Theo khoản 1, điều 17 dự thảo Luật, những đối tượng được trang bị vũ khí quân dụng, gồm: Quân đội nhân dân; Dân quân tự vệ; Công an nhân dân; Kiểm lâm, Kiểm ngư; Lực lượng chuyên trách chống buôn lậu của Hải quan; Hải quan cửa khẩu; An ninh hàng không. Dự thảo Luật cũng quy định 5 trường hợp được nổ súng không cần cảnh báo tại khoản 4, điều 21 dự thảo Luật, gồm:
-Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội khủng bố, giết người, bắt cóc con tin, mua bán và vận chuyển trái phép chất ma tuý hoặc đang trực tiếp sử dụng vũ khí, vật liệu nổ chống lại việc bắt giữ khi vừa thực hiện xong hành vi phạm tội trên.
-Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ tấn công hoặc uy hiếp trực tiếp đến an toàn của công trình quan trọng về an ninh quốc gia, mục tiêu quan trọng được bảo vệ theo quy định của pháp luật.
-Đối tượng đang sử dụng vũ lực, vũ khí, vật liệu nổ trực tiếp đe doạ đến tính mạng người thi hành công vụ hoặc người khác.
-Đối tượng đang trực tiếp thực hiện hành vi cướp súng của người thi hành công vụ
-Động vật đe dọa trực tiếp đến tính mạng và sức khoẻ của người thi hành công vụ hoặc người khác.
Tại phiên họp, có ý kiến cho rằng, quy định nổ súng như dự thảo Luật chưa cụ thể, thiếu định lượng mà chủ yếu dựa trên nhận định chủ quan của người sử dụng vũ khí, dẫn đến khó vận dụng trong thực tiễn, có trường hợp người thi hành công vụ không dám nổ súng vì sợ trách nhiệm, có trường hợp nổ súng quá mức cần thiết dẫn đến vi phạm
Ông Lê Việt Trường, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Quốc hội đề nghị thu hẹp đối tượng được hưởng quyền này, chỉ áp dụng với 2 trường hợp: “Cảnh vệ tiếp cận khi thực hiện nhiệm vụ bảo vệ đối tượng cảnh vệ thì sẽ có quyền này, thứ hai là đối tượng giao bảo vệ các công trình bảo đảm an ninh quốc gia. Chứ không thể mở rộng”, ông nói.
Theo ông Trường, qua vụ việc ở Yên Bái cho thấy “lỗ hổng” trong việc mang và sử dụng vũ khí.
“Luật của Mỹ quy định rất cụ thể, khi cảnh sát hoạt động ngoài đường thì súng luôn luôn phải bỏ trong bao, chứ không được cầm lung tung. Khi anh tác nghiệp nhiệm vụ có nhu cầu mới được bỏ ra khỏi bao. Kể cả việc mang vũ khí truyền thống thô sơ của người Cô-dắc một số vùng Trung Á cũng quy định rõ khi nào được mang. Chứ kiểm lâm được mang súng vào cơ quan như thế là không ổn”, ông Trường nhấn mạnh.
Ông Trường cũng đề nghị quy định rõ việc mang và sử dụng vũ khí, quy trách nhiệm của thủ trưởng, người đứng đầu cơ quan được trang bị vũ khí.
Theo Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương, dự thảo Luật cần có thêm quy định về sử dụng vũ khí, tức là vấn đề cấp phát và trang bị vũ khí. “Vừa qua trường hợp xảy ra ở Yên Bái là vấn đề sử dụng vũ khí. Vũ khí có trang bị cho cá nhân hay không, khi anh đi làm nhiệm vụ xong về anh phải nộp lại. Chứ có anh đưa vũ khí về nhà riêng, khi xảy ra ẩu đả, bức bách không cẩn thận đem ra sử dụng luôn…”, Thứ trưởng Lê Quý Vương khẳng định sẽ cùng với Ban soạn thảo xem xét thêm về vấn đề này, sửa đổi, bổ sung trong dự thảo Luật.
Về việc giao vũ khí và sử dụng vũ khí, Thượng tướng Võ Trọng Việt, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng-An ninh khẳng định đã đọc kỹ tài liệu của Bộ Công an và Kiểm lâm: “Vụ ở Yên Bái, ông Chi Cục trưởng nói lấy súng thì chẳng nhẽ lính không đưa. Đáng nhẽ khi ông ở cơ quan thì súng ở cơ quan, khi muốn lấy súng ra ông phải làm thủ tục mấy chữ ký mới được lấy chứ. Có phải luật không quy định đâu, đấy là do việc thực hiện luật kém”, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng-An ninh nêu rõ.
Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ đề nghị Ban soạn thảo cần cân nhắc thêm quy định nổ súng để đảm bảo chính xác và tính khả thi, yêu cầu Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Công Thương tiếp tục phối hợp nghiên cứu, rà soát, chỉnh lý dự án Luật; Thường trực Ủy ban Quốc phòng-An ninh khẩn trương hoàn thành báo cáo thẩm định sơ bộ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
