Sắp Noel và sang năm mới, tòa thị chính Paris quyết định giăng đèn đỏ ở đại lộ nội tiếng Champs Elysées. Để phục vụ cho một tháng rực rỡ ánh đèn suốt dọc đại lộ dài 2,2 cây số, và giăng đèn quanh 400 cây hai bên đường, tòa thị chính Paris đã phải chi hàng triệu euro. Ngoài công trang trí, và dọn cất khi hết Noel, và chi phí cho chính lễ là cả một khoản tiền lớn về nhân công và bảo vệ. Nhờ hưởng ứng tích cực vấn đề bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng, tòa thị chính đã không ngần ngại thay thế bóng led - một công nghệ mới tiết kiệm điện. Năm 2010, chỉ riêng điện đã sử dụng 23.400 Kw, trong khi năm 2016 lượng điện 480.000 Kw. Sử dụng bóng đèn led+ giảm chi tiêu xuống hơn 95%. Sự phát triển công nghệ mới và đi đến mạnh dạn thay thế là một cuộc cách mạng. Trong khi vẫn có những ý kiến bảo thủ, giữ truyền thống cổ làm tiêu hao tiền thuế của dân.
Ảnh: Paris cháy (ảnh đăng trên báo Tây Ban Nha, Anh) Thường khi nói đến màu đỏ người ta hay gắn cho hai chữ cách mạng. Ở Pháp, một loạt khu ngoại ô xung quanh Paris, một thời đảng cộng sản thắng trong các cuộc bầu cử được gọi là vành đai đỏ như Arcueil, Gentilly, Villejuif, Cachan, Ivry, Vitry. Việc giăng đèn Paris đỏ phải chăng như là điềm báo trước một cuộc “cách mạng” mới. Paris hôm nay rực vàng vì đoàn biểu tình “áo gilet vàng”. Paris đón Noel buồn vì các cuộc biểu tình của áo gilet vàng liên tiếp kéo dài cả tháng.
Đại lộ này đã bị những người quá khích đập phá các cửa hàng, cậy đường, đốt ô tô. Khải Hoàn Môn nơi tượng trưng cho sức mạnh quyền lực của nước Pháp. Các cuộc biểu tình lớn cũng thường diễn ra ở đây. Khải Hoàn Môn đã bị một số người vào phá phách và đập vỡ tượng, vẽ cào nát nhiều nơi. Một danh lam thắng cảnh, nơi hội tụ các sự kiện văn hóa thể thao, đón chào năm mới bỗng nhiên bị hư hại. Để tu bổ Khải Hoàn Môn theo ước tính của tòa thị chính phải tốn vài triệu euros. Nhiều xe cộ bị đốt. Báo chí thế giới đăng cái tít “Paris bị đốt” với ảnh chiếc ô tô đỏ cháy rực giữa đường trước Khải Hoàn Môn.
Nước Pháp nổi tiếng vì đấu tranh dân chủ, bình đẳng. Những cuộc cách mạng đầu tiên ở châu Âu 1879 và 1948 xảy ra ở Pháp đã xóa bỏ chế độ độc quyền của nhà thờ, tôn giáo, vua chúa. Trường học sau cách mạng đã thực hiện được chế độ mới phi tôn giáo, phi giai cấp. Mọi trẻ em đều có quyền bình đẳng cắp sách đến trường. Một nền cộng hòa bình đẳng dân chủ bác ái ra đời.
Ảnh: Tác giả trong nghị viện bên các tượng Marianne - biểu tượng đấu tranh tự do của PhápCuộc biểu tình của những người áo gilet vàng đã buộc chính phủ vừa phải nhượng bộ tạm thời không thực thi luật tăng giá chất đốt để dân Pháp đón Noel và năm mới trong sự thanh bình không khói lửa. Trời lạnh, mưa suốt. Những người biểu tình Gilet vàng vẫn không quản gió rét tuyên bố không ngừng nếu không có thỏa thuận thích đáng từ phía chính phủ.
Tiết kiệm năng lượng, giảm được tiêu dùng điện trang trí, chính phủ thực hiện chính sách tăng giá xăng, chất đốt để bảo vệ môi trường. Việc này lại dấy lên sự phản đối dữ dội của những người tiêu dùng, nhất là nông dân những nơi xa xôi không có phương tiện công cộng như Paris và các thành phố lớn.
Ảnh: Phù điêu hoành tráng có tên đại văn hào Victor Hugo, ChateaubriandLiệu cuộc thương thuyết giữa những người biểu tình và chính phủ có đi đến thỏa thuận để ánh đèn màu đỏ rực sáng lung linh hai bên đại lộ Champs Elysées, để mọi người thanh thản dạo chơi đón năm mới không? Hay là hai bên chỉ tạm hoãn để cùng đón Noel và năm mới, rồi “chiến sự” lại tiếp tục. Ngoài đường những khu phố đón chào Noel một cách tẻ nhạt. Khu trung tâm văn hóa Pompidou với vài quầy vắng vẻ. Mọi người thờ ơ, không tin sự màu nhiệm của Chúa. Ông già Noel năm nay chắc cũng thất nghiệp hay đi theo đoàn biểu tình chăng?
Cách đây vài hôm, hội đoàn Việt Nam CRAVF và MCFV có tổ chức hội thảo về Việt Nam ở trong Nghị viện Pháp nằm cạnh vườn hoa Luxembourg. Trong nghị viện, ngay sảnh lớn vào tòa nhà chính một bức phù điêu hoành tráng bằng gốm màu hoa đào nở, khắc một số chữ ký của các nghị viên nổi tiếng như Victor Hugo, Chateaubriand… Chữ ký của Victor Hugo nổi bật ngay chính giữa. Ông chính là người đấu tranh bình đẳng tự do bác ái cho người khốn khổ trên quả địa cầu. Ông từng bị chính phủ Pháp bắt đi đầy ở đảo Guernesey và Luxembourg vì phản đối chính quyền thời đó.
Những nơi ông đi đầy giờ thành bảo tàng nổi tiếng đón khách du lịch. Nhiều nơi ông sống đã lấy tên ông đặt cho những con đường ở đó. Victor Hugo với những tác phẩm nổi tiếng đã trở thành biểu tượng đấu tranh vì “tự do, bình đẳng, bác ái” trên toàn thế giới. Ở dọc hành lang rộng trong nghị viện có nhiều hiện vật quý, như một bảo tàng nhỏ về cuộc đấu tranh dân chủ ở Pháp: Biểu tượng tự do của Pháp - tượng bán thân nữ Marianne đội mũ Physien, hộp bi ghi tên các đại biểu dùng để bắt thăm bình đẳng trong cuộc họp với các chính đảng khác nhau, và cả những mẩu rào gẫy vì tranh cãi nẩy lửa từng đánh nhau nổi loạn trong nghị viện một thời…
Ảnh: Đại lộ Champs ElyséeCác cuộc biểu tình cũng lấy danh nghĩa vì dân, đại diện tiếng nói nhân dân, chính phủ cộng hòa cũng vì dân, và từ dân mà ra. Các nghị viên Pháp đang quan tâm đến vụ biểu tình hơn là chuẩn bị Noel. Tình cờ tôi cùng một bà nghị viên quen biết vào cổng tắt đặc biệt không bị kiểm tra xếp hàng. Câu đầu tiên bà hỏi bạn bè lúc vào cổng: “Sao, tình hình áo gilet vàng đến đâu?”. Rồi cả hai có thời gian dừng lại rất lâu xem vô tuyến tin đoàn biểu tình gilet vàng trước khi vào dự tiếp hội nghị về Việt Nam.
Noel Paris không nóng hổi bằng đoàn biểu tình áo gilet vàng. Khách du lịch không say sưa chụp ảnh Paris đỏ lung linh, mà Paris khói lửa, cửa hàng bị đập phá, khác hoàn toàn với một Paris tráng lệ nổi tiếng.
Paris đón Noel và năm mới đỏ hay vàng? Tất cả đều chờ đợi.
