Tân Hoa Xã cho hay Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lạc Ngọc Thành hôm Chủ Nhật đã truyền đạt ý kiến phản đối của phía Trung Quốc tới đại sứ Terry Branstad về vụ bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, 46 tuổi, phó chủ tịch Huawei trong khi bà đang đổi máy bay ở Vancouver, Canada vào ngày 1/12.
Thứ trưởng Lạc được trích lời nói vụ bắt bà Mạnh “cực kỳ sai lầm” và yêu cầu Mỹ “ngay lập tức sửa sai”. Ông Lạc còn nói thêm Trung Quốc sẽ có các bước đi tiếp theo tùy thuộc sự đáp ứng của Mỹ.
Trước đó Trung Quốc cũng triệu hồi đại sứ Canada John McCallum để phản đối.
Trụ sở Huawei ở Thâm Quyến, Quảng Đông, Trung Quốc. Hôm qua, tỉnh British Columbia của Canada thông báo họ đã hủy bỏ một chuyến đi với mục đích thương mại tới Trung Quốc vì vụ bắt giữ bà Mạnh, con gái nhà sáng lập công ty Huawei Nhậm Chính Phi. Thông báo xuất hiện trong lúc có những e ngại rằng Trung Quốc có thể bắt giữ người Canada để trả đũa.
Huawei, công ty cung cấp thiết bị mạng cho các công ty điện thoại và internet lớn nhất thế giới, là mục tiêu lo ngại về an ninh trong mắt người Mỹ từ lâu. Mỹ cho rằng công ty này có mối liên hệ với chính phủ Trung Quốc và đã tiến hành điều tra về mối liên hệ của công ty này với Iran, nước bị Mỹ cấm vận.
Về vụ bà Mạnh, một công tố viên Canada đã thúc giục tòa án ở Vancouver, nơi phó chủ tịch Huawei bị bắt, bác bỏ khả năng được nộp tiền bảo lãnh tại ngoại của bị can, theo AP.
Công tố viên Canada John Gibb-Carsley nói tại tòa hôm thứ Sáu rằng một lệnh bắt đã được Mỹ đưa ra từ ngày 22/8. Ông nói bà Mạnh, bị bắt khi đang trên đường tới Mexico từ Hong Kong, biết về việc điều tra và đã né tránh giới chức Mỹ trong nhiều tháng, dù con trai tuổi teen của bà này đang đi học ở Boston, Mỹ.
Gibb-Carsley cáo buộc rằng Huawei đã làm ăn với Iran thông qua công ty ở Hong Kong là Skycom. Theo công tố viên này, bà Mạnh đã lừa dối các ngân hàng Mỹ khiến họ nghĩ rằng Huawei và Skycom là hai công ty riêng biệt khi trong thực tế “Skycom cũng là Huawei”. Bà Mạnh thì nói Huawei đã bán Skycom từ năm 2009.
Trong ngày hôm nay, tòa Vancouver sẽ tiếp tục phiên tranh luận để đi đến quyết định có dẫn độ bà Mạnh Vãn Châu về Mỹ hay không.
Bộ trưởng Ngoại giao Canada Chrystia Freeland nói Canada đã “đảm bảo với Trung Quốc rằng các thủ tục pháp lý đúng đắn đang được thực hiện nghiêm cẩn tại Canada”. “Chúng tôi là một đất nước pháp quyền và chúng tôi sẽ thực hiện các bước theo đúng luật pháp của chúng tôi”, bộ trưởng Freeland nói hôm thứ Sáu.
Mỹ được nói đã đã tiến hành điều tra Huawei, ít nhất là từ năm 2016.
