Trước hết, nhiều người bảo tổng thống Mỹ Donald Trump và đối thủ Kim Jong-un kém ông 38 tuổi thảy đều thất thường. Thật ra không phải. Cách hành xử của người vừa tụt 222 bậc trong bảng xếp hạng tỷ phú toàn cầu sau hơn một năm cầm quyền ở Nhà Trắng khá nhất quán. Cái gọi là “khẩu nghiệp” mới thực sự thất thường. Song thật ngây thơ nếu bảo các phát ngôn đã xúi Triều Tiên leo thang. Nếu vậy, lý giải thế nào khi, chỉ từ năm 2006 đến hết 2016, quốc gia nghèo nhất thế giới vẫn thử xong tên lửa tầm ngắn và năm lần thử bom hạt nhân dù hầu như không có bất cứ lời chọc tức nào? Vụ thử hạt nhân lần sáu và tên lửa tầm trung năm 2017 là kết quả của cả một quá trình chuẩn bị cực kỳ công phu chứ không thể chỉ bởi mấy câu chửi. Có chăng, cái gọi là “ác khẩu” mang tên Trump chỉ là thứ được những ai ở cả hai nửa bán cầu sử dụng để tấn công cách tiếp cận khác biệt của ông.
Mặt khác, lịch sử 65 năm với rất nhiều lần giũ sạch thoả thuận của phía bên kia cho thấy đơn thuốc do các đời tổng thống Mỹ kê đều chưa đúng bệnh. Dưới thời ông Kim Nhật Thành (Kim Il-sung), Mỹ ê chề bị Triều Tiên bắt tàu do thám cải trang USS Pueblo cùng 83 thuỷ thủ rồi bắn rơi một máy bay trinh sát. Dưới thời cha đẻ ông Kim Jong-un là ông Kim Chính Nhật (Kim Jong-il), Mỹ giải bao vây 25 triệu USD, thậm chí Hàn Quốc chuyển 4 tỷ USD mà “quốc gia kỳ lạ” vẫn quay lưng với những gì các bên khó nhọc đạt được. Thời ông Kim Jong-un, trò bất ngờ vẫn tiếp tục. Khác chăng lần này sự bất ngờ có vẻ chợt hướng về phía tích cực. Hàng tỷ người sững sờ bán tin, bán nghi khi ông Kim nhượng bộ chưa từng có - sẵn sàng thảo luận phi hạt nhân hoá bán đảo Triều Tiên mà không đòi dừng tập trận Mỹ-Hàn.
Nhà lãnh đạo họ Kim vẫn khó lường (bao gồm cả vấn đề sức khoẻ), vẫn nắm thế chủ động, và vẫn khiến cả thế giới (kể cả nhà đám phán Trump) đoán già đoán non. Song dù kết cục thế nào, tín hiệu tích cực dồn dập gần đây cho thấy chỉ khi dám phủ định tư duy cũ mới mong xuất lộ cách ứng phó thích hợp với các thách thức, dù chúng đến từ một tập đoàn người hay cá nhân quyền lực.
