Nguyên Trưởng Đoàn văn công quân đội phục vụ chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ Lương Ngọc Trác kể: Vào cuối năm 1953, Việt Nam cử một đoàn nghệ sĩ sang thủ đô Bucarest của Romania để tham dự Liên hoan thanh niên dân chủ thế giới; Đoàn do nhạc sĩ Lương Ngọc Trác làm Trưởng đoàn, trong đoàn có các vị như ông Nguyễn Khánh, sau này là Phó Thủ tướng, nghệ sĩ Bạch Trà và nhiều nghệ sĩ khác… Đoàn đã mang các điệu vũ dân ca Việt Nam vừa trình diễn giới thiệu văn hóa Việt Nam, vừa tranh thủ tuyên truyền, giới thiệu và kêu gọi dư luận nhân dân Romania và thế giới ủng hộ cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta.
Sau khi Đoàn văn công quân đội của Việt Nam biểu diễn xong, cả hội trường gồm thanh niên của nhiều quốc gia đã đứng dậy vỗ tay nồng nhiệt, sau đó cả khán phòng đã ra khỏi nơi biểu diễn, biến thành cuộc tuần hành trên đường phố Bucarest, hô vang các khẩu hiệu ủng hộ nhân dân Việt Nam, phản đối cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp… Hàng ngàn người dân Bucarest đã tham gia đoàn tuần hành hô vang khẩu hiệu: Việt Nam - Hồ Chí Minh và yêu cầu thực dân Pháp chấp dứt chiến tranh xâm lược tại Việt Nam. Sau khi kết thúc hoạt động tại Bucarest, Đoàn về nước và được đưa thẳng lên chiến trường Điện Biên Phủ phục vụ bộ đội ta.
Theo nhạc sĩ Lương Ngọc Trác thì ngoài những điệu dân ca, dân vũ, những bài hát mới vừa sáng tác tại chiến trường Điện Biên Phủ, Đoàn còn biểu diễn một số điệu dân ca, dân vũ của Romania vừa học được trong thời gian tham gia Liên hoan thanh niên dân chủ thế giới. Vì thế bộ đội đã gọi nơi Đoàn biểu diễn, một ngọn đồi sát mặt trận là “Đồi Bucarest”.
Theo nhạc sĩ Lương Ngọc Trác thì có rất nhiều lần các nghệ sĩ lên sân khấu biểu diễn thấy phía dưới bộ đội ngủ la liệt vì quá mệt sau những trận chiến đấu ác liệt. Dù vậy nhưng các nghệ sĩ vẫn say sưa biểu diễn để ru giấc ngủ cho các anh, tiếp thêm sức cho các anh ngày mai tiếp tục vào trận.
Vừa qua, theo một Đoàn cựu chiến binh thăm lại chiến trường Điện Biên Phủ, tôi có hỏi thăm về vị trí của “Đồi Bucarest” nhưng không ai biết; rất may khi vào thăm Bảo tàng Điện Biên Phủ, tôi đã tìm được hai bức ảnh được trưng bày tại bảo tàng ghi lại hình ảnh các nghệ sĩ của Đoàn văn công quân đội biểu diễn phục vụ bộ đội.
Như vậy, vết tích của ngọn đồi Bucarest, biểu tượng của sức mạnh tinh thần, biểu tượng của tình hữu nghị Việt Nam-Romania vẫn đang được lưu giữ tại Bảo tàng Điện Biên Phủ.
