Giáo sư Hà Tôn Vinh cho biết, việc Chính phủ có nghị định mới về casino là bước tiến rõ rệt trong quan niệm về trò chơi có thưởng. Đặc biệt, đây là khung pháp lý đầu tiên cho phép thí điểm người Việt từ 21 tuổi trở lên vào chơi casino và cá cược thể thao. Tuy vậy, theo ông Vinh, quy định người có thu nhập trên 10 triệu đồng/tháng mới được vào chơi casino nghe hợp lý nhưng hơi xa rời thực tế.
Vì khi người chơi đăng ký thẻ thành viên, ai sẽ xác minh người đó khai báo thu nhập chính xác, thực tế người chơi lấy xác nhận của cơ quan về thu nhập trên 10 triệu đồng/tháng cũng không khó. “Công dân đủ 21 tuổi trở lên là đã đủ năng lực hành vi, có quyền được chơi casino. Nhà nước sẽ kiểm soát, hạn chế người nghèo chơi bằng công cụ khác”, ông Vinh nói. Ngoài ra, theo vị chuyên gia này, người thu nhập 10 triệu đồng/tháng, trừ chi phí sinh hoạt chẳng mấy người đủ tiền chơi casino.
Để kiểm soát người chơi casino, ông Vinh dẫn cách làm của một số nước lâu nay, như đánh thuế người chơi, người ít chơi, chơi ít tiền sẽ bị đánh thuế cao hơn người chơi nhiều (khách VIP). Biện pháp này nhằm hạn chế người nghèo vào chơi casino. Ngoài ra, có thể tăng mức đặt cược tối thiểu, thay vì mỗi lần đặt thấp nhất vài trăm nghìn đồng có thể quy định đặt tối thiểu vài triệu đồng…
Liên quan nghị định thí điểm cá cược đua chó, đua ngựa, bóng đá quốc tế tại Việt Nam, ông Vinh cho rằng, với cá cược đua chó, đua ngựa không khó triển khai, vì chỉ cần tới trường đua xem và mua vé. Tuy nhiên, quy định cá cược bóng đá quốc tế sẽ khó khả thi hơn. Ông phân tích, để được triển khai cá cược bóng đá quốc tế, doanh nghiệp phải đầu tư thiết bị đầu cuối và các điểm bán vé cố định, sau 1 năm mới được triển khai bán vé qua điện thoại. Quy định này sẽ khiến nhà đầu tư không mấy mặn mà.
Luật sư Trương Thanh Đức cho biết, ông từng là thành viên Hội đồng thẩm định nghị định về casino. Theo ông Đức, nghị định về casino mới ban hành đã nghiên cứu và tiếp thu nhiều thông lệ quốc tế trong quản lý casino. “Các quy định cơ bản đáp ứng được yêu cầu, nhưng quan trọng nhất phải quản lý thông tin người chơi rõ ràng, minh bạch để quản lý được người chơi casino, cá cược thể thao”, ông Đức nói.
Về quy định nếu gia đình có đơn phản đối, doanh nghiệp casino không được cho người đó vào chơi, theo ông Vinh một số nước như Hàn Quốc, Singapore cũng có quy định như vậy. Tuy nhiên, người thân phải có đơn gửi thẳng tới doanh nghiệp kinh doanh casino và nêu rõ lý do.
Doanh nghiệp có thể thẩm định lại đơn thư cửa người thân rồi cho người đó vào danh sách cấm chơi, hoặc khi có đơn người thân doanh nghiệp casino có thể đưa ngay người đó vào danh sách hạn chế hoặc cấm chơi ngay. Nếu đơn của gia đình chỉ gửi tới cơ quan công an hoặc cơ quan chức năng khác mà không gửi tới doanh nghiệp casino thì doanh nghiệp không có nghĩa vụ phải chấp hành cấm chơi với khách hàng.
Thắng trong casino không phải nộp thuế
Hiện luật Việt Nam không đánh thuế thu nhập cá nhân với người thắng trong chơi casino. Tuy nhiên, theo các chuyên gia quy định này chưa hợp lý, cần chỉnh sửa.
Trao đổi với PV Tiền Phong, lãnh đạo Vụ Quản lý Thuế thu nhập cá nhân (Tổng cục Thuế) cho biết, trước năm 2015, Việt Nam đánh thuế thu nhập cá nhân 10% với người thắng casino từ 10 triệu đồng trở lên. Tuy nhiên, từ năm 2015, thuế thu nhập cá nhân với người thắng casino đã được bãi bỏ. Chỉ tính thuế thu nhập cá nhân 10% với người trúng thưởng cá cược thể thao với mức thưởng 10 triệu đồng trở lên.
Theo vị này, bỏ thuế thu nhập cá nhân với người thắng casino vì trước đây triển khai gặp không ít vướng mắc (với người nước ngoài chơi casino tại Việt Nam), các doanh nghiệp (DN) kinh doanh casino kiến nghị sửa đổi nhiều lần. Trong khi các nước hầu như không đánh thuế thu nhập với người thắng casino (chỉ một số nước đánh thuế).
“Chơi casino có khi ván này thắng ván sau thua, hay nay thắng mai lại thua, nhưng mỗi lần thắng liền bị thu thuế, còn thua chẳng được hỗ trợ gì, các DN kêu rất nhiều, vì thế giới không làm vậy”, vị này nói. Tuy vậy, vị này không loại trừ khả năng cơ quan chức năng sẽ nghiên cứu tính thuế phù hợp hơn với người chơi casino nếu thấy cần thiết.
Hiện casino chỉ đánh thuế vào DN, ngoài các khoản thuế thông thường, từ năm 2016, thuế tiêu thụ đặc biệt với casino được nâng lên mức 35% (thay cho mức 30% trước đó), thuế tiêu thụ đặc biệt với kinh doanh đặt cược là 30%. Trước đây, khoản thu thuế tiêu thụ đặc biệt với casino và đặt cược được để lại cho ngân sách địa phương, nhưng từ năm 2004 khoản thuế này được điều tiết toàn bộ về ngân sách trung ương hưởng.
Giáo sư Vinh cho rằng, việc Việt Nam gộp chung các trò chơi có thưởng vào một loại là casino và miễn thuế thu nhập cá nhân với người thắng chưa thật sự hợp lý, gây thiệt hại lớn cho ngân sách. Ông dẫn chứng, như ở Mỹ, casino được chia thành 2 nhóm, nhóm các trò chơi nhiều may rủi, người chơi đặt ít có thể ăn nhiều và không phải tính toán hay có kỹ năng (như bài cào, slots, roulette) người trúng thưởng sẽ phải nộp thuế. Nhóm không phải chịu thuế khi thắng là các trò chơi phải vận dụng kỹ năng tính toán, như các trò chơi bài 21, phé poker... “Chính phủ nên nghiên cứu để thay đổi lại quy định về thuế cho hợp lý hơn và để Chính phủ không bị mất nguồn thu lớn”, ông Vinh đề xuất.
Hiện Bộ Tài chính đang xây dựng thông tư hướng dẫn triển khai kinh doanh và chơi casino, cá cược thể thao. Liên quan tới lựa chọn 1 DN triển khai cá cược bóng đá quốc tế, theo một cán bộ Bộ Tài chính, nếu có nhiều hơn 1 DN đăng ký đủ điều kiện sẽ thực hiện đấu thầu để chọn nhà đầu tư.
