Vụ bắn hạ Su-24 Nga: NATO đối mặt khủng hoảng mới

Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đối mặt với nguy cơ bị đẩy vào một cuộc khủng hoảng mới ở Trung Đông sau khi các máy bay chiến đấu của Thổ Nhĩ Kỳ - một nước thành viên NATO - bắn hạ một máy bay Nga ngày 24/11. Chiếc máy bay này bị các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc vi phạm không phận của nước này ở khu vực biên giới giáp với Syria.

Vụ việc này có thể khiến cho mối quan hệ giữa Nga và NATO càng thêm căng thẳng. Các quan chức Nga xác nhận máy bay chiến đấu Su-24 của Nga đã bị bắn hạ sáng 24/11, song nhấn mạnh rằng máy bay này không vi phạm không phận Thổ Nhĩ Kỳ. Bộ trưởng Quốc phòng Nga cho biết một trong ít nhất hai phi công đã thiệt mạng trong vụ việc này, và một lính thủy đánh bộ cũng thiệt mạng bởi hỏa lực của quân nổi dậy Syria trong lúc phía Nga tìm cách giải cứu các phi công bị bắn rơi.

Vụ máy bay Su-24 của Nga bị bắn rơi thu hút sự chú ý trở lại đối với kịch bản mà Lầu Năm Góc và các đối tác lo sợ trong nhiều tháng qua, đó là: một cuộc xung đột sẽ nảy sinh từ các chiến dịch không kích chồng chéo lẫn nhau ở Syria. Hiện Nga đang tiến hành không kích để hậu thuẫn chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, trong khi liên minh do Mỹ dẫn đầu tiến hành không kích chống lại tổ chức "Nhà nước Hồi giáo" (IS).

Các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc Nga nhiều lần vi phạm không phận của họ kể từ khi Moskva tiến hành không kích nhằm vào phe đối lập vũ trang phản đối ông Assad từ cuối tháng 9/2015. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã dùng những lời lẽ rất nghiêm trọng đối với Thổ Nhĩ Kỳ, và gọi vụ việc này là “cú đâm từ sau lưng”. Tại Washington, Tổng thống Obama đã kêu gọi xoa dịu căng thẳng, nhưng vẫn khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ có quyền bảo vệ không phận của họ.

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng máy bay Nga đã được cảnh báo nhiều lần trước khi bị bắn hạ bởi hai chiến đấu cơ F-16 ở khu vực biên giới phía Tây Syria trên vùng đồi núi cách không xa bờ biển Địa Trung Hải. Thổ Nhĩ Kỳ đã kêu gọi NATO tiến hành phiên họp khẩn để thảo luận vụ việc này nhưng không bàn về các điều khoản của liên minh, mà theo đó các nước thành viên khác sẽ tham gia bảo vệ chủ quyền của Thổ Nhĩ Kỳ.

Sau cuộc họp, Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết các nước đồng minh NATO và các thông tin tình báo gần nơi Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ máy bay Nga đã xác nhận bản tường thuật mà Thổ Nhĩ Kỳ thông báo, đồng thời bác bỏ lập luận của Nga rằng máy bay của họ đang bay qua vùng trời của Syria và không xâm phạm không phận Thổ Nhĩ Kỳ.

Sau khi bị bắn hạ, chiến đấu cơ của Nga đã rơi xuống một vùng núi thuộc tỉnh Latakia, Syria.