Sáu tuần sau khi các cử tri Mỹ bỏ phiếu bầu Tổng thống, vào ngày 19/12 (giờ Mỹ), cuộc bỏ phiếu của 538 đại cử tri sẽ diễn ra để chính thức chọn Tổng thống Mỹ cho nhiệm kì sắp tới.
Cuộc bỏ phiếu đại cử tri từ lâu đã được coi như một việc làm mang tính hình thức, bởi kết quả bỏ phiếu của các đại cử tri hầu như không khác gì so với kết quả bỏ phiếu được đưa ra ngày 9/11. Tuy nhiên do cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay được đánh giá là rất khó đoán, nên việc bỏ phiếu của các đại cử tri lại trở thành điểm nóng thu hút sự chú ý của công chúng.
Đại cử tri là ai?
Người dân Mỹ không trực tiếp bầu chọn tổng thống, nhiệm vụ này thuộc về một cử tri đoàn gồm các đại cử tri bỏ phiếu. Ứng viên muốn giành chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng phải nhận được quá bán số phiếu ủng hộ từ cử tri Đoàn.
Đại cử tri được lựa chọn bởi các đảng ở mỗi bang, có thể là quan chức các đảng của bang đó, hoặc đôi khi là những người có mối liên hệ với ứng viên Tổng thống. Ví dụ: cựu Tổng thống Bill Clinton – chồng của bà Hillary Clinton là một đại cử tri của New York trong cuộc bầu cử năm nay.
Số lượng đại cử tri của mỗi bang sẽ được quy định theo quy mô dân số của bang đó. Bang nào càng đông dân sẽ càng có nhiều đại cử tri. Tổng số đại cử tri là 538 – bằng với số ghế trong quốc hội.
Điều gì sẽ xảy ra ngày 19/12?
Các đại cử tri sẽ nhóm họp tại một thành phố ở bang mình và bỏ 2 phiếu: một phiếu bầu Tổng thống, một phiếu bầu Phó Tổng thống.
Sau đó, mỗi đại cử tri phải kí xác nhận vào 6 bản chứng nhận kết quả bỏ phiếu của mình. Những bản chứng nhận này sẽ được gửi bưu điện đến cơ quan Lưu trữ quốc gia (2 bản), tới Chủ tịch Thượng viện (1 bản), tới giám đốc quản lý cuộc bầu cử của từng bang (2 bản) và tới thẩm phán của tòa án địa phương (1 bản).
Quá trình bỏ phiếu đại cử tri sẽ có sự tham dự của báo chí. Kết quả sơ bộ cuộc bỏ phiếu đại cử tri của bang sớm nhất có thể sẽ có vào khoảng sau 10h sáng 19/12 (giờ Mỹ) và kết quả của bang muộn nhất sẽ được tiết lộ vào khoảng 19h cùng ngày.
Ai sẽ kiểm phiếu đại cử tri?
Vào lúc 13h ngày 6/1/2017, thành viên Hạ viện và Thượng viện sẽ nhóm họp để kiểm phiếu dưới sự chủ trì (dự kiến) của Phó Tổng thống đương nhiệm Joe Biden. Phiếu bầu của các cử tri đoàn ở mỗi bang sẽ được mở ra và kiểm theo thứ tự alphabet. Ứng viên nào – Donald Trump hoặc Hillary Clinton vượt qua 270 phiếu đại cử tri sẽ chính thức là Tổng thống Mỹ nhiệm kì tới.
Kết quả bỏ phiếu đại cử tri liệu có đột biến?
Thông thường, kết quả bỏ phiếu của các đại cử tri sẽ giống với kết quả được công bố ngày 9/11, tức là ông Donald Trump có khả năng cao vẫn sẽ là Tổng thống Mỹ nhiệm kì tới. Trước đó, trong cuộc bỏ phiếu cử tri hồi tháng 11, ông Trump đã thắng bà Clinton ở số phiếu đại tri (306 phiếu) nhưng thua về số phiếu cử tri.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, lá phiếu của đại cử tri có thể thay đổi. Cụ thể, nếu có ít nhất 37 đại cử tri “đổi ý” và không tiếp tục bỏ phiếu cho ông Trump (mà bỏ phiếu cho bà Clinton hoặc ứng viên thuộc các đảng khác ngoài Dân chủ và Cộng hòa) thì ông Trump sẽ không có đủ 270 phiếu đại cử tri cần thiết để trở thành Tổng thống.
Khả năng xảy ra trường hợp này là rất thấp. Bởi có tới 30 bang đã có luật quy định đại cử tri phải trung thành với lựa chọn trước đó của mình và không được thay đổi quyết định trong khi bầu đại cử tri. Có tổng cộng 157 đại cử tri đã “lật lọng” trong suốt các kì bầu cử Tổng thống. Lần gần đây nhất là vào cuộc bầu cử năm 1972.
Hiện có một đại cử tri đã công khai tuyên bố sẽ thay đổi quyết định của mình và quay lưng lại với ông Donald Trump.
Trong trường hợp cả 2 ứng viên Donald Trump và Hillary Clinton đều không đạt 270 phiếu đại cử tri, thì các thành viên của Hạ viện sẽ trực tiếp bỏ phiếu bầu Tổng thống.
