Theo ông Tám, qua khảo sát, số tàu cá vỏ thép đóng theo Nghị định 67 bị hư hỏng, đang nằm bờ của Bình Định lớn nhất, 18 chiếc, tính cả lỗi nhỏ. Một số tàu bị gỉ sét, tróc sơn rất nặng, máy móc gặp trục trặc, hư hỏng…Hiện Bình Định đã thành lập tổ thẩm định để đánh giá mức độ hư hỏng từng tàu và báo cáo về Bộ trước 20/6. 18 con tàu bị hư hỏng do Công ty TNHH Đại Nguyên Dương (Nam Định) và Công ty TNHH MTV Nam Triệu (Hải Phòng) đóng trước đó.
Cũng theo ông Tám, đại diện hãng Mitsubishi đã trực tiếp xuống kiểm tra phát hiện tới 8 máy tàu không phải do chính hãng. “Tỉnh Bình Định đã đề nghị và tôi cũng nhất trí là hai cơ sở đóng tàu phải cùng tỉnh khắc phục. Nếu cơ sở đóng tàu dùng vỏ thép không đúng chất lượng cung cấp như trong hợp đồng, đề nghị thay bằng thép đúng trong hợp đồng, chứ không thể có chuyện sửa. Sửa làm sao được”- ông Tám nói.
Về máy tàu, theo Nghị định 67, phải là máy thủy nguyên chiếc mới 100%, chứ không phải máy lắp ghép không đúng hãng. “Nếu không đúng máy chính hãng và nguyên chiếc thì phải thay, chứ không có chuyện sửa máy. Lãnh đạo tỉnh Bình Định cũng rất quyết tâm làm rõ vấn đề và đã đề nghị công an vào cuộc để điều tra, làm rõ những vấn đề trên”- ông Tám cho biết.
Lãnh đạo Bộ NN&PTNT cho rằng, quan điểm của Bộ là sai phạm đến đâu xử lý đến đó theo đúng pháp luật, phải làm rõ và làm nghiêm. Trước hết, đình chỉ 2 cơ sở đóng tàu nói trên, không được nhận thêm hợp đồng, mà phải tập trung khắc phục xong hậu quả. Với hợp đồng đã nhận, nhưng đóng chưa xong phải xem xét. Thậm chí đề nghị cho 2 cơ sở này ra khỏi danh sách các cơ sở đóng tàu đủ điều kiện tham gia Nghị định 67.
Làm rõ các sai phạm
Theo ông Phan Trọng Hổ - Giám đốc Sở NN&PTNT Bình Định, vừa qua Tổ giám định độc lập của UBND tỉnh kiểm tra 18 tàu hư hỏng đã có kết quả ban đầu. Theo đó, Tổ thẩm định ghi nhận vỏ tàu bị gỉ sét, chất lượng thép không đúng theo hợp đồng (thay thế thép Hàn/Nhật bằng thép Trung Quốc), sơn không đảm bảo, máy tàu không chính hãng Mitsubishi và linh kiện bên trong máy không phù hợp, thiết bị hàng hải chưa đúng thiết kế. Chất lượng con tàu chưa đảm bảo và việc giám sát của chủ tàu chưa phù hợp, hiệu quả.
Đối với các cơ sở đóng tàu, việc điều chỉnh các thiết kế tàu không có sự trao đổi với cơ quan chuyên môn mà chỉ trao đổi với ngư dân nên dẫn đến việc con tàu thiết kế khi ra khơi gặp trục trặc. Thân tàu và các vật liệu trên tàu không đảm bảo; thiếu trách nhiệm trong bảo hành, bảo dưỡng. Đối với các tàu hư hỏng, mặc dù ngư dân phản ánh nhưng việc khắc phục còn kéo dài. Vấn đề hướng dẫn cho ngư dân cũng như bàn giao trách nhiệm, nhiệm vụ kiểm tra giám sát tàu đóng mới bằng vỏ thép chưa rõ ràng; chưa có quy định cụ thể về định biên, vị trí của các thuyền viên trên tàu…
Ông Trần Châu - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho hay, hiện tỉnh Bình Định yêu cầu Cty TNHH MTV Nam Triệu và Cty TNHH Đại Nguyên Dương phải khắc phục những thiệt hại đã gây ra cho ngư dân. Quan điểm của tỉnh là sau khi Tổ thẩm định độc lập kiểm tra, báo cáo cụ thể thì UBND tỉnh sẽ có chỉ đạo quyết liệt để xử lý sự việc. Đối với thân tàu, vỏ tàu gỉ sét nhiều thì phải thay thế bằng thép mới đúng chất lượng theo hợp đồng đã ký kết với ngư dân. Về máy thủy không đúng như thiết kế thì cũng phải thay máy mới, các trang thiết bị trên tàu cũng phải mới hoàn toàn.
UBND tỉnh Bình Định sẽ đề nghị các cơ quan chức năng thực hiện công tác điều tra để xử lý sai phạm theo quy định của pháp luật. Đối với các cơ sở đóng tàu đóng những con tàu kém chất lượng gây ảnh hưởng đến tài sản, tính mạng của ngư dân khi ra khơi, UBND tỉnh yêu cầu xử lý hình sự. “Các cơ sở đóng tàu phải có lương tâm trong vấn đề này. Đây là một chính sách lớn của Chính phủ hỗ trợ ngư dân phát triển kinh tế, bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam” - ông Châu nói.
“Cơ cơ sở đóng tàu và các bên liên quan nếu gây thiệt hại cho ngư dân thì phải bồi hoàn, khắc phục theo quy định, chứ không để ngư dân thiệt thòi. Kể cả việc ngư dân không đi biển được, những tổn thất đó cũng phải tính toán, các cơ sở đóng tàu phải có trách nhiệm”.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám
