Tại các Cấp cao, Lãnh đạo ASEAN và các nước đối tác liên quan đã tập trung kiểm điểm và đề xuất định hướng thúc đẩy hợp tác, đồng thời trao đổi vè các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm. Trong trao đổi các nước đối tác đều nhấn mạnh coi trọng quan hệ hợp tác với ASEAN, ủng hộ ASEAN xây dựng Cộng đồng và đóng vai trò chủ đạo trong cấu trúc khu vực, tiếp tục đẩy mạnh hợp tác nhằm ứng phó với các thách thức đang đặt ra. Trong trao đổi, hai bên cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông, tôn trọng luật pháp quốc tế và Công ước Luật biển của Liên hợp quốc 1982.
Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Nhật Bản: Hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Nhật bản, đánh giá cao kết quả triển khai Kế hoạch hành động 2011-2015 thời gian qua, đồng thời cam kết tăng cường nỗ lực sớm hoàn tất Hiệp định Thương mại Dịch vụ và Đầu tư, tạo tiền đề xây dựng Đối tác Kinh tế toàn diện ASEAN-Nhật Bản. ASEAN đánh giá cao hỗ trợ của Nhật bản trong tiến trình xây dựng cộng đồng ASEAN, trong đó việc Nhật Bản cam kết tiếp tục hỗ trợ ASEAN triển khai Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN và Sáng kiến Liên Kết ASEAN, gia hạn Quỹ Liên kết ASEAN-Nhật Bản (JAIF) tới ngày 31/12/2013; cũng như việc Nhật Bản ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực. Hai bên cam kết sẽ phối hợp tổ chức thành công Cấp cao Kỷ niệm 40 năm Quan hệ đối thoại ASEAN-Nhật Bản (13-15/12/2013, Tokyo).
Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Hàn Quốc: Hai bên nhấn mạnh cần tiếp tục tăng cường thực hiện hiệu quả Kế hoạch Hành động giai đoạn 2011-2015 thực hiện Tuyên bố Đối tác Chiến lược ASEAN-Hàn Quốc, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên như thương mại, đầu tư, du lịch, phấn đấu đạt mục tiêu tăng kim ngạch thương mại hai chiều lên 150 tỷ USD vào năm 2015, cũng như các lĩnh vực khác như kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển, phát triển nguồn nhân lực, giao lưu nhân dân, ứng phó với biến đổi khí hậu. Hai bên đã nhất trí tổ chức Cấp cao đặc biệt kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ đối tác ASEAN-Hàn Quốc vào năm 2014.
Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Trung Quốc: Cũng là Cấp cao kỷ niệm 10 năm quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc, hai bên đánh giá cao kết quả hợp tác đạt được trong 10 năm qua, nhất là trong lĩnh vực thương mại với kim ngạch thương mại hai bên đã tăng gấp 7 lần, đạt 400 tỷ đô la năm 2012, đưa Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN và ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ ba của Trung Quốc; hoan nghênh việc hai bên tổ chức thành công các hoạt động nhân kỷ niệm 10 năm Quan hệ Đối tác chiến lược, trong đó có Hội nghị Ngoại trưởng đặc biệt ASEAN-Trung Quốc, tháng 8/2013, tại Trung Quốc, chuyến đi quảng bá ASEAN của các Bộ trưởng kinh tế ASEAN tới Trung Quốc và Diễn đàn Cấp cao về kỷ niệm 10 năm Quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc (8/2013). Hai bên đề nghị cần tiếp tục nỗ lực triển khai Chương trình hành động giai đoạn 2011-2015, chú trọng hơn nữa hợp tác trên các lĩnh vực trọng tâm như thương mại, đầu tư, kết nối; mở rộng quy mô hợp tác trong các lĩnh vực khác như an ninh năng lượng và lương thực, khoa học và công nghệ, giao thông, giáo dục, y tế… ; thực hiện hiệu quả các cam kết trong khuôn khổ Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA), phấn đấu đạt mục tiêu nâng kim ngạch thương mại lên 500 tỷ đô la năm 2015. Tại Hội nghị này, Trung Quốc đã đưa ra một số đề xuất nhằm tăng cường hợp tác với ASEAN.
Nghi thức kỷ niệm 10 năm quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc. |
ASEAN và Trung Quốc khẳng định tiếp tục thực hiện đầy đủ các cam kết nêu trong Tuyên bố DOC và Tuyên bố Cấp cao ASEAN-TQ kỷ niệm 10 năm DOC, nhằm duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực và Biển Đông. Hội nghị hoan nghênh việc ASEAN và Trung Quốc khởi động tham vấn chính thức ở cấp SOM về COC tháng 9/2013 tại Trung Quốc, và khẳng định hai bên cần thúc đẩy hơn nữa các nỗ lực hướng tới Bộ Quy tắc COC. Kết thúc Hội nghị, các nhà Lãnh đạo ASEAN-Trung Quốc đã thông qua Tuyên bố chung kỷ niệm 10 năm Đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc.
Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ: ASEAN đánh giá cao cam kết của Mỹ đối với khu vực cũng như khẳng định của Mỹ ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong các cấu trúc khu vực; hai bên nhấn mạnh cần tăng cường hợp tác vì hòa bình, an ninh, an toàn hàng hải và phát triển ở khu vực; hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, giáo dục, biến đổi khí hậu; cũng như hợp tác phát triển và sử dụng bền vững nguồn nước ở Tiểu vùng Mê-công. Trước mắt, cần tiếp tục nỗ lực thực hiện Kế hoạch hành động 2011-2015 và Kế hoạch Công tác Hiệp định Khung về Thương mại và Đầu tư ASEAN-Mỹ (TIFA 2013), Kế hoạch Công tác Năng lượng ASEAN-Mỹ 2012-2014 và Sáng kiến Liên kết Kinh tế mở rộng; đồng thời cần phấn đấu để đưa quan hệ lên tầm đối tác chiến lược.
Tại các Hội nghị trên, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã phát biểu nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ đối tác giữa ASEAN với Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và Hoa kỳ, đánh giá cao kết quả hợp tác đạt được, đồng thời khuyến khích các nước đối tác tiếp tục hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng, cũng như đóng góp xây dựng vào hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đề nghị ASEAN và các nước đối tác cần tiếp tục nỗ lực thực hiện các cam kết đã thỏa thuận, nhất là thực hiện hiệu quả các Kế hoạch hành động triển khai các Tuyên bố của Lãnh đạo Cấp cao, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên hợp tác như thương mại, đầu tư, kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển, ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống, tăng cường hợp tác Mê công, trong đó có việc quản lý và sử dụng bền vững nguồn tài nguyên nước…
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn mạnh hòa bình, ổn định, an ninh an toàn hàng hải ở Biển Đông; các bên liên quan cần giải quyết hòa bình các tranh chấp, kiềm chế, không sử dụng vũ lực, tôn trọng luật pháp quốc tế và Công ước Luật biển của Liên Hợp Quốc 1982; thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, sớm tiến tới Bộ Quy tắc COC.
Thủ tướng hoan nghênh việc ASEAN và Trung Quốc đã chính thức tham vấn ở cấp SOM về COC tháng 9/2013 và đề nghị hai bên cần nỗ lực và quyết tâm để sớm đạt được Bộ Quy tắc COC, vì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.
Thủ tướng cũng ủng hộ việc xem xét thực hiện một số sáng kiến như lập đường dây nóng, tìm kiếm cứu nạn, đối xử nhân đạo và giúp đỡ người đi biển gặp nạn và tiếp tục thúc đẩy các hoạt động hợp tác xây dựng lòng tin khác./.