Rối

Cái này là rối chữ, chơi chữ. Lẫn lộn chuyện “của chó và người” thành chủ đề hài hước trên mạng.

“Việt Nam nghiên cứu nhập khẩu chương trình đào tạo của Phần Lan”/ Việt Nam có thể nhập khẩu chương trình đào tạo của Phần Lan/ Bộ Giáo dục không nhập khẩu chương trình giáo dục Phần Lan/ Không có chuyện nhập khẩu chương trình giáo dục của Phần Lan về Việt Nam”… Những cái tít báo chỉ cách nhau mấy ngày. Các báo sau khi đưa tin nói lại cho rõ, vẫn ấm ức. Rằng trong bản tin ban đầu do Bộ gửi cho báo chí, và cả trên website của Bộ cũng có rành rành hai chữ “nhập khẩu” đấy thôi !

Cái này thì gọi là rối thông tin.

“Không có chuyện quát nạt cậu bé kéo đàn”, “Không có chuyện tượng đài chiến thắng ở Bắc Kạn bị sập đổ” (mà chỉ là “gãy đổ một phần”!), “Không có chuyện U22 Việt Nam dính tiêu cực”, “Bác thông tin Việt Nam xuất khẩu cử nhân thất nghiệp”, “Phản bác thông tin phí BOT Bắc-Nam lên đến 93 triệu đồng”, “Bác thông tin giấu kết quả cuộc thi ý tưởng chống ùn tắc giao thông”...

Cái này là rối niềm tin.

Hà Nội vừa đề xuất xây dựng hàng loạt khu nhà cao tầng xung quanh ga Hà Nội. Gồm khu tài chính cao 40-70 tầng, khu thương mại quốc tế, khu lối sống mới cao 40-60 tầng, khu nghỉ dưỡng đô thị 40-60 tầng, khu ga đường sắt 40-70 tầng… Trong khi theo Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đã được Thủ tướng phê duyệt năm 2011, thì khu vực này buộc phải hạn chế chiều cao công trình.

Cái này gọi là rối quy hoạch.

Nhồi/chèn/nhét cao ốc chọc trời vào giữa nội đô là chuyện cơm bữa ở các đô thị lớn. Khi các khu đất vàng rộng hàng ngàn, vạn mét vuông (trụ sở bộ ngành, trường học, nhà máy xí nghiệp…) được dời ra ngoài với lý do thông thoáng, chống quá tải, ô nhiễm đô thị. Giảm được ít nhiều công chức, học sinh, thì người ta điền ngay vào đấy hàng vạn, hàng triệu cư dân. Trong khi các diện tích sinh hoạt công cộng thì như “miếng da lừa”, ngày càng co hẹp.

Như trong một cái rọ, không gian đô thị sẽ đến lúc không ai còn có thể ngọ nguậy.

Xã hội luôn song hành giữa hình thành và đổ vỡ. Nhưng sự hoang dã từ quá trình “tích lũy tư bản” với đủ kiểu tham nhũng, thân tộc, bầy đàn lợi ích…, đã gây ra những hệ lụy rất xấu. Rối nhiễu trong mọi mối quan hệ, ứng xử, từ thông tin tới niềm tin. Trong cả sự gắng gỏi của các nhà quản lý, cơ quan công quyền, hành pháp trước mỗi vấn đề, sự kiện kích thích sự chú ý của xã hội và công luận.

Chúng ta đang đi tìm đầu mối của đống dây mà cơ chế cho phép quá nhiều người/bộ phận cùng tham gia, và có quá nhiều quyền hành, nhưng nhiều khi chỉ góp phần làm rối thêm…