Liên tục các vụ bắt giữ sản phẩm thuốc lá điện tử (vape, pod) số lượng lớn trong thời gian qua cho thấy thị trường mặt hàng này đang rất sôi động, đặc biệt là dịp Tết. Thế nhưng, lại đang rất thiếu hành lang pháp lý để quản lý chặt chẽ khiến các cơ quan chức năng gặp khó trong xử lý.
Các vụ bắt giữ có thể kể đến ngày 29/1, Đội Quản lý thị trường số 1 (Cục QLTT Hà Nội) đã phối hợp với Phòng PA05- Tổng Cục Quản lý thị trường và Đội QLTT số 16 tiến hành kiểm tra cơ sở kinh doanh thuốc lá điện tử tại 12A2 tòa nhà 2A Chung cư Homland Lý Sơn, Long Biên do bà Tạ Châu Linh, sinh năm 1993 làm chủ.
Tại thời điểm kiểm tra, đoàn đã phát hiện quả tang tại cơ sở có 73 máy đốt thuốc lá, 8.000 điếu thuốc lá điện tử, 3.043 lọ tinh dầu thuốc lá điện tử. Tổng giá trị hàng hóa theo giá niêm yết trên tài khoản xã hội LuxuryStore666666 là gần 1 tỷ đồng.
Toàn bộ số hàng trên không xuất trình được chứng từ chứng minh nguồn gốc.
Trước đó, 2 điểm cơ sở kinh doanh thuốc lá điện tử đình đám tại địa chỉ số 5 Ngô Quyền và số 6 Nhà Chung (Hoàn Kiếm, Hà Nội) cũng đã bị Đội QLTT số 1 kiểm tra, thu giữ 1.348 sản phẩm hàng hoá là máy hút thuốc lá điện tử và các phụ kiện thay thế… đều có chữ nước ngoài, không có hoá đơn chứng từ, chứng minh nguồn gốc xuất xứ.
Sau khi bị xử lý, trang web của The Vape Club tiếp tục hoạt động rầm rộ, với hình thức mua bán online. Ảnh chụp màn hình. Địa điểm kinh doanh mang tên "The Vape club" được xác định là của Đỗ Minh Đức (sinh năm 1990, thường trú tại số 42, phố Phùng Khắc Hoan, P.Ngô Thị Nhậm, Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội).
Thiếu hành lang pháp lý cho thuốc lá điện tử
Dù liên tục bắt giữ nhưng với lợi nhuận khủng, các cửa hàng sau khi bị xử lý lại tiếp tục hoạt động rầm rộ. Như cơ sở kinh doanh thuốc lá điện tử mang tên The Vape Club tại địa chỉ số 5 Ngô Quyền và số 6 Nhà Chung (Hoàn Kiếm, Hà Nội) tiếp tục rao bán rầm rộ.
Trên các trang mạng xã hội, nhiều người bán hàng rao bán công khai các loại vape, pod, thậm chí cigar trị giá ước tính lên đến cả trăm triệu đồng.
Lô hàng cigar, thuốc lá, cả thuốc lá điện tử trị giá ước tính hàng trăm triệu được người bán đăng tải rầm rộ trên mạng xã hội. Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Hoàng Đại Nghĩa - Đội trưởng Đội QLTT số 1 - Cục QLTT Hà Nội cho biết, hiện việc kinh doanh theo hình thức online, qua các trang mạng xã hội, hình thức livestream… kết hợp với bán hàng tại cửa hàng rất phổ biến.
Đặc biệt đối với mặt hàng thuốc lá điện tử, là loại hình trực tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe thanh, thiếu niên. Khi hút thuốc lá điện tử có chứa nicotine thay thế, vẫn gây nghiện, và nhất là chất lượng tinh dầu tạo mùi không được kiểm soát, có thể đó là các hoá chất gây độc hại, ảnh hưởng hệ hô hấp, phế quản, phổi của người sử dụng.
Tình trạng thuốc lá điện tử nhập lậu thiếu chế tài để kiểm soát khiến lực lượng chức năng chỉ có thể xử lý ở hành vi hàng không nguồn gốc xuất xứ, không xử lý tận gốc vấn đề. Đối với việc bắt xong lại mở lại bán như trường hợp The Vape Club, ông Nghĩa cho rằng, lực lượng QLTT địa bàn nào phải chịu trách nhiệm trực tiếp về hành vi sai phạm trên địa bàn đó. “Các hình thức xử lý từ khiển trách đến xử lý kiểm điểm, điều chuyển công tác người đứng đầu địa bàn”, ông Nghĩa nói.
Được biết, Chính phủ đã giao Bộ Công Thương chủ trì soạn thảo khung pháp lý cho thuốc lá thế hệ mới, bao gồm thuốc lá làm nóng và thuốc lá điện tử. Các cơ quan liên quan như Bộ Y tế duy trì quan điểm nên cấm, Bộ Khoa học và Công nghệ đang xem xét xây dựng tiêu chí kỹ thuật.
