Theo báo South China Morning Post (Hong Kong), Giám đốc Cơ quan Tình báo Đài Loan Tsai De-sheng phát biểu trước Ủy ban lập pháp của Đài Loan rằng, cơ quan tình báo này đã chuyển tới chính quyền Trung Quốc thông tin cảnh báo về các vụ tấn công khủng bố được lên kế hoạch nhằm vào sân bay Bắc Kinh và hệ thống tàu điện ngầm của thành phố. Tuy nhiên, ông Tsai không nêu thêm chi tiết.
Tình báo Đài Loan được cho là đã nhận thông tin từ hãng hàng không Đài Loan China Airlines sau khi một người đàn ông tự giới thiệu là đang làm việc cho một tổ chức chống khủng bố ở Pháp gọi điện đến hãng cảnh báo về nguy cơ Bắc Kinh bị tấn công khủng bố.
China Airlines hôm 10/3 xác nhận cuộc gọi hôm 4/3, chỉ 3 ngày sau vụ khủng bố bằng dao ở nhà ga xe lửa Côn Minh khiến 29 người thiệt mạng. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, chưa có dấu hiệu để khẳng định cảnh báo này liên quan sự biến mất của chuyến bay MH370 của Malaysia hôm 8/3.
Một nhóm tự xưng là Lữ đoàn Tử vì đạo Trung Quốc vừa lên tiếng nhận trách nhiệm gây ra vụ tai nạn máy bay. Nhóm chưa từng được biết đến này gửi một thông báo dưới dạng PDF tới nhiều nhà báo Trung Quốc hôm 9/3 có nội dung: “Các ngươi giết một người của chúng ta, chúng ta sẽ giết 100 người của các ngươi để báo thù”. Đa số báo chí Trung Quốc bày tỏ nghi ngờ hoặc bác bỏ thông điệp, cho rằng đây chỉ là trò lừa của những kẻ cơ hội muốn kích động mâu thuẫn dân tộc sau hàng loạt vụ tấn công bị chính quyền Trung Quốc cáo buộc là do người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương thực hiện.
Theo các nhà phân tích, độ tin cậy của thông báo là không rõ ràng vì nó không nêu ra chi tiết nào về cách thức máy bay gặp nạn. Thông báo dạng PDF được gửi qua dịch vụ mail Hushmail được mã hóa nên không thể hồi đáp hay truy vết.
Lỗ hổng an ninh nghiêm trọng
Interpol thông báo đang điều tra các tiêu chuẩn an ninh hàng không quốc tế của Malaysia, vì thông tin về hai hộ chiếu mà hai hành khách dùng để lên chuyến bay nằm trong cơ sở dữ liệu hộ chiếu bị đánh cắp và thất lạc của tổ chức này mà quan chức Kuala Lumpur đã không kiểm tra trước. Thủ tướng Malaysia Najib Razak nói rằng, các quy trình an ninh sân bay của đất nước đang được xem lại.
Hai người đàn ông dùng hộ chiếu bị mất cắp của công dân người Ý tên là Luigi Maraldi và một người Pháp tên là Christian Kozel để đặt vé bay từ Kuala Lumpur tới Amsterdam qua Bắc Kinh, trước khi một người bay tới Copenhagen (Đan Mạch) và một người bay tới Frankfurt (Đức).
Cả hai đều đặt vé qua hãng hàng không Trung Quốc China Southern Airlines - hãng đang khai thác chung một số chuyến bay với một số hãng hàng không, trong đó có Malaysia Airlines. Hai người này mua hai vé có số ghế gần nhau. Đây là lần đầu tiên hai hộ chiếu được sử dụng từ khi chúng bị lấy cắp ở Thái Lan năm 2012 và 2013.
Bộ trưởng Nội vụ Malaysia Ahmad Zahid Hamidi xác nhận đoạn phim cận cảnh cho thấy hai hành khách có khuôn mặt châu Á, khiến nhiều người đặt câu hỏi tại sao hai người châu Á dùng hộ chiếu bị mất của hai người châu Âu mà không bị cán bộ an ninh phát hiện. Tuy nhiên, một phát ngôn viên của Malaysia Airlines nói rằng, tất cả các bức ảnh đều khớp với hộ chiếu của hành khách.
“Nếu Malaysia Airlines và tất cả các hãng hàng không trên thế giới đều kiểm tra chi tiết hộ chiếu của hành khách dựa trên cơ sở dữ liệu của Interpol thì chúng ta không phải suy đoán có phải những kẻ khủng bố đã dùng hộ chiếu đánh cắp để lên chuyến bay MH370 hay không”, Tổng Thư ký Interpol Ronald Noble nói.
“Vẫn còn quá sớm để suy đoán mối liên hệ giữa các hộ chiếu bị đánh cắp và máy bay mất tích, nhưng rõ ràng là rất đáng quan ngại về việc bất kỳ hành khách nào cũng có thể lên một chuyến bay quốc tế với hộ chiếu đánh cắp đã có trong cơ sở dữ liệu của Interpol”, ông Noble nói.
Tuy nhiên, một nhà ngoại giao châu Âu ở Kuala Lumpur cảnh báo, thủ đô của Malaysia là trung tâm di trú bất hợp pháp ở châu Á. Nhiều người sử dụng giấy tờ giả và đường di chuyển phức tạp, trong đó có đường đi qua Bắc Kinh hoặc Tây Phi để đến đích cuối cùng ở châu Âu.
“Mọi người không nên tự động nghĩ rằng có hai hành khách dùng hộ chiếu giả chắc chắn liên quan việc máy bay mất tích”, quan chức ngoại giao nói với Reuters.
Hai năm trước, Malaysia Airlines từng bị phạt vì cho phép một hành khách người Malaysia lên chuyến bay đến New Zealand cho dù cơ quan nhập cư New Zealand đã có lệnh cấm. Malaysia Airlines bị tòa án New Zealand phạt 5.500 đô la New Zealand (hơn 98 triệu đồng) vì nhân viên của hãng đã nhập số hộ chiếu khác vào máy tính để giúp người này tránh bị hệ thống an ninh phát hiện. Vẫn chưa rõ tại sao hành khách này bị cấm sang New Zealand, South China Morning Post đưa tin.
Hai đối tượng nghi vấn khác cũng đang được chính quyền Malaysia và các cơ quan nước ngoài, trong đó có Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), kiểm tra. Một trong hai người là hành khách Trung Quốc họ Zhao có số hộ chiếu trùng khớp với một người đàn ông 37 tuổi ở thành phố Phúc Châu mang họ Yu. Yu nói với cơ quan điều tra rằng, hộ chiếu của mình chưa từng được sử dụng và vẫn nằm trong két sắt kể từ khi anh được cấp năm 2007. Cảnh sát Phúc Châu nói rằng, số hộ chiếu trên bản kê khai của hãng hàng không có thể đã bị in nhầm.
Các giả thuyết
Báo Strait Times (Singapore) ngày 9/3 nhận định, chiếc máy bay Boeing 777-200 của Malaysia Airlines có thể bị tấn công khủng bố, nổ trên không, hỏng động cơ, mất lực nâng đột ngột hoặc gặp nạn do lỗi của phi công. Giới chức Mỹ đang xem lại tất cả những hình ảnh do vệ tinh do thám của nước này chụp được để tìm bằng chứng về một vụ nổ trên không, nhưng vẫn chưa thấy manh mối nào. Reuters trích một nguồn tin trong chính phủ Mỹ nói rằng vệ tinh do thám của Mỹ có thể chụp ảnh tỉ mỉ toàn bộ khu vực.
Hôm 10/3, ông Azharuddin Abdul Rahman, Tổng giám đốc Cục Hàng không Dân dụng Malaysia cho biết mọi khả năng đang được điều tra, nhưng chính quyền nước này vẫn chưa xác minh được bất kỳ dấu hiệu khả quan nào từ những mảnh vỡ mà đội tìm kiếm của Việt Nam phát hiện ra.
Một tàu tuần duyên của Trung Quốc lại vừa phát hiện “hai vệt dầu lớn” có thể liên quan chiếc máy bay xấu số, Truyền hình trung ương Trung Quốc CCTV đưa tin hôm 10/3. Tàu tuần duyên 3411 của Trung Quốc đang lùng sục vùng biển giữa Malaysia và Việt Nam cùng vài chục máy bay và tàu biển của ít nhất 8 quốc gia và đã lấy mẫu dầu loang để kiểm tra.
Vụ chiếc máy bay Malaysia mất tích có thể làm dịu bớt căng thẳng giữa Trung Quốc và các nước láng giếng trên biển Đông bằng việc khởi động một cơ chế chống khủng bố chung, Global Times, phụ bản của People’s Daily thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc, nhận định hôm 10/3.
Cho dù khủng bố có phải nguyên nhân gây ra vụ mất tích lần này hay không thì việc hợp tác đa quốc gia ở mức độ nhất định để chống khủng bố là không thể tránh khỏi.
Trung Quốc đã có cơ chế hợp tác chống khủng bố với Nga, trong đó có việc chia sẻ thông tin tình báo và tập trận chung, và cơ chế này cũng nên được thực hiện trên biển Đông cùng với Malaysia, Indonesia và các nước láng giềng khác, Global Times viết.
