Đình công nhiều vì lương tối thiểu quá bèo

> Bớt xén suất ăn công nhân
> Hơn 500 công nhân đình công đòi cải thiện bữa ăn

Lương thấp không đủ sống là nguyên nhân khiến đình công ngày càng tăng (Trong ảnh, công nhân khu công nghiệp Quang Minh-Hà Nội đình công đòi tăng lương). Ảnh: Hữu Cẩm.

Không làm thêm là đói

Ông Ngô Chí Hùng - Phó trưởng Ban Quản lý KCN và KCX Hà Nội, cho biết trong 6 tháng đầu năm, tại các KCN Hà Nội đã xảy ra 34 cuộc đình công. Nguyên nhân chủ yếu là đòi tăng lương vì mức lương hiện tại không đáp ứng nhu cầu tối thiểu của lao động. Vì mức lương tối thiểu quy định quá thấp nên 257 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) chỉ dừng lại ở việc chấp hành đúng khung bậc lương tối thiểu mà không có mức lương mang tính chất đột phá.

Theo ông Hùng, phần lớn doanh nghiệp FDI căn cứ vào mức lương tối thiểu để thực hiện và cho rằng mình đã thực hiện đúng pháp luật, ngoài ra không hề có khoản trợ cấp nào. Điển hình như tại Cty Yamaha Nội Bài, sử dụng hơn 4.000 lao động nhưng chỉ áp dụng mức lương tối thiểu, không hề có trợ cấp thâm niên.

Sau khi lao động đình công, mức lương được nâng lên vài trăm nghìn nhưng vẫn không đủ sống. “Hầu hết công nhân ở các KCN đều phải làm thêm, không có công nhân nào làm 8 tiếng/ngày. Vì nếu không làm thêm giờ thì sẽ bị đói” - Ông Hùng nói.

Ông Bùi Hồng Mai - Phó trưởng Ban quản lý KCN Bắc Ninh, cho biết 6 tháng đầu năm, tại Bắc Ninh có 14 cuộc đình công. Nguyên nhân chính cũng chỉ vì đòi tăng lương. Theo ông Mai, lương tối thiểu hiện nay nếu không sớm được điều chỉnh thì khó đảm bảo được đời sống của công nhân. Tăng lương tối thiểu sớm còn ngăn ngừa được thực trạng tranh chấp lao động cùng địa bàn.

Ông Trần Văn Tư - Trưởng phòng Cơ chế chính sách, Ban chính sách pháp luật, Tổng LĐLĐ Việt Nam, cho rằng mức đề xuất của Bộ LĐ-TB&XH bị xem là lạc hậu so với mức chi trả của doanh nghiệp hiện nay và lao động chưa tiếp cận được mức sống tối thiểu.

Ông Tư cho biết, theo khảo sát của Tổng LĐLĐ Việt Nam, tiền lương bình quân thấp nhất của người lao động làm việc trực tiếp tại Hà Nội và TPHCM trong khoảng từ 2,2 đến 2,5 triệu đồng/tháng. Ở một số địa phương khác, mức này dao động từ 1,8 đến 2 triệu đồng/tháng. “Do đó, Bộ LĐ-TB&XH nên quy định mức lương tối thiểu thấp nhất ở vùng bốn là 1,6 triệu đồng/tháng và vùng một là 2,2 triệu đồng/tháng”- Ông Tư đề xuất.

Doanh nghiệp kêu khó

Tuy nhiên, đại diện một số doanh nghiệp cho rằng, lúc này, nếu tăng một đồng chi phí đầu vào cũng sẽ rất khó khăn. Bà Đặng Phương Dung - Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam, cho biết ngành này đang sử dụng 60.000 lao động. Nếu Chính phủ quyết tăng lương tối thiểu vùng thì doanh nghiệp buộc phải theo.

Tuy nhiên, không nên tăng vào lúc này vì đang là thời điểm khó khăn nhất của doanh nghiệp. Bởi tác động của lạm phát và giá cả tăng cao, trong lúc các yếu tố đầu vào đều tăng thì đầu ra lại dẫm chân tại chỗ. Đối với doanh nghiệp các ngành khác có thể “dễ thở” hơn, riêng ngành dệt may, trong thời buổi kinh tế khó khăn, may mặc chưa phải là thứ hàng thiết yếu.

Còn ông Nguyễn Văn Tiến - Giám đốc một doanh nghiệp chế biến thực phẩm chia sẻ: “Đúng là lạm phát tăng cao, mức lương hiện tại công nhân không đủ sống. Nhưng các chi phí đầu vào của doanh nghiệp đã tăng khoảng 20%, cộng thêm lãi suất ngân hàng tới 25%, nếu giờ tăng lương nữa, doanh nghiệp sẽ không chịu nổi. Đấy là chưa kể nếu doanh nghiệp khó khăn quá, sẽ không thực hiện được mục tiêu kiềm chế lạm phát của Chính phủ”.

Tuy nhiên, theo tính toán của Bộ LĐ-TB&XH, với mức điều chỉnh lương tối thiểu mới thì chi phí (do tăng lương và bảo hiểm xã hội) của doanh nghiệp lâu nay căn cứ vào mức lương tối thiểu do Nhà nước quy định và những doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động (như dệt may và da giày) thì chỉ tăng khoảng 1,8 đến 2,0%. Còn những loại hình doanh nghiệp khác, mức độ ảnh hưởng thấp hơn.