Vẫn băn khoăn về thời điểm áp dụng tăng lương tối thiểu

Phải chờ Thủ tướng quyết

Ngày 19/4, trao đổi với PV Tiền Phong, Phó Chủ tịch Hội đồng Tiền lương quốc gia Hoàng Quang Phòng (Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI) cho hay, hội đồng hoạt động theo nguyên tắc đa số. Tại phiên họp thứ 2 vừa qua, tất cả 17 thành viên cùng đồng ý tăng lương tối thiểu thêm 6%, trong đó có 15 phiếu đồng ý tăng từ ngày 1/7 năm nay và 2 phiếu đồng ý tăng từ ngày 1/1/2023. Do đó, Hội đồng sẽ báo cáo Thủ tướng xem xét quyết định tăng lương tối thiểu vùng thêm 6% từ ngày 1/7, và có thể báo cáo thêm nội dung các phiên thảo luận để tham khảo. “Hội đồng kiến nghị theo kết quả phiên họp, còn quyết định tăng hay không, thời điểm nào áp dụng sẽ do Thủ tướng quyết định”, ông Phòng nói. Ngoài ra, trước khi ban hành nghị quyết về tăng lương tối thiểu, theo trình tự ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Chính phủ sẽ lấy ý kiến các bên liên quan để tiếp tục đánh giá, cân nhắc thêm.

Việc 8 hiệp hội cùng kiến nghị lùi thời điểm tăng lương tối thiểu tới ngày 1/1/2023, theo ông Phòng, không phải giờ mới có kiến nghị. Trước đó, khi Hội đồng tiền lương nhóm họp các DN, hiệp hội đã kiến nghị như vậy và đã được đưa ra thảo luận, trao đổi, cân nhắc các yếu tố tại các phiên họp. Vấn đề về lương cần sự chia sẻ từ cả 2 bên, vì DN cũng rất khó, thậm chí có chủ DN đã phải bán tài sản cá nhân để trả lương. Những ngành nghề sử dụng nhiều LĐ sẽ chịu tác động rất lớn khi chi phí tăng thêm không nhỏ. Thời gian tới, VCCI sẽ tiếp tục tuyên truyền, giải thích, vận động DN cùng nỗ lực để chia sẻ khó khăn với NLĐ.

Nhiều doanh nghiệp đồng thuận tăng lương tối thiểu cho người lao động nhưng muốn lùi thời điểm tăng tới đầu năm 2023 - Ảnh minh họa: Phạm Thanh

Là cơ quan đại diện NLĐ, ông Lê Đình Quảng, Phó Trưởng ban Quan hệ Lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) cũng chia sẻ, thời điểm tăng lương tối thiểu đã được các thành viên Hội đồng tiền lương cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố. Sau gần 2 năm chưa tăng lương do ảnh hưởng dịch COVID-19 khiến DN và NLĐ cùng gặp khó khăn, Nhà nước đều có chính sách hỗ trợ cả 2 bên. Giờ kinh tế dần phục hồi cũng cần điều chỉnh kịp thời tiền lương để chia sẻ cuộc sống khó khăn của NLĐ. Ông Quảng dẫn điều tra mới đây của cơ quan này cho thấy, có 52% DN thiếu LĐ, việc tăng lương sẽ giúp thu hút NLĐ trở lại tham gia thị trường, bổ sung lao động cho DN.

Một chuyên gia lao động (xin giấu tên) cho rằng, dịch COVID-19 khiến cả NLĐ và DN cùng khó. DN có tồn tại và phát triển mới duy trì và tạo thêm việc làm, đặc biệt là với các ngành nghề thâm dụng lao động, như dệt may, da giày, điện tử... “Hiện, nhiều DN rất khó khăn. Chưa kể tăng lương tối thiểu còn làm tăng các chi phí khác như bảo hiểm xã hội, phí công đoàn tính theo lương”, vị chuyên gia trên nói. Do đó, vị chuyên gia này ủng hộ phương án tăng lương tối thiểu từ ngày 1/1/2023 để vừa hỗ trợ DN, vừa phù hợp với năm tài chính và kế hoạch sản xuất kinh doanh của DN. Việc tăng lương từ ngày 1/7 là quá gấp, gây khó cho DN trong thực hiện, chưa kể đơn hàng đã ký với mức giá theo tiền lương cũ, giờ đàm phán ký lại không phải dễ.

Tăng ca để bù vào lương

Dù đa số DN đã trả mức thu nhập cho NLĐ cao hơn nhiều lương tối thiểu vùng, nhưng thực tế vẫn có nhiều DN trả bằng lương tối thiểu cho thời gian làm chính thức (ngày làm 8 tiếng, tuần làm 6 ngày). NLĐ muốn có thu nhập cao hơn buộc phải tăng ca, làm thêm giờ, nên thu nhập hằng tháng có thể cao hơn nhiều lương tối thiểu.

Ông Hoàng Quang Phòng cho rằng, nhóm DN thâm dụng nhiều lao động chịu tác động lớn nhất, khi chi phí đi kèm tăng lên không hề nhỏ, đặc biệt là với những DN sử dụng tới 45.000 NLĐ. Còn số DN sử dụng khoảng 10.000 NLĐ trên cả nước hiện rất nhiều. Do đó, tăng lương cũng cần tính tới duy trì hoạt động DN để có việc làm, sau đó mới tăng thu nhập cho NLĐ.

Còn theo ông Lê Đình Quảng, khảo sát mới đây Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho thấy, có 56% NLĐ được hỏi cho biết, phải làm thêm giờ, tăng ca mới đủ trang trải cuộc sống. “Bản chất lương tối thiểu để tạo hàng rào bảo vệ nhóm NLĐ yếu thế, làm việc giản đơn trong điều kiện bình thường. Nếu DN trả lương thấp sẽ khó thu hút lao động, hoặc NLĐ sẽ chuyển sang DN khác thu nhập cao hơn. Tuy nhiên, cũng có DN trả bằng lương tối thiểu cho phần giờ làm chính thức, NLĐ muốn thu nhập đủ trang trải cuộc sống buộc phải tăng ca, làm thêm giờ”, ông Quảng nói.