Vụ nổ Thiên Tân: Chạy đua tẩy độc trước khi trời mưa

Một quan chức quân đội Trung Quốc hôm qua cho biết, nhà kho chứa vài trăm tấn hóa chất cực độc cyanua khi xảy ra hai vụ nổ lớn đêm 12/8 khiến ít nhất 112 người thiệt mạng. 

Phát biểu tại cuộc họp báo hôm qua, ông Shi Luze, tham mưu trưởng quân khu Bắc Kinh, nói rằng cyanua đã được phát hiện tại 2 địa điểm của vụ nổ. “Ước tính ban đầu cho thấy khối lượng cyanua khoảng vài trăm tấn”, ông Shi nói. Các báo cáo trước đó nói rằng, có khoảng 700 tấn natri cyanua ở hiện trường. Natri cyanua là chất độc, có thể tạo thành khí dễ bắt lửa nếu tiếp xúc với nước. Chính quyền không cho người dân, phóng viên và những người không liên quan đi vào bán kính 3km quanh địa điểm tai nạn, trong khi nỗ lực tẩy chất natri cyanua đang được triển khai. Nhiều vụ nổ nhỏ vẫn xảy ra lẻ tẻ cho đến tận hôm thứ Bảy.

Nhóm 217 chuyên gia hạt nhân và hóa chất của quân đội đã được cử đến hiện trường. Thủ tướng Lý Khắc Cường đến Thiên Tân từ chiều qua để chỉ đạo hoạt động cứu hộ. Các bức ảnh cho thấy ông Lý Khắc Cường đứng trong bán kính 1km từ nhà kho, mặc áo trắng bình thường và không đeo khẩu trang. Giới chức Trung Quốc nhiều lần khẳng định với người dân rằng, dù một số chất ô nhiễm đang ở mức cao hơn tiêu chuẩn bình thường nhưng không khí ở Thiên Tân vẫn an toàn để hít thở.

Hãng thông tấn Xinhua hôm thứ Bảy đưa tin, nồng độ cyanua trong nước thải cao hơn 10,9 lần mức cho phép ngay sau hôm xảy ra nổ. Nồng độ này đến nay đã giảm nhưng vẫn cao gấp đôi ngưỡng bình thường. Tổ chức phi chính phủ Hòa bình Xanh hôm qua cho biết, họ đã kiểm tra nồng độ cyanua trong nước bề mặt tại 4 địa điểm ở thành phố và không phát hiện nồng độ cao bất thường, nhưng điều này không thể khẳng định các chất độc khác không có trong nước. Tổ chức này kêu gọi chính phủ thiết lập vùng sơ tán bán kính 5km. Hôm thứ Bảy, báo chí nhà nước đưa tin, dân cư trong bán kính 3km được sơ tán, nhưng giới chức nước này sau đó nói rằng thông tin đó không chính xác.

Người dân nổi giận

Khoảng 6.300 người bị mất nhà cửa sau vụ nổ. Chê trách chính quyền địa phương thiếu minh bạch, hàng trăm người dân Thiên Tân và gia đình các nạn nhân hôm qua xông đến một cuộc họp báo của chính quyền để yêu cầu cung cấp thông tin về người thân của họ. Một người xúc động quá đã thách thức lực lượng an ninh tại khách sạn, nơi các quan chức đang tổ chức họp báo, bằng cách hét lên: “Cảnh sát, tôi sẽ giết ai đó”, nhằm thu hút sự chú ý, nhưng sau đó đã được một cảnh sát an ủi. Một người khác hét vào phóng viên đang chụp ảnh anh ta: “Đừng chụp tôi, chả có tác dụng gì. Tin tức toàn sai bét!”, AP đưa tin.

Chính quyền tìm cách giảm bớt chỉ trích công tác xử lý hậu quả bằng cách tạm ngừng hoặc đóng cửa 50 trang web bị cơ quan quản lý cho là “gây hoảng loạn khi đăng tải những không tin không được kiểm chứng hoặc để mọi người lan truyền tin đồn không có cơ sở”. Những lời chỉ trích trên mạng xã hội bị chặn lại, và hơn 360 tài khoản mạng xã hội của báo chí cũng bị xử lý.

Chính quyền địa phương đang chịu sức ép phải giải thích tại sao lại cho để hàng hóa độc hại quá gần các khu dân cư và cơ sở hạ tầng quan trọng như vậy, trong khi luật Trung Quốc quy định hàng hóa độc hại phải cách xa nhà cửa và hạ tầng công cộng ít nhất 1km. Nhiều người cũng chất vấn liệu có phải những quyết định sai lầm đã đẩy nhiều lính cứu hỏa vào nguy hiểm không cần thiết. Vụ nổ lớn hôm 12/8 xảy ra khoảng 40 phút sau khi có báo cáo xảy ra hỏa hoạn ở nhà kho, và nhóm cứu hỏa đầu tiên được cử đến hiện trường được cho là đã phun nước khắp khu vực. Báo chí Trung Quốc cho biết thiệt hại của 3 nhóm cứu hỏa đầu tiên đến hiện trường và đồn cảnh sát gần đó chưa được đánh giá hết. Đến nay giới chức mới xác nhận 21 lính cứu hỏa tử nạn và 85 lính cứu hỏa vẫn mất tích trong thảm họa được coi là tồi tệ nhất của lực lượng cứu hỏa Trung Quốc suốt hơn 6 thập kỷ qua, Xinhua đưa tin.

Natri cyanua là chất bột tinh thể hoặc hạt màu trắng, có thể gây chết người nhanh chóng cho người hít thở hoặc ăn bằng cách làm mất khả năng sử dụng oxy của cơ thể. Chất này thường được dùng trong sản xuất hóa chất, tẩy độc hoặc trong ngành khai khoáng để chiết xuất vàng và bạc. Natri cyanua dễ dàng hòa tan trong nước, lan tỏa trong không khí nên dễ dàng đi vào cơ thể. Khi bị hòa tan hay đốt cháy, nó giải phóng khí cực độc là hydro cyanua.