa có yêu cầu Cty MTKA cung cấp hồ sơ pháp lý không? FHS đã từng bị Sở TN-MT Hà Tĩnh lập biên bản trong việc vi phạm việc xử lý rác thải công nghiệp. Sau đó tỉnh đã có văn bản yêu cầu Formosa hủy hợp đồng đã ký (nếu có) với các đơn vị không đủ chức năng xử lý chất thải công nghiệp. Cty MTKA không có chức năng xử lý chất thải công nghiệp? Tại sao Formosa không biết việc này mà vẫn ký hợp đồng. Hiện chúng tôi đang lấy mẫu phân tích, nếu có thêm chất thải nguy hại, Formosa phải hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Formosa đã vi phạm pháp luật khi ký hợp đồng với đơn vị không có chức năng”, ông Võ Tá Đinh nói.