Kế hoạch cải tổ toàn diện hệ thống chỉ huy của PLA dự kiến được áp dụng vào cuối tháng này. Theo đó, hệ thống gồm 7 quân khu hiện nay sẽ được thay thế bằng 5 vùng chiến lược mới, báo Hong Kong South China Morning Post vừa dẫn các nguồn tin từ PLA. Một nguồn tin thân cận của Quân khu Tế Nam nói rằng, quân khu này cùng 6 quân khu khác sẽ được cải tổ từ ngày 20/12.
Một nguồn tin khác nói rằng, hai quân khu Tế Nam và Thành Đô sẽ bị giải tán vì hiện nay chỉ có vai trò hỗ trợ các quân khu lớn, 5 quân khu còn lại sẽ được tái sắp xếp. Trước đó, báo chí Trung Quốc đưa tin, 7 quân khu sẽ được sắp xếp lại thành 4 quân khu Đông, Tây, Nam, Bắc và thêm một vùng chiến lược ở thủ đô Bắc Kinh sẽ được thành lập.
Cơ quan ngôn luận của PLA tuần trước, PLA Daily, đăng bài bình luận nói rằng, hệ thống 7 quân khu và 4 cơ quan tham mưu hiện nay đã lỗi thời và thách thức quyền lãnh đạo tuyệt đối của đảng Cộng sản Trung Quốc đối với quân đội.
Theo giới quan sát, Tổng Bí thư-Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã thể hiện tham vọng rất rõ ràng về việc “đại tu” quân đội và sẵn sàng thực hiện những bước đi tạm thời làm mất lòng nhiều người để thúc đẩy kế hoạch, như việc loại bỏ những quan chức cấp cao bị coi là vô tổ chức và cản trở quá trình cải cách. Bước đi tiếp theo của ông Tập là tinh giản lục quân, mở rộng hải quân và không quân.
GS Nan Li ở Trường Hải chiến Mỹ cho rằng, kế hoạch cải tổ toàn diện nhằm nâng cao hiệu quả phối hợp tác chiến giữa các lực lượng thuộc PLA, để có thể giành thế thượng phong trong các cuộc đối đầu trên biển và “chiến tranh địa phương trong hoàn cảnh bất thường”. GS Li cho rằng, đây đang là mối quan tâm lớn nhất của lãnh đạo Trung Quốc vì họ đánh giá đó là những nguy cơ dễ xảy ra nhất và dễ đe dọa lợi ích quốc gia của Trung Quốc nhất.
Nói đơn giản, ông Tập muốn PLA có khả năng thực hiện kiểu chiến tranh phối hợp mà các lực lượng Mỹ triển khai rất hiệu quả trong nhiều tình huống ngày nay. Chiến lược trên biển và cách thức hoạt động của PLA đang được tính toán lại theo cách thức này. GS Li cho rằng, điều đó nghĩa là Trung Quốc sẽ chú trọng hơn vào phát triển khả năng tham gia chiến đấu cường độ cao trên các vùng biển Hoàng Hà, Hoa Đông và biển Đông, sau đó sẽ là những vùng biển xa hơn, The Wall Street Journal đưa tin.
Đối phó tham nhũng
Trong một bài viết vừa đăng trên tạp chí The Diplomat, tác giả Chen Dingding cho rằng, lý do Trung Quốc cải tổ toàn diện quân đội là do môi trường an ninh đang xấu đi, trong khi năng lực của PLA bộc lộ nhiều hạn chế. Ông Chen cho rằng, do tranh chấp lãnh thổ với nhiều nước châu Á, Trung Quốc ngày nào đó có thể phải đối phó cùng lúc hai cuộc chiến. PLA chưa trải qua cuộc chiến nào gần 30 năm qua, trong khi Mỹ liên tục tham gia các cuộc chiến từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc. Vì thế, có nhiều nghi ngờ đặt ra về năng lực chiến đấu thực sự của PLA.
Sau khi một người Trung Quốc bị lực lượng Nhà nước Hồi giáo (IS) sát hại gần đây, có những tiếng nói trong nước cho rằng, chính phủ Trung Quốc nên tham gia cuộc chiến chống IS, thậm chí đưa quân đến Iraq và Syria để góp phần tìm diệt nhóm khủng bố này. Nhưng nhiều ý kiến khác cho rằng, PLA không có kinh nghiệm chiến đấu thực tế, vì thế việc cử quân đến Trung Đông sẽ trở thành thảm họa.
Ngoài ra, chiến lược cải cách cũng nhằm đối phó tình trạng tham nhũng tràn lan trong quân đội. Kế hoạch của ông Tập được coi là thay đổi lớn nhất đối với PLA từ khi nhà lãnh đạo Đặng Tiểu Bình cắt giảm nhân sự trong quân đội và thực hiện nhiều chính sách nhằm giảm gánh nặng ngân sách quốc phòng.
Theo đó, PLA tăng thu nhập từ việc để các bệnh viện quân đội chữa bệnh cho dân thường, cho thuê cơ sở nhà xưởng của quân đội, thuê các công ty xây dựng bên ngoài thực hiện nhiều dự án, cho phép các học viện quân sự đào tạo các ngành dân sự. Một hội nghị của Hội đồng Quân sự Trung ương gần đây quyết định chấm dứt tất cả các hoạt động này để “thanh lọc quân đội”, và cũng để loại bỏ cám dỗ tham nhũng.
