Muốn làm đúng cũng khó!
Câu chuyện xảy ra đối với Công ty CP Công nhận VN là một ví dụ điển hình cho tình trạng thiếu trách nhiệm trong ban hành văn bản, nhất là khi doanh nghiệp đã và đang trở thành thành viên của nhiều tổ chức quốc tế.
Cụ thể, ngày 4/4/2014, Công ty CP Công nhận VN đã bị Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng (Bộ KH&CN) ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính và phạt 25 triệu đồng do doanh nghiệp này không thực hiện đăng ký hoạt động công nhận theo quy định.
heo ông Nguyễn Hữu Dũng, Chủ tịch HĐQT công ty, việc xử phạt và áp dụng các biện pháp kèm theo đối với doanh nghiệp là chưa thỏa đáng, gây thiệt hại cho doanh nghiệp.
Ngày 24/7/2009, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định số 97/2009/QĐ-TTg ban hành danh mục các lĩnh vực cá nhân được thành lập tổ chức KH&CN. Trong đó đã quy định rõ cá nhân cũng được tham gia cung cấp dịch vụ công nhận phòng thử nghiệm, phòng hiệu chuẩn, tổ chức giám định, tổ chức chứng nhận hệ thống, tổ chức chứng nhận sản phẩm.
Ngày 13/10/2009, Sở KH&ĐT Hà Nội đã cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho doanh nghiệp thực hiện dịch vụ công nhận phòng thử nghiệm, phòng hiệu chuẩn, tổ chức giám định, tổ chức chứng nhận hệ thống.
Thành lập được doanh nghiệp, tạo dựng được uy tín với khách hàng đã là khó nhưng khổ nỗi suốt mấy năm loay hoay chờ hướng dẫn, lên hỏi Bộ chủ quản ngành, nhờ tư vấn... doanh nghiệp này vẫn không biết sẽ hoàn tất các thủ tục hoạt động của tổ chức công nhận tư nhân ra sao.
Hoang mang hơn khi Thông tư 21 ngày 29/12/2010 của Bộ KH&CN lại ghi rằng điều kiện hoạt động công nhận là đơn vị sự nghiệp có chức năng chủ yếu cung cấp dịch vụ công nhận do các bộ quản lý ngành, lĩnh vực thành lập! Với thông tư này, hoạt động công nhận tư nhân đã không được đề cập!
Bản thân ông Dũng đã có văn bản gửi Bộ KH&CN đề nghị được hướng dẫn thủ tục hoạt động cho mô hình này theo quyết định của Thủ tướng cũng không được chấp nhận.
Ai chịu trách nhiệm?
Trao đổi với PV Tiền Phong, đại diện Thanh tra Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng cho rằng căn cứ xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty CP Công nhận VN là có cơ sở.
Tuy nhiên, Thanh tra Tổng cục cũng thừa nhận văn bản mâu thuẫn với nhau đang làm khó cho quá trình thực thi, vận dụng và xử lý những trường hợp như Công ty CP Công nhận VN! Cụ thể, Thông tư 21 của Bộ KH&CN đã “vênh” so với Quyết định 97 của Thủ tướng Chính phủ khi không hướng dẫn hoạt động của tổ chức công nhận tư nhân.
“Nếu so Quyết định của Thủ tướng với Thông tư 21 thì đúng là mâu thuẫn nhau nhưng khi vận dụng phải xem xét hệ thống từ Luật đến Nghị định rồi Thông tư”- ông Đặng Quang Trung, phụ trách Thanh tra Tổng cục cho hay.
Thanh tra Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng cho hay, đúng là theo quy định mới Công ty CP Công nhận VN được phép hoạt động và Bộ KH&CN phải có trách nhiệm hướng dẫn thủ tục để doanh nghiệp hoạt động nhưng đến nay vẫn chưa có Thông tư hướng dẫn cụ thể nên Thanh tra vẫn phải áp dụng theo Thông tư 21 là văn bản hướng dẫn Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật năm 2006. Và vì vậy vẫn phải phạt doanh nghiệp này (?).
Điều đáng lưu ý là Thanh tra Tổng cục ra quyết định xử phạt doanh nghiệp vào thời điểm tháng 4/2014 trong khi Luật Khoa học và Công nghệ được ban hành ngày 18/6/2013, Nghị định 08 hướng dẫn Luật KH&CN ban hành ngày 27/1/2014 (có hiệu lực ngày 15/3/2014) cho phép cả 3 thành phần được tham gia hoạt động KH&CN gồm: công lập, ngoài công lập và tổ chức có vốn nước ngoài.
Trả lời về nội dung này, Thanh tra Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng cho hay, đúng là theo quy định mới Công ty CP Công nhận VN được phép hoạt động và Bộ KH&CN phải có trách nhiệm hướng dẫn thủ tục để doanh nghiệp hoạt động nhưng đến nay vẫn chưa có Thông tư hướng dẫn cụ thể nên Thanh tra vẫn phải áp dụng theo Thông tư 21 là văn bản hướng dẫn Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật năm 2006. Và vì vậy vẫn phải phạt doanh nghiệp này (?).
Có thể thấy rất rõ là doanh nghiệp đang phải gánh chịu hậu quả từ chuyện ban hành văn bản mâu thuẫn nhau và thiếu của cơ quan nhà nước.
Ngay cả khi Luật, Nghị định đã ra đời cho phép nhiều thành phần tham gia hoạt động KH&CN, dịch vụ công nhận, tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho doanh nghiệp nhưng những quy định này vẫn bị “vô hiệu hóa” bởi một nội dung trong Thông tư của Bộ KH&CN ban hành trước đó nhiều năm. Công luận đang mong chờ câu trả lời từ Bộ KH&CN!
