Tướng Juha-Pekka Keränen, Chỉ huy Lực lượng Không quân Phần Lan cho biết “phi đội F-35 đầu tiên sẽ được biên chế cho Căn cứ Không quân Lapland ở Rovaniemi vào năm 2026”. Căn cứ được đề cập nằm cách thành phố Rovaniemi 7km về phía Bắc, trên Vòng Cực Bắc, nơi nổi tiếng với làng Ông già Noel. Đây là căn cứ xa nhất về phía Bắc của Phần Lan có máy bay chiến đấu.
Trước đó, hồi tháng 12/2021, Helsinki công bố quyết định mua một phi đội gồm 64 máy bay chiến đấu tàng hình F-35 để thay thể cho dàn máy bay F/A-18 Hornet đã cũ. Những chiếc F-35 đầu tiên dự kiến sẽ đến Rovaniemi vào năm 2026, và phần còn lại của phi đội sẽ được đưa vào hoạt động trong năm 2030.
Nếu đơn xin gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) của Phần Lan được chấp thuận, thì số lượng máy bay F-35 của NATO ở khu vực Bắc Âu sẽ tăng lên đáng kể.
Ở một quốc gia Bắc Âu khác là Na Uy, phần lớn máy bay F-35 được triển khai ở Căn cứ Không quân Orlandet (phía Nam nước này), trong khi vài chiếc được triển khai ở phía Bắc, tại Căn cứ Không quân Evenes như một phần của lực lượng Cảnh báo phản ứng nhanh (QRA) NATO. Hôm 26/5, 2 chiếc F-35 đã xuất kích từ căn cứ này để ngăn chặn 2 máy bay Nga trên Biển Barents, dù các máy bay này chưa xâm phạm không phận Na Uy.
Nếu các máy bay F-35 của Phần Lan đóng tại căn cứ Rovaniemi cũng tham gia QRA, thì lực lượng NATO sẽ mất ít thời gian hơn để ngăn chặn các máy bay quân sự Nga bay về phía Tây Bán đảo Kola. Tuy nhiên kịch bản này khó xảy ra, và phi đội F-35 của Phần Lan có thể sẽ được giao nhiệm vụ bảo vệ biên giới trên đất liền dài 1.340km của nước này với Nga. Trong khi phi đội Na Uy sẽ tiếp tục phục vụ lực lượng QRA của NATO ở phía Bắc.
Ngày 27/5, Bộ trưởng Quốc phòng Phần Lan, Antti Kaikkonen, tiết lộ Helsinki sẽ mời các nước "đối tác" tham gia nhiều cuộc tập trận quân sự hơn. Cuộc tập trận, dự kiến sẽ bắt đầu vào mùa hè này, sẽ giúp quân đội Phần Lan đến gần hơn với tiêu chuẩn của NATO trong khi nước này vừa hoàn tất thủ tục đăng ký trở thành thành viên của khối.
Là một quốc gia trung lập trong nhiều thập kỷ, Phần Lan đã thay đổi chiến lược và quyết định gia nhập NATO sau khi xung đột bùng phát ở Ukraine vào cuối tháng Hai.
Khi nộp đơn xin gia nhập NATO, chính phủ Phần Lan giải thích rằng họ coi đây là biện pháp răn đe chống lại sự mở rộng của Nga. Một số cuộc thăm dò dư luận được tiến hành ở nước này cũng chỉ ra rằng 75% người Phần Lan hiện ủng hộ việc gia nhập NATO.
Về phần mình, Nga khẳng định không có kế hoạch tấn công nước láng giềng, đồng thời mô tả quyết định của Helsinki là không chính đáng.
Matxcơva cảnh báo rằng nếu Phần Lan gia nhập NATO, thì Nga sẽ phải tăng cường hiện diện quân sự ở miền Bắc đất nước và thực hiện các biện pháp tương xứng để đảm bảo an ninh.
