Chủ trì cuộc họp báo này là hai người lãnh đạo cao nhất của Sơn Tây: Bí thư Vương Nho Lâm và Tỉnh trưởng Lý Tiểu Bằng (con trai cựu Thủ tướng Lý Bằng). Có tới trên 140 nhà báo, trong đó có trên 30 phóng viên nước ngoài đã tham dự cuộc họp báo. Hầu như mọi câu hỏi của các nhà báo đều xoay quanh vấn đề tham nhũng và chống tham nhũng.
Ông Vương Nho Lâm tiết lộ: do ảnh hưởng của tham nhũng, cán bộ cấp tỉnh quản lý hiện thiếu tới 300 người, vấn đề nhân sự hiện là cam go nhất. Hiện đang khuyết 3 bí thư thành ủy, 16 bí thư huyện ủy, 13 chủ tịch huyện. Ông thẳng thắn thừa nhận: vấn đề tham nhũng nghiêm trọng ở Sơn Tây không phải là vụ việc đơn lẻ, mà là từng đống, từng đống một. Cán bộ lãnh đạo cấp tỉnh có 7 người bị điều tra, xử lý; ở cấp thành phố: Thái Nguyên 3 đời Bí thư, 3 đời Giám đốc CA liên tiếp bị xử lý; ở cấp huyện, thị: thị xã Cao Bình 2 đời Bí thư, 4 đời Chủ tịch liên tiếp, 1 Bí thư Ủy ban kiểm tra kỷ luật (KTKL) bị điều tra xử lý; cấp thôn, có thôn điều tra 1 vụ án đã lôi ra mấy chục cán bộ đảng viên dính chàm. Có 1 cán bộ cấp cục trực thuộc thị nhưng có tài sản tới hơn 100 triệu tệ (350 tỷ VND) và mấy chục căn nhà ở Bắc Kinh, Thượng Hải…
Ông Vương phân tích, vấn đề tham nhũng nghiêm trọng của Sơn Tây có 4 nguyên nhân chính: Thứ nhất, công tác đảng bị buông lỏng; hai, công tác cán bộ không nghiêm, quyền lực không bị khống chế; ba là, xem nhẹ việc điều tiết tổng thể, đạo đức xuống cấp; bốn, xem nhẹ khâu kiểm tra kỷ luật, để mụn nhọt thành khối u. Ví dụ, tỉnh liên tục 14 năm không xử lý các vụ việc tham nhũng của bí thư thành ủy; có thành phố trọng điểm về tham nhũng nhưng trong 5 năm từ 2010 đến tháng 9/2014 chỉ xử lý 4 vụ, giao cơ quan tư pháp điều tra 1 người, số tiền tham nhũng vẻn vẹn…50.000 tệ. Nay bắt tay vào điều tra nghiêm túc thì ra cả đống, động vào đâu cũng đổ. Về chiều dọc, từ cấp tỉnh đến thôn đều xảy ra tham nhũng nghiêm trọng. Về chiều ngang, ngành Than là “thảm họa nặng”, giao thông là ngành xảy ra nhiều, các ngành kiểm sát, KTKL, tổ chức cũng phát hiện không ít vụ việc. Ông lấy ví dụ ngành KTKL đảng: từ Bí thư, Phó Bí thư thường trực Ủy ban tỉnh ủy, 4 ê kíp, 2 khóa liền đều có vấn đề. Bên dưới từ cơ quan KTKL thành phố, huyện đến cán bộ điều tra cũng đều vi phạm. Sơn Tây nghiêm túc xử lý vấn đề vi phạm kỷ luật trong ngành KTKL, chỉ từ tháng 9/2014 (sau khi Vương Nho Lâm làm Bí thư) đến nay đã xử lý 117 cán bộ, trong đó 56 người bị loại bỏ khỏi ngành. Ông nói, thẳng tay chống tham nhũng là cứu đảng, cứu nước; Sơn Tây làm với thái độ kiên quyết, không có vùng cấm, vừa đánh hổ vừa đập ruồi. Từ tháng 9 đến tháng 12 năm 2014, toàn tỉnh đã xử lý kỷ luật 7.367 cán bộ, đảng viên, trong đó xử lý nặng 1.622 người, chuyển sang cơ quan tư pháp 388 người, tăng 333,5% so với 8 tháng đầu năm.
Vấn đề tham nhũng nghiêm trọng ở Sơn Tây không phải là đơn lẻ, mà là thành cụm, thành đống. Tình hình rất nghiêm trọng, số tiền rất lớn, vụ nào cũng mấy triệu, chục triệu, thậm chí hàng trăm triệu, có người thậm chí đến tháng 9/2014 vẫn chưa chịu ngừng tay. Sau Đại hội 18, mặc dù cơn lốc chống tham nhũng nổi lên mạnh chưa từng có, nhưng một số quan chức vẫn chưa biết sợ. Có quan chức tham nhũng tháng 12/2014 bị tạm giam cách ly điều tra, tháng 11 vẫn nhận hối lộ một ngôi nhà ở Tam Á (Hải Nam) trị giá 2,8 triệu tệ. Khi bị bắt, trong túi có một khoản 10 ngàn euro mới nhận hối lộ. Có quan chức gia sản lớn hơn 100 triệu tệ, phân chia đối tượng đưa hối lộ thành hai loại: đáng tin cậy (thì nhận tiền) và không đáng tin (trả lại). Quan tham không từ mọi thủ đoạn nhận hối lộ: Có một chủ tịch huyện nhận hối lộ bằng tiền biếu, lại còn trực tiếp chuyển tiền công bằng séc từ cơ quan tài chính ra tài khoản của khách sạn rồi trực tiếp nhận lại tiền mặt. Ông Vương nhận định: “Những điều trên chứng minh, những phán đoán của Tổng Bí thư Tập Cận Bình về tính chất cam go, quyết liệt của cuộc chiến chống tham nhũng đang tiến hành hiện nay là hoàn toàn chính xác”.
Ông Vương thừa nhận: tuyển chọn, đề bạt cán bộ đang là vấn đề rất cam go ở Sơn Tây. Riêng cán bộ cấp tỉnh đang thiếu tới 300 người, trong đó khuyết 3 bí thư thành ủy, 16 bí thư và 13 chủ tịch huyện.
Những vị trí này không thể để trống lâu ngày, nhưng không thể tìm ngay được. Theo ông, tệ nạn mua quan bán chức là mẹ đẻ của tham nhũng. Tới đây, Sơn Tây phải làm nghiêm công tác cán bộ, tập trung vào việc tuyển chọn nhân sự, quyết không làm kiểu đấu đá, nhưng cũng không làm qua loa đại khái. Năm ngoái Sơn Tây xảy ra “động đất lớn” do chống tham nhũng, Bí thư tỉnh ủy bị điều về Bắc Kinh, sau 40 năm làm việc ở Cát Lâm, ngày 1/9/2014, ông Vương Nho Lâm được điều về làm Bí thư Sơn Tây. Ông nói: làm quan đất Sơn Tây thật khó, nhưng quan khó làm thì dân dễ sống, nếu quan dễ làm thì dân chịu tai ương.
Chủ tịch tỉnh Lý Tiểu Bằng thẳng thắn thừa nhận: “Sơn Tây có rất nhiều vụ tham nhũng, nhưng hầu như vụ nào cũng có bóng dáng các ông chủ mỏ than đứng phía sau, đều liên quan đến giao dịch tài nguyên mỏ than. Chế độ giao dịch (mua bán) tài nguyên không hoàn thiện, thông tin không công khai, lại siêu lợi nhuận nên rất dễ nảy sinh tham nhũng”. Trước câu hỏi: “Năm ngoái tốc độ tăng trưởng kinh tế của Sơn Tây tụt xuống chỉ còn 4%, Chủ tịch có bị áp lực không? Có ngủ được không?”, ông Lý nói: “Kinh tế tuột dốc không thể làm Sơn Tây sụp đổ, toàn tỉnh sẽ xốc lại tinh thần, dốc sức để phát triển”.
Phát biểu tại cuộc họp báo, ông Lệnh Hồ An, đại biểu quốc hội, Phó chủ nhiệm Ủy ban Hoa kiều tỏ ra lạc quan: sau khi chống tham nhũng, môi trường làm ăn ở Sơn Tây đã trong sạch, cơ hội rất nhiều, ai nhanh tay đầu tư, người đó sẽ thắng lợi.
