Không mới nhưng kịch tính
Nhiều khán giả vào rạp xem Snowden rôm rả nói chuyện từ đầu đến cuối, hết phim ra rạp với lời bình: Chẳng hiểu gì cả. Mật vụ Snowden tải khối lượng thông tin, thuật ngữ tin học và tình báo khổng lồ nên không chú ý thì khó cho họ thật.
Snowden, cựu mật vụ làm việc cho CIA, NSA - cơ quan an ninh quốc gia Mỹ - hiện tị nạn ở Nga vì công bố trên tờ The Guardian của Anh thông tin về chủ trương nghe lén người dân, nhiều chính khách do chính phủ Mỹ cho phép vào tháng 5/2013.
Đạo diễn kể lại hành trình Edward Snowden từ một tân binh tham gia lực lượng đặc biệt hòng tham chiến ở Iraq, rồi lần lượt nhân viên phân tích cho CIA, nhân viên kỹ thuật hợp đồng cho NSA và một “kẻ phản bội nước Mỹ” khi đi tới quyết định rò rỉ bí mật hàng đầu của chính phủ Mỹ, Anh. Các câu chuyện đan cài vào nhau vẽ nên chân dung chàng trai trẻ ban đầu tâm niệm chiến đấu để “giải phóng những con người còn bị áp bức”, rồi được dẫn dụ vào chiến trường mới của thời đại tình báo và không ngừng tự vấn về hành động của mình.
Phim dựa trên những sự kiện có thật theo cuốn sách Hồ sơ Snowden: Chuyện về người đàn ông bị truy nã nhất thế giới của Luke Harding và Thời đại của bạch tuộc của Anatoly Kucherena, luật sư ở Nga của Edward Snowden. Phim được làm theo hướng giả tài liệu với những đoạn ghi hình phỏng vấn Snowden của nhóm nhà báo được Snowden mời đến, hay đoạn tư liệu về động thái của Tổng thống Obama càng tăng tính đáng tin, chân thực của câu chuyện.
Không có phát hiện mới, tình tiết mới về Snowden nhưng phim không hề thiếu kịch tính, ví dụ những tình huống khi Snowden quyết định đánh cắp thông tin mật và màn thoát thân ngoạn mục, diễn biến tâm lý mỗi lúc lại được đẩy lên cao hơn. Đạo diễn giúp người xem nhìn rõ hơn chân dung một con người với cả những yếu đuối, day dứt lẫn hành động mạo hiểm. Đặc biệt, phần cuối phim có sự xuất hiện của nguyên mẫu Edward Snowden khiến phim trở nên trọn vẹn hơn.
Gây tranh cãi
Đúng thời điểm công chiếu phim, chính phủ Mỹ tung báo cáo đánh giá về Edward Snowden, tố anh chàng hay gây sự với quản lý, gian dối trong thi cử. Trước đó, bà Hillary Clinton cũng kết tội Snowden cản trở luật pháp nước Mỹ, cho rằng, đáng ra anh ta chỉ nên cảnh báo thay vì công khai thông tin mật. Snowden cũng khiến nước Mỹ phân hóa, tỷ lệ ủng hộ hành động của Snowden và số người coi anh là kẻ phản bội khá ngang bằng. Còn cách làm phim của Oliver Stone chứng tỏ thiện cảm dành cho Snowden, khi vẽ lên chân dung một chàng trai dũng cảm, hành động vì nguyên tắc sống và đạo đức.
“Tôi bị kiệt sức và tự nhủ không bao giờ làm thể loại này nữa. Tôi không muốn tiếp cận những nhà tư tưởng, những con người xuất chúng, họ khiến trái tim tôi tổn thương”- đó là cảm xúc của Oliver Stone sau khi dự án về Martin Luther King thất bại. Tuy nhiên, nhà sản xuất Moritz Borman, cộng sự lâu năm với Stone thông báo luật sư của Snowden ở Nga muốn liên hệ để chuyển thể cuốn sách thành phim. Lúc đầu không xác định sẽ làm phim, nhưng chuyến bay đến Mátxcơva để gặp riêng Snowden khiến ông thay đổi quyết định.
Vào vai Snowden là Joseph Gordon-Levitt, trước đó thành công khi thủ diễn vai một nghệ sỹ đi dây thăng bằng nổi tiếng trong phim Bước đi thế kỷ. Đạo diễn kể, ông chỉ nghĩ đến Gordon-Levitt khi quyết định bấm máy. “Tôi đến gặp cậu ấy trước tiên và phạm sai lầm lớn nhất của một đạo diễn. Tôi nói với cậu ấy: Cậu là lựa chọn đầu tiên của tôi. Nhưng cậu ấy hành xử rất thông minh, không làm tôi thất vọng”, ông nói. Nam diễn viên cũng gặp Snowden tại Nga, càng ấn tượng và cảm động với hành động của Snowden: Rũ bỏ tất cả danh vọng, tiền bạc, cơ hội sống êm ấm với người yêu ở Hawaii để nói lên sự thật.
Diễn viên chính Gordon-Levitt cho rằng, nếu không phải Oliver Stone thì không ai làm được phim về Snowden như thế. Đạo diễn chọn cách khai thác Snowden dựa trên mối quan hệ tình cảm với Lindsay Mills, nghệ sỹ múa và nhiếp ảnh nghiệp dư do Shailene Woodley đóng. Thực tế, sau khi Snowden quyết định đến Hong Kong gặp gỡ nhóm nhà báo để cung cấp thông tin, mối quan hệ của họ đứt đoạn. Sau này, Lindsay Mills quyết định đến Mátxcơva đoàn tụ với bạn trai. Phim cũng đưa vào những chi tiết có thật và được đề cập ở nhiều phim trước: Máy bay không người lái ném bom nhằm vào những người đang sử dụng điện thoại, gây không ít thương vong cho dân thường chứ không phải khủng bố.
