Lễ hội Lim được tổ chức trong hai ngày 19 và 20/2 (tức ngày 12 và 13 tháng Giêng năm Bính Thân) và đồi Lim (thị trấn Lim, Tiên Du, Bắc Ninh), năm nay tỉnh Bắc Ninh đã dành nguồn kinh phí khá lớn, hơn 10 tỷ đồng cho việc xây dựng một không gian quan họ mới mẻ trên đồi Lim cho xứng tầm của một lễ hội - di sản quốc gia. Đó là một khuôn viên sạch sẽ và điểm nhấn là sân tròn trung tâm với đài phun nước hiện đại. Cùng đó là hệ thống sân lát đá xanh, bãi để xe rộng rãi, đường chính lên chùa được lá xanh, các chòi ngồi nghỉ che bóng và hát quan họ kết hợp sân lát gạch lá dừa… Tuy nhiên, điều đáng tiếc là do thời gian gấp gáp, khách tham quan chắc chỉ được thưởng ngoạn vài hạng mục nhỏ trong đó.
Cùng với đó, chính quyền địa phương cam kết không để xảy ra tình trạng hát chầu văn, hát nhạc trẻ, nhạc không phải quan họ trong lễ hội. Câu chuyện “quan họ ngửa nón xin tiền” bấy lâu nay vẫn là nỗi nhức nhối trong những người yêu quan họ, không muốn quan họ trở nên tầm thường trong mắt du khách, thì năm nay được chính quyền địa phương chỉ đạo “nghiêm cấm”.
Xây nhà quan họ
Để nghe hát quan họ đúng kiểu, không thể không ghé đến những gia đình nghệ nhân quan họ để nghe họ hát mộc ở nhà. Đáng tiếc là số nghệ nhân quan họ ngày càng ít đi.
Hiện nay, toàn huyện Tiên Du chỉ còn lại 5 nghệ nhân quan họ, người cao tuổi nhất đã 97 tuổi. Hiện tại, những di sản quan họ sống này đang được tỉnh Bắc Ninh hết sức chú trọng bằng việc chu cấp hơn 1 triệu đồng/tháng, đồng thời thường xuyên thăm hỏi, động viên họ.
Đến nghe hát tại gia, khách còn được thưởng thức được cái tình của người quan họ qua cách mời nước, mời trầu, mời rượu và đặc biệt hơn để thấm thía cái duyên quan họ nghìn năm của người Kinh Bắc. Đến đây, khách có thể hiểu hơn được “tứ đức” của giọng quan họ là “vang-rền-nền-nảy” một cách rõ ràng, chân thực nhất.
Năm nay, dự kiến số lượng các gia đình tổ chức các canh hát quan họ tại nhà tăng hơn so với năm ngoái với 10 địa điểm cho khách lựa chọn, trong đó riêng tại thị trấn Lim đã có 8 gia đình. Năm nay, Bắc Ninh quyết định hỗ trợ mỗi gia đình 2 triệu đồng để tổ chức một cách bài bản hơn.
Đặc biệt, với mục đích bảo tồn, phát huy những giá trị của văn hóa quan họ, chính quyền địa phương đang triển khai xây dựng một nhà chứa “bọn” quan họ - theo đúng cách gọi của người quan họ tại thôn Lũng Giang, thị trấn Lim.
Dự kiến đây sẽ là một không gian để khách tham quan có thể được sống trọn vẹn trong cuộc sống của người quan họ xưa với những canh hát quan họ xuyên đêm, với cái tình của người quan họ dùng dằng: “Người ơi, người ở đừng về…”.
