Sáng 7/9, tại Jakarta, Indonesia đã diễn ra Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS -18), gồm các nước ASEAN và Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, New Zealand, Ấn Độ, Nga và Mỹ.
Tại hội nghị, Lãnh đạo các nước đánh giá cao vai trò và giá trị chiến lược của EAS với tư cách là diễn đàn của các lãnh đạo đối thoại, định hướng chiến lược vì hoà bình, an ninh và phát triển thịnh vượng ở khu vực.
Các Đối tác cam kết ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, cùng xây dựng cấu trúc khu vực mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc.
 |
Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS -18) |
Các nước nhất trí EAS cần củng cố các nền tảng đã có, phát huy hơn nữa vai trò và nâng cao khả năng thích ứng trước những diễn biến nhanh chóng, thách thức mới nảy sinh trong bối cảnh mới.
Các nước cam kết phối hợp triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động EAS giai đoạn 2024-2028 vừa được thông qua, ưu tiên thúc đẩy trao đổi thương mại, đầu tư, hợp tác biển, bảo đảm an ninh lương thực và năng lượng, đồng thời mở rộng các lĩnh vực mới, đầy tiềm năng như chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, ứng phó biến đổi khí hậu.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tầm vóc và giá trị chiến lược của EAS là nơi các lãnh đạo đối thoại, định hướng vì hòa bình, an ninh, hợp tác và thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới, cùng nhau đẩy mạnh hợp tác, hóa giải xung đột, nâng cao nhận thức để tiến lại gần nhau hơn.
Để EAS thực sự phát huy vai trò quan trọng đó, Thủ tướng đã đề xuất ba nhóm giải pháp trọng tâm.
Một là, định hình cấu trúc khu vực rộng mở, bao trùm, minh bạch và dựa trên luật pháp quốc tế. Theo đó, cần kiên trì với những nguyên tắc cơ bản trong quan hệ quốc tế, củng cố lòng tin, hành xử xây dựng và có trách nhiệm. Đồng thời, khẳng định ASEAN sẵn sàng tham vấn, đối thoại và hợp tác bình đẳng, tin cậy và tôn trọng lẫn nhau, cùng ứng phó các thách thức chung, đóng góp cho hòa bình, ổn định và phát triển, và trông đợi các đối tác ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN bằng cả lời nói và hành động.
 |
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Dương Giang |
Hai là, tạo dựng động lực mới cho tăng trưởng bao trùm và phát triển bền vững. Theo đó, các thị trường rộng mở, chính sách thông thoáng, đặc biệt cần có tầm nhìn chiến lược, dài hạn thay vì áp dụng các biện pháp cục bộ, ngắn hạn, đưa EAS trở thành tâm điểm của giao thương, kết nối các chuỗi cung ứng, duy trì hàng hóa và dịch vụ thông suốt.
Ba là, hướng tới tương lai, cần xác định hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển là mục tiêu; đối thoại, hợp tác là công cụ. Thủ tướng khẳng định đối thoại thẳng thắn, hợp tác chân thành là nền tảng, nguyên tắc quan trọng tạo nên thành công của ASEAN trong 6 thập kỷ qua. Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC), Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á không có Vũ khí hạt nhân, Tuyên bố DOC chính là những công cụ rất hữu hiệu để phục vụ cho mục tiêu chung, hòa bình, ổn định và phồn vinh của khu vực Đông Nam Á.
Thủ tướng kêu gọi tất cả các nước phải đoàn kết quốc tế, đề cao chủ nghĩa đa phương để giải quyết các vấn đề mang tính toàn cầu, toàn dân như dịch bệnh, biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên, cùng nhau giải quyết tranh chấp, xung đột bằng biện pháp hòa bình, dựa trên luật pháp quốc tế.
Tại hội nghị, các nước đã trao đổi sâu rộng về các vấn đề quốc tế và khu vực như Biển Đông, Myanmar, Bán đảo Triều Tiên, xung đột tại Ukraine… Các nước nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình, an ninh, ổn định ở khu vực là điều kiện tiên quyết, phục vụ nỗ lực tăng trưởng bao trùm và phát triển bền vững hiện nay. Các Đối tác khẳng định ủng hộ các nỗ lực, cách tiếp cận cân bằng, khách quan và lập trường chung của ASEAN trong các vấn đề này.
