Theo quy chế về trường đại học tư thục, chủ tịch Hội đồng quản trị được quyền quản trường và được kiêm nhiệm cả chức vụ hiệu trưởng. Vì thế, không ít trường ĐH tư đã không cần tới vai trò của hiệu trưởng, nhiều trường không có cả vị trí này.
Thay hiệu trưởng như thay áo
Trường ĐH Hà Hoa Tiên (Hà Nam) đã hơn 3 năm nay hoạt động trong tình trạng không có hiệu trưởng.
 |
Trường ĐH Hà Hoa Tiên (Hà Nam) và Trường ĐH Công nghệ và quản lý Hữu Nghị (Hà Nội) hiện nay đều không có hiệu trưởng - Ảnh: Thanh Niên
Tính từ khi thành lập năm 2007 đến 2011, có 4 hiệu trưởng (là những người được UBND tỉnh Hà Nam chính thức công nhận) đã chia tay với trường. Người làm lâu nhất được khoảng 2 năm, có người chỉ được vài tuần. Ngoài ra, vài hiệu trưởng chưa chính thức khác cũng “đến rồi đi”.
Hiệu trưởng đầu tiên của trường là GS-TSKH Nguyễn Văn Thái. Ông Thái được mời về làm hiệu trưởng khi trường bắt đầu có đề án thành lập. Cùng với ông Thái còn có một đội ngũ giáo sư, tiến sĩ hùng hậu khoảng 60 người do kỹ sư Nguyễn Xuân Mừng (người viết đề án thành lập trường) mời về làm việc. Chính nhờ có lực lượng cán bộ này mà Trường ĐH Hà Hoa Tiên mới được phép ra đời. Tuy nhiên, ngay sau khi có quyết định thành lập, ông Đặng Lê Hoa, Chủ tịch Hội đồng quản trị, đã đơn phương chấm dứt hợp đồng với hầu hết những người này. Ông Hoa đã mời một người nguyên là lãnh đạo ĐH Thái Nguyên về làm hiệu trưởng mới. Tuy nhiên, chỉ được vài tuần sau khi có quyết định công nhận hiệu trưởng của chính quyền Hà Nam thì hiệu trưởng thứ hai này đã nhanh chóng rút lui.
Đời hiệu trưởng thứ ba là một nhà giáo từng công tác tại Trường ĐH Nông Lâm Thái Nguyên. Ông này về làm hiệu trưởng lâu nhất được khoảng 2 năm nhưng cũng phải cáo từ vì chẳng có quyền hành gì. Mọi việc của trường đều do ông Hoa dùng quyền chủ tịch Hội đồng quản trị quyết định và áp đặt.
Hiệu trưởng thứ tư là ông Nguyễn Văn Vĩnh, nguyên cán bộ của Viện ĐH Mở Hà Nội. Ông Vĩnh về làm việc được một thời gian không lâu thì cũng ra đi.
Không ai “dám” làm
Ông Văn Bá Thanh, nguyên Phó hiệu trưởng trường này, kể lại: “Do không tuyển sinh được và làm ăn thua lỗ nên ông Hoa toàn chửi mắng lãnh đạo nhà trường. Vì thế, trong các cuộc họp nhà trường, ông Hoa và thầy Vĩnh đã có những cuộc xung đột nảy lửa”. Từ năm 2011, sau khi ông Vĩnh không làm hiệu trưởng cũng có vài người khác về tìm hiểu trường nhưng không ai muốn đảm nhiệm chức vụ này. Từ đó đến nay, Trường ĐH Hà Hoa Tiên không có hiệu trưởng.
Những người từng làm hiệu trưởng trường này khi trò chuyện với chúng tôi đều cho biết lý do nghỉ việc là không hợp với ông Hoa. Một trong những cựu hiệu trưởng cho biết ông Hoa là chủ đầu tư nhưng không có chuyên môn về giáo dục, lại dùng quyền chủ tịch Hội đồng quản trị để điều hành nhà trường.
Hơn 3 năm nay, trường không có hiệu trưởng và hiện cũng không có trưởng phòng đào tạo. Hiện nay trường có “thuê” một người làm phó hiệu trưởng nhưng không được giới thiệu là lãnh đạo nhà trường. Trên trang web của trường, phần lãnh đạo nhà trường chỉ có ông Hoa và một hiệu phó là con gái của ông này.
Không đủ tiêu chuẩn cũng bổ nhiệm
Hiện có rất nhiều trường tư rơi vào cảnh… không hiệu trưởng. Chẳng hạn, Trường ĐH Thành Đông (Hải Dương) từ tháng 1.2013 đến tháng 2.2014 không có hiệu trưởng. Từ tháng 9.2013 đến nay Trường ĐH Tân Tạo (Long An) cũng không có vị trí này.
Hơn một năm nay, Trường ĐH Công nghệ và quản lý Hữu Nghị (Hà Nội) không có hiệu trưởng và trưởng phòng đào tạo. Như Báo Thanh Niên từng phản ảnh, trường này có nhiều tiêu cực trong tuyển sinh. Điển hình là việc cho sinh viên có giấy báo nhập học giả vào học trong suốt nhiều năm liền. Năm 2012, khi để xảy ra sai phạm, ông Nguyễn Văn Thường lúc đó làm hiệu trưởng nhà trường đã phải nghỉ việc. Từ đó đến nay, chủ tịch Hội đồng quản trị không tìm hiệu trưởng mới mà chỉ bổ nhiệm ông Đỗ Doãn Hải, một phó hiệu trưởng điều hành nhà trường. Tuy nhiên, phó hiệu trưởng này cũng không đủ tiêu chuẩn theo quy định. Theo quy định của Thủ tướng Chính phủ, độ tuổi của phó hiệu trưởng khi được bổ nhiệm không quá 70 nhưng hiện ông Hải đã hơn 80.
Không ít trường tư cũng sử dụng lãnh đạo không đủ tiêu chuẩn. Theo quy định tại điều 20 luật Giáo dục đại học, hiệu trưởng phải là cán bộ quản lý cấp phòng, khoa của trường đại học ít nhất 5 năm. Điều lệ trường đại học cũng nêu rõ hiệu trưởng phải là người có ít nhất 5 năm tham gia giảng dạy và quản lý giáo dục đại học. Tuy nhiên, có những trường khi bổ nhiệm hiệu trưởng đã bỏ qua tiêu chí này mà chỉ chú ý đến học vị tiến sĩ. Chẳng hạn, Hiệu trưởng Trường ĐH Trưng Vương (Vĩnh Phúc) hiện nay chỉ có học vị tiến sĩ mà chưa từng tham gia làm quản lý cấp phòng ở một trường đại học nào.
Theo Vũ Thơ
