Trưa 4/2, ông Nguyễn Viết Hiệp chào phóng viên Tiền Phong bằng cái lắc đầu kèm lời than “khổ quá chú ạ” sau yêu cầu cách chức ông của Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng. Ông Hiệp lý giải, cơ sự khởi nguồn từ lời chào hàng của Cục Đường sắt Côn Minh (Trung Quốc) tới đoàn công tác của Tổng Cty ĐSVN tại một hội nghị đường sắt quốc tế mới đây.
Lô hàng gồm 160 toa tàu có tuổi đời từ 5 năm đến trên 20 năm, vẫn đang được sử dụng trên tuyến đường sắt liên vận giữa Lào Cai của Việt Nam và Côn Minh của Trung Quốc. Các toa tàu này chạy trên loại đường sắt khổ 1 m và Trung Quốc đang chuyển dần sang khổ đường sắt 1,435 m nên phía Trung Quốc muốn bán rẻ.
Năm 2014, tuyến Lào Cai - Côn Minh không có tấn hàng nào; từ năm 2015 khai thác 350.000 tấn hàng. Tuy nhiên, tuyến có đặc thù: Phía Trung Quốc không cho các toa tàu do Việt Nam đóng vì cho rằng đặc tính kỹ thuật thấp hơn toa tàu của họ và Cty Vận tải ĐSHN phải thuê các toa tàu của Trung Quốc với giá trung bình 300 nghìn đồng/ngày.
“Chi phí thuê toa hàng là rất lớn vì nhiều toa hàng chạy vào tận miền Trung, miền Nam. Vì chi phí thuê đắt và giá chào hàng của phía Trung Quốc rẻ nên chúng tôi quan tâm. Cụ thể, để đóng một toa xe hàng mới trong nước chi phí mất 1 tỷ đồng, trong khi họ chào bán 200 triệu đồng/toa. Mình ít tiền nên tính toán kiểu con nhà nghèo” - ông Hiệp nói.
Ông Hiệp cho biết: Các quy định hiện hành chỉ cho phép nhập các toa tàu dưới 15 năm tuổi nhưng lô hàng này có nhiều toa vượt niên hạn nên đã ký văn bản đề nghị Bộ GTVT và Bộ Khoa học và Công nghệ hướng dẫn. “Tôi không nắm chắc về quy trình nên đã gửi công văn thẳng lên bộ. Văn bản đó cũng chỉ nhằm hỏi ý kiến để được hướng dẫn chứ không phải đề xuất bộ cho mua tàu luôn. Một sai lầm khác của tôi là trong công văn gửi đi, chúng tôi diễn đạt không rõ ràng khiến cho người đọc hiểu rằng chúng tôi gửi văn bản để xin thực hiện dự án mua lô toa tàu đó luôn. Thông tin bị cách chức khiến tôi rất sốc, khổ sở. Tôi cam đoan làm hết trách nhiệm công việc chứ không có bất cứ tư lợi gì trong việc này” – ông Hiệp bày tỏ.
Tổng GĐ ĐSVN ký văn bản chỉ đạo xem xét mua tàu
Trả lời phóng viên Tiền Phong ngày 4/2, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng Cty ĐSVN Trần Ngọc Thành, nói rằng ông phê bình nghiêm khắc ý định mua tàu cũ của cấp dưới. Theo ông Thành, yêu cầu cách chức ông Hiệp của Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng là đúng đắn; trước khi có chỉ đạo của Bộ trưởng GTVT, Tổng Cty cũng đang tiến hành các bước để kỷ luật ông Hiệp. “Đề nghị đó bắt nguồn từ tư duy không đổi mới. Toa tàu mới đóng hoặc chạy vài tháng bán giá rẻ mới mua chứ trên 1 năm không bao giờ mua”, ông Thành nói.
Chủ tịch ĐSVN cũng cho rằng, việc ông Hiệp gửi công văn sang Bộ GTVT và Bộ KH&CN có thể coi là bước xin thực hiện dự án (chứ không chỉ đơn thuần là xin ý kiến như ông Hiệp nói) và ông Thành cho rằng đây là hành vi vi phạm quy trình, vượt cấp.
Trong quá trình tìm hiểu sự việc, phóng viên Tiền Phong được biết, Tổng GĐ Tổng Cty ĐSVN Vũ Tá Tùng, người cùng ông Thành lãnh đạo Tổng Cty ĐSVN, cũng đã đặt bút ký công văn cho phép Cty CP Vận tải ĐSHN nghiên cứu các quy định pháp luật để thực hiện việc mua lô tàu Trung Quốc có tuổi ít nhất là 5 năm nêu trên.
Ông Thành cho rằng, công văn này chỉ là giao nhiệm vụ nghiên cứu, “Còn việc Cty CP Vận tải ĐSHN gửi công văn lên Bộ GTVT như một bước để xin thực hiện dự án là sai quy trình và Bộ trưởng cách chức anh Hiệp là hoàn toàn xác đáng”, ông Thành nói.
Trả lời câu hỏi liệu có việc đổ lỗi cho một cá nhân trong sự việc này hay không, ông Thành cho hay, quyết định cuối cùng sẽ được đưa ra tại cuộc họp Hội đồng thành viên Tổng Cty. Cuối ngày 4/2, nguồn tin của phóng viên Tiền Phong cho hay, ông Hiệp đã chính thức bị cách chức, điều chuyển về làm Phó ban Vận tải của Tổng Cty ĐSVN.
