Đài Loan hồi tháng 3 đặt mua 32 máy bay không người lái từ Viện Khoa học và công nghệ Chung Shan. Mục đích ban đầu của việc sử dụng đội máy bay không người lái đặt tại phía đông huyện Đài Đông là theo dõi vùng trời phía đông và phía nam, nhưng sau đó nhận thêm nhiệm vụ giám sát thêm cả eo biển Đài Loan, báo Đài Loan Liberty Times hôm qua đưa tin. “Giờ đây, họ có thể giám sát hiệu quả các hoạt động của quân đội Trung Quốc ở vùng biển phía đông nam”, báo này dẫn lời một quan chức cấp cao của Đài Loan.
Liberty Times nói rằng, Mỹ quan tâm bước đi này của Đài Loan, vì Washington lâu nay vẫn sử dụng máy bay không người lái Global Hawk hiện đại bay ở độ cao lớn để thu thập thông tin tình báo về hoạt động của quân đội Trung Quốc. Mỹ đã nêu chủ đề này trong một chương trình trao đổi quân sự gần đây với Đài Loan.
Căng thẳng giữa hai bờ eo biển đã dịu xuống từ khi lãnh đạo Đài Loan Mã Anh Cửu lên nắm quyền từ năm 2008 và thúc đẩy quan hệ với đại lục. Ông Mã Anh Cửu tái đắc cử vào tháng 1/2012. Nhưng Bắc Kinh vẫn chưa loại trừ khả năng sử dụng vũ lực nếu Đài Loan tuyên bố độc lập.
Cuối năm ngoái, một báo cáo quốc phòng của Đài Loan nói rằng, kho vũ khí đại lục tích lũy trong 2 thập kỷ qua cho phép Bắc Kinh tấn công và kiểm soát hoàn toàn Đài Loan vào năm 2020, ngay cả khi Đài Loan được các đồng minh trợ giúp, các hãng tin phương Tây đưa tin.
Tuy nhiên, hai bờ eo biển vừa đạt được bước tiến lịch sử trên lĩnh vực ngoại giao, được cho là thể hiện nỗ lực nghiêm túc nhằm hàn gắn quan hệ căng thẳng lâu nay.
Chuyến thăm của ông Zhang Zhijun, Chủ nhiệm Văn phòng các vấn đề Đài Loan thuộc Quốc vụ viện Trung Quốc, hồi cuối tháng 6 đánh dấu lần đầu tiên một quan chức cấp bộ trưởng của đại lục đặt chân lên đất Đài Loan kể từ năm 1949.
“Chỉ mất khoảng 3 giờ để tôi bay từ Bắc Kinh sang Đài Loan, nhưng phải mất 65 năm để có bước đi đầu tiên này”, ông Zhang phát biểu hôm 25/6 trước cuộc gặp với ông Wang Yu-chi, Chủ nhiệm Hội đồng các vấn đề đại lục của Đài Loan.
Theo các nhà phân tích, dù hai bên đồng ý cùng nghiên cứu khả năng đối thoại tự do thương mại Đối tác xuyên Thái Bình Dương và các nỗ lực hợp tác kinh tế khu vực khác, nhưng hố ngăn cách giữa hai bên vẫn rất lớn.
Trong khi ông Zhang tập trung vào không khí hữu nghị, phía Đài Loan có nhiều phát biểu mạnh mẽ về dân chủ và tự do ngôn luận. Phát biểu của ông Wang có thể được hiểu là sự khẳng định quyền tự quyết và khả năng tuyên bố độc lập của Đài Loan trong tương lai.
Các nhà phân tích nói rằng, cách đây không lâu, những phát biểu như thế có thể trở thành lý do để chính quyền đại lục can thiệp quân sự.
