Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà |
Tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 21/9, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.
Theo Bộ trưởng, sau hơn 5 năm thực hiện Nghị quyết số 1211, Chính phủ đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành 86 Nghị quyết về thành lập, nhập, điều chỉnh địa giới và sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC), bảo đảm quy trình, thủ tục chặt chẽ, đúng quy định.
Qua đó, bước đầu đã giảm được 8 ĐVHC cấp huyện, 563 cấp xã. Đồng thời khắc phục triệt để tình trạng chia tách làm tăng ĐVHC, góp phần sắp xếp lại tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, cơ cấu lại đội ngũ và tinh giản biên chế hưởng lương và phụ cấp từ ngân sách nhà nước, được dư luận và Nhân dân đồng tình, ủng hộ.
Bên cạnh đó, một số quy định đã bộc lộ hạn chế cần được sửa đổi, bổ sung. Cụ thể, chưa quy định rõ tiêu chuẩn của ĐVHC có yếu tố đặc thù vùng, miền và di sản văn hóa; chưa có quy định nhằm khắc phục việc các ĐVHC đô thị sau khi thành lập, nhập, điều chỉnh địa giới có diện tích tự nhiên lớn nhưng chưa bảo đảm về chất lượng đô thị…
Theo Bộ trưởng, mục đích sửa đổi, bổ sung các quy định về tiêu chuẩn, đặc biệt là các ĐVHC có yếu tố đặc thù. Đồng thời tạo cơ sở pháp lý cho việc tiếp tục sắp xếp ĐVHC trong giai đoạn 2022- 2025, định hướng đến năm 2030. Trên cơ sở đó, dự thảo Nghị quyết bổ sung quy định về tiêu chuẩn của ĐVHC nông thôn và ĐVHC đô thị có yếu tố đặc thù theo hướng giảm một số tiêu chuẩn cho các ĐVHC này.
Cụ thể, giảm tiêu chuẩn quy mô dân số đối với ĐVHC nông thôn ở miền núi, vùng cao hoặc có đường biên giới quốc gia mà có từ 30% trở lên quy mô dân số là người dân tộc thiểu số và xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển.
Đồng thời giảm tiêu chuẩn diện tích tự nhiên của ĐVHC nông thôn ở vùng Đồng bằng sông Hồng (đạt từ 70% trở lên) để phù hợp với đặc thù của các ĐVHC ở vùng Đồng bằng sông Hồng có diện tích tự nhiên nhỏ nhưng quy mô dân số khá lớn so với các vùng còn lại.
Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh |
Đối với ĐVHC đô thị, giảm tiêu chuẩn quy mô dân số (đạt từ 50% trở lên), cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội (đạt từ 70% trở lên) của ĐVHC đô thị ở miền núi, vùng cao hoặc có đường biên giới quốc gia.
Giảm tiêu chuẩn quy mô dân số và tỷ lệ số quận, thị xã, thành phố trực thuộc trên tổng số đơn vị hành chính cấp huyện (đạt từ 50% trở lên) đối với thành phố trực thuộc trung ương có một trong các yếu tố: Có di sản văn hóa vật thể được UNESCO công nhận; được xác định là trung tâm du lịch quốc tế trong các quy hoạch đã được phê duyệt…
Thế nào là đô thị có yếu tố đặc thù ?
Thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật nhất trí với việc bổ sung quy định về tiêu chuẩn của các ĐVHC nông thôn, đô thị có yếu tố đặc thù như dự thảo Nghị quyết.
Tuy nhiên, liên quan đến xác định thế nào là ĐVHC đô thị có yếu tố đặc thù, một số ý kiến còn băn khoăn về việc ĐVHC đô thị chỉ cần có một trong các yếu tố có di sản văn hóa được cấp có thẩm quyền công nhận hoặc được xác định là trung tâm du lịch quốc gia/quốc tế trong các quy hoạch đã được phê duyệt là đã được áp dụng tiêu chuẩn đối với ĐVHC có yếu tố đặc thù.
“Để bảo đảm chặt chẽ, đề nghị chỉnh sửa quy định tại các khoản này theo hướng phải bảo đảm đồng thời cả hai yếu tố là có di sản văn hóa vật thể và được quy hoạch là trung tâm du lịch, đồng thời đề nghị Chính phủ cụ thể hóa hơn nữa về loại quy hoạch được nêu tại các quy định này để có cơ sở cho việc áp dụng sau này”, ông Tùng cho hay.