Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant, một thành viên đảng Likud cánh hữu của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, mới đây đề xuất “không nên có sự hiện diện của Israel ở Dải Gaza”, nhưng lại nêu chi tiết về cách quản trị ở đó sẽ như thế nào. Có một nhóm hiện nằm trong liên minh cầm quyền ở Israel hy vọng Israel sẽ kiểm soát hoàn toàn Dải Gaza, tái định cư, thậm chí trục xuất người Palestine khỏi vùng đất này. Và ý tưởng của nhóm đang tràn ngập cuộc tranh luận chính thống.
Itamar Ben-Gvir, Bộ trưởng An ninh Quốc gia Israel thuộc phe cực hữu, hôm 1/1 tuyên bố: “Chúng ta phải thúc đẩy một giải pháp khuyến khích sự di cư của người dân Gaza”. Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich (phe cực hữu), người cũng giữ một chức vụ trong Bộ Quốc phòng, nói rằng Israel “sẽ cai trị ở đó (Dải Gaza), và để cai trị ở đó một cách an toàn trong thời gian dài, chúng ta phải có sự hiện diện dân sự”.
 |
Hai người lính Israel ở Dải Gaza cầm một lá cờ Israel, được thay đổi để bao gồm một sọc màu cam và dòng chữ bằng tiếng Do Thái “Về nhà!”Ảnh: CNN |
Mỹ lo ngại
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken lo ngại đến mức ông đã công khai chỉ trích những kế hoạch đó. Trong chuyến đi gần đây tới Qatar, ông nói: “Những tuyên bố này là vô trách nhiệm, mang tính kích động và chúng chỉ khiến việc đảm bảo tương lai của Gaza do người Palestine lãnh đạo trở nên khó khăn hơn khi Hamas không còn kiểm soát và các nhóm khủng bố không còn có thể đe dọa an ninh của Israel”.
Bà Dahlia Scheindlin, chuyên gia thăm dò ý kiến ở Israel về vấn đề tái lập các khu định cư, cộng tác viên của báo Israel Haaretz, nói rằng, dư luận sau vụ tấn công ngày 7/10/2023 của Hamas đang thay đổi mạnh mẽ. Bà nói với CNN về một số cuộc thăm dò dư luận được tiến hành vào tháng 11 và tháng 12/2023: “Từ khoảng 25% tới 40% người được hỏi muốn thiết lập lại các cộng đồng lâu dài, cộng đồng người Israel gốc Do Thái ở Gaza. Đó không phải là một phần nhỏ trong xã hội Israel”.
Khi cuộc chiến của Israel chống lại Hamas bước sang tháng thứ tư, Chính phủ Israel đề cập rất ít về kế hoạch của họ cho Dải Gaza thời hậu chiến. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã bác bỏ ý tưởng thành lập các khu định cư của người Do Thái, nhưng chỉ nói rằng Israel sẽ giữ “toàn quyền kiểm soát an ninh”.
Những người ủng hộ việc đổi mới các khu định cư của Israel thường đưa ra lập luận của họ dưới góc độ nhân đạo, cho rằng người Palestine sẽ có cuộc sống tốt hơn ở nơi khác. Ben Gvir, người trước đây từng bị kết án vì ủng hộ khủng bố và kích động phân biệt chủng tộc chống người Ảrập, nói: “Đây là một giải pháp đúng đắn, công bằng, đạo đức và nhân đạo”. Gila Gamliel, Bộ trưởng Tình báo Israel và là thành viên của Likud, đã đề xuất vào tháng 11/2023 rằng Israel “thúc đẩy việc tái định cư tự nguyện của người Palestine ở Gaza ra bên ngoài dải đất này vì lý do nhân đạo”.
Ngoài ra, một số chính trị gia Israel đẩy những ý tưởng có vẻ cực đoan vào các cuộc trò chuyện chính thống, và thậm chí cả luật pháp. Ông Netanyahu năm ngoái ủng hộ nỗ lực do một bộ trưởng cánh hữu thuộc đảng Likud của ông khởi xướng nhằm thúc đẩy thông qua một đạo luật hạn chế khả năng săm soi luật của Tòa án Tối cao, bất chấp nhiều tháng biểu tình đã làm chấn động cả nước. Đề xuất đó chưa bao giờ nhận được sự ủng hộ của đa số, nhưng Quốc hội Israel vẫn thông qua. Tòa án Tối cao đã bác bỏ đề xuất này vào đầu tháng 1, nói rằng nó sẽ giáng một đòn nặng nề và chưa từng có vào các đặc điểm cốt lõi của Nhà nước Israel với tư cách là một quốc gia dân chủ.
Bà Scheindlin nói về quá trình hoạch định chính sách của Israel: “Những ý tưởng thường có vẻ rất cực đoan ở một giai đoạn nhất định trong lịch sử Israel, theo thời gian, có thể ngày càng được bình thường hóa dần dần, đôi khi hơi nằm ngoài tầm săm soi, không hẳn là bị che giấu nhưng cũng không được quảng bá chính xác”.
Diana Buttu, một luật sư nhân quyền người Palestine, từng là cố vấn cho Chính quyền Palestine, không mấy tin tưởng vào tuyên bố phản đối của ông Netanyahu trong việc tái thiết lập các khu định cư ở Gaza. Bà nói với CNN: “Dù ông Netanyahu có thể nói sẽ không làm điều đó nhưng cuối cùng thì ông ấy cũng sẽ làm như vậy. Chúng tôi, những người Palestine, từ lâu đã biết rằng cuối cùng họ sẽ tìm ra một lý do nào đó. Bạn biết đấy, liên minh cần phải sát cánh cùng nhau, bất kể điều gì đi nữa. Và người Palestine luôn phải trả giá cho điều đó”.
