Tài xế 33 tuổi kể, anh lấy vợ khá sớm, sau gần hai năm vẫn chưa có tin vui. Vợ chồng lục đục, chịu áp lực từ nhiều phía nên đã ly hôn. Năm 2011, anh cưới vợ mới và mong đợi sẽ sớm hưởng niềm vui làm bố. Thế nhưng, suốt hơn một năm hai vợ chồng cùng tẩm bổ, canh ngày để tăng cơ hội thụ thai mà vẫn chưa có em bé.
Khi đó, anh làm xét nghiệm tinh dịch đồ thì nhận kết quả chất lượng tinh trùng rất kém, tỷ lệ tiến tới là 0%, điều trị tại một bệnh viện phụ sản lớn. "Uống thuốc rồi mỗi tuần đi khám và kiểm tra lại tinh dịch đồ một lần. Kết quả lần nào cũng như nhau, chẳng có gì tiến triển", anh Trung kể. Sau gần một năm chữa trị, anh chán nản và hai vợ chồng bàn với nhau làm thụ tinh trong ống nghiệm.
Cuối năm 2013, vợ chồng anh làm xong hồ sơ hỗ trợ sinh sản nhưng bác sĩ khuyên ăn Tết xong thực hiện cho thoải mái. Trong thời gian này anh được người quen giới thiệu một lương y chữa vô sinh. "Tôi không tin hiệu quả thuốc Đông y lắm nhưng mẹ tôi cứ động viên mãi. Tôi đi khám, bốc 7 tháng thuốc về uống để mẹ vui chứ không hy vọng gì", anh Trung kể.
Niềm vui bất ngờ đến với gia đình vào ngày 27 Tết năm ngoái, vợ anh đậu thai. "Không thể tả cả gia đình tôi vui như thế nào", anh thổ lộ.
 |
Lương y Phó Hữu Đức đang khám cho một bệnh nhân chữa vô sinh thứ phát do tinh trùng yếu. Ảnh: MT.
Vợ chồng chị Thơm (Ninh Hiệp, Bắc Ninh) cũng vừa đón đứa con trai đầu lòng trong niềm hân hoan của đại gia đình, sau thời gian mong ngóng. Vợ chồng chị Thơm kết hôn gần một năm vẫn chưa có con, chị đi khám thì biết mình bị hội chứng buồng trứng đa nang. Chị uống thuốc bắc 3 tháng thì vòng kinh đều, niêm mạc tử cung cũng tốt lên, đủ điều kiện thụ thai song vẫn không có em bé như mong đợi. Chồng chị Thơm đi khám phát hiện chất lượng tinh trùng không tốt, tỷ lệ tiến tới nhanh chỉ 6%.
Chồng chị Thơm to cao, sức khỏe tốt nên chưa bao giờ nghĩ có trục trặc về sinh sản. Chị rủ anh tới khám và lấy thuốc ở nơi chị chữa buồng trứng đa nang. Uống thuốc Đông y gần một tháng, chồng chị đi xét nghiệm lại thì chất lượng tinh trùng đã khá hơn, tỷ lệ tiến tới nhanh là 25%. Hơn một tháng sau, chị có thai và nay đã có một bé trai kháu khỉnh.
Tinh trùng yếu là một trong những nguyên nhân vô sinh ở nam giới. Giá trị của một tinh dịch đồ bình thường là: Thể tích tinh dịch 2 ml, mật độ tinh trùng 20 triệu/ml, hình dạng bình thường: 30%, tỷ lệ tinh trùng sống 75% và đặc biệt là ít nhất phải có 25% tinh trùng di động tiến tới nhanh. Những trường hợp nam giới có kết quả tinh dịch đồ dưới mức bình thường này thường khó thụ thai.
Lương y Phó Hữu Đức, Chủ tịch Hội Đông y Cầu Giấy, Hà Nội, cho biết ông từng tiếp nhận rất nhiều bệnh nhân nam tinh trùng yếu, với tỷ lệ tinh trùng tiến tới nhanh dưới 10%, có người chỉ 1-2%, thậm chí 0%.
Ông Đức cho biết, số lượng và chất lượng tinh trùng chịu sự chi phối của nhiều yếu tố từ môi trường, lối sống, công việc... Trong đời sống xã hội hiện đại, việc tiếp xúc nhiều với các hóa chất hay ngồi nhiều, tiếp xúc với các hóa chất độc hại là điều kiện không tốt cho sinh sản của nam giới. Nhiều người sau khi chữa vô sinh, uống thuốc giúp cải thiện tình trạng tinh trùng nhưng vẫn có thể mắc lại khi điều kiện sống không thay đổi.
Trường hợp của anh Lê Văn Hiên, 36 tuổi (Gia Lâm, Hà Nội) là một điển hình. Trở lại phòng khám Đông y để lấy thuốc cải thiện chất lượng tinh trùng, anh Hiên cho biết 3 năm trước, anh từng điều trị tại đây. Ngày đó, vợ chồng anh sau 4 năm kết hôn mới quyết định sinh con. Để chuẩn bị cho việc có em bé, cả hai vợ chồng cùng đi khám sức khỏe sinh sản. Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ cho thấy, số lượng tinh trùng của anh bình thường nhưng chất lượng rất kém, với chỉ 2% tinh trùng tiến tới nhanh. Lúc đó, gặp thầy thuốc, anh cho rằng mình "rất khỏe" và có lẽ có kết quả "yếu" này là do anh đang sử dụng kháng sinh.
Vì mong mỏi có con, anh vẫn uống thuốc Đông y. "Hồi đó lấy thuốc xong là tôi và vợ phải sang Nhật ngay để tiếp tục học tập và làm việc. Tôi mang thuốc theo và uống một tháng thì tháng sau vợ có tin vui. Con trai chúng tôi giờ được hơn hai tuổi rưỡi", anh Hiên kể.
Con trai đầu được hơn một năm, cả hai vợ chồng đều có tuổi nên anh chị muốn sinh luôn con thứ hai. Lần này không thực hiện biện pháp kế hoạch nào suốt gần một năm, vợ anh vẫn chưa đậu thai. Về nước, anh lại tìm tới phòng khám Đông y lần trước để kiểm tra và nhờ lương y bốc thuốc. Anh được khuyên nên tới một cơ sở uy tín để xét nghiệm lại tinh dịch đồ. Kết quả cho thấy, số tinh trùng tiến tới nhanh của anh chỉ 1%.
"Tôi là dân công nghệ thông tin, vừa học vừa làm tại Nhật nên khá áp lực, căng thẳng. Hằng ngày,thời gian ngồi trước màn hình máy tính toàn trên 10 tiếng, chuyện 12h đêm mới rời cơ quan về nhà là thường xuyên", anh Hiên kể. Theo lương y Phó Hữu Đức, đây có lẽ là một phần nguyên nhân khiến chất lượng tinh trùng của anh bị suy yếu trở lại.
Lương y Đức cho biết, có rất nhiều nguyên nhân khiến tinh trùng yếu, như lạm dụng rượu bia, thuốc lá, môi trường sống và làm việc bị ô nhiễm, lo lắng căng thẳng trong công việc, buồn phiền, xung đột trong quan hệ vợ chồng, thừa cân hoặc quá thiếu cân, vệ sinh hằng ngày không phù hợp làm tăng nhiệt độ tinh hoàn như mặc quần bó sát liên tục, tiếp xúc với môi trường nhiệt độ cao, ngồi quá nhiều, từng sinh hoạt tình dục quá độ, có các bệnh lý đường sinh dục, giãn tĩnh mạch thừng tinh, suy tinh hoàn, chấn thương tinh hoàn...
Lương y cho hay, để điều trị yếu tinh trùng, nam giới ngoài việc dùng thuốc, cần phải kết hợp thay đổi lối sống, hạn chế thức khuya, ngồi nhiều, kiêng bia, rượu, thuốc lá, có chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý.
Theo ông, ngoại trừ các bệnh lý bẩm sinh và di chứng nặng nề của một số bệnh như tinh hoàn ẩn, tắc ống dẫn tinh, teo tinh hoàn do quai bị... cần sự can thiệp nội, khoại khoa của tây y, thì Đông y thực sự rất hiệu quả trong việc cải thiện chất lượng và số lượng tinh trùng, nhất là với các trường hợp do vấn đề nội tiết.
Theo đông y, thận sinh tủy, tủy sinh tinh, đảm bảo việc duy trì nòi giống. Tinh trùng yếu là do chứng dịch thủy thận khí và nội âm thoát dương hư. Việc bốc thuốc cho bệnh nhân dựa vào thể tạng và bệnh lý của từng người, không ai giống ai, tùy thuộc vào tình trạng bệnh hư hay thực (do bẩm sinh hay mắc phải), các yếu tố tác động đến (do môi trường sống, chế độ ăn uống hay điều kiện làm việc)... từ đó người thầy thuốc mới quyết định bổ sung căn khí, ôn thận, bổ thận...
"Tinh trùng yếu cần phải biết rõ tình trạng và nguyên nhân bệnh mới điều trị đúng được. Nhiều người sai lầm khi nghĩ rằng cứ 'yếu' là dùng các vị bổ thận, tráng dương như ba kích, nhục thung dung thì có tác dụng. Thực chất, mỗi cá thể có vấn đề riêng và cần thuốc phù hợp. Thuốc Đông y sẽ hiệu quả nhất với các trường hợp yếu tinh trùng do thận hư, tây y gọi là không hoặc kém sản xuất testosterone", lương y Đức nói.
Vương Linh
* Tên một số bệnh nhân trong bài đã được thay đổi
