Thay mặt Hội đồng xét xử (HĐXX), thẩm phán chủ tọa Nguyễn Ngọc Huân điểm lại những diến biến chính trong quá trình xét hỏi. Cụ thể, trong phần luận tội, đại diện VKSND cho rằng truy tố các bị cáo về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và Tham ô tài sản là đúng người đúng tội, đúng pháp luật.
Kiểm sát viên đề nghị tòa tuyên phạt Đinh La Thăng – nguyên Chủ tịch HĐTV PVN 14 – 15 năm tù về tội “Cố ý làm trái…”; Trịnh Xuân Thanh – nguyên Chủ tịch HĐQT PVC 13 – 14 năm tù về tội “Cố ý làm trái…”, chung thân về tội “Tham ô tài sản”, tổng hợp hình phạt là chung thân; xử phạt Phùng Đình Thực – nguyên TĐ PVN từ 12 – 13 năm tù; Nguyễn Quốc Khánh và Nguyễn Xuân Sơn - cùng giữ chức Phó TGĐ PVN nhận từ 10 – 11 năm tù… Các bị cáo khác bị đề nghị nhận từ 2 năm tù treo tới 28 năm tù giam.
Về hành vi cố ý làm trái, các bị cáo đề nghị tòa xem xét lại việc giám định thiệt hại trong vụ án, thực tế thiệt hại thấp hơn con số 119 tỷ đồng rất nhiều. Về hành vi tham ô, các bị cáo đề nghị tòa xem xét số tiền sử dụng cho mục đích chung, không hưởng lợi cá nhân.
Hội đồng xét xử tuyên án sơ thẩm sáng 22/1. Ảnh: An Đăng. Bị cáo Trịnh Xuân Thanh thừa nhận biết PVC không đủ năng lực thực hiện tổng thầu Thái Bình 2 nhưng vẫn chỉ đạo cấp dưới ký hợp đồng EPC số 33 rồi chi tiền tạm ứng sai mục đích. Bị cáo Thanh cũng không thừa nhận đã chỉ đạo việc rút hơn 13 tỷ đồng để tham ô, chiếm đoạt.
Dựa trên hồ sơ tài liệu của vụ án và quá trình xét hỏi, tranh luận công khai tại tòa, HĐXX đủ cơ sở xác định hành vi phạm tội của 22 bị cáo. Cụ thể, về hành vi cố ý làm trái tại dự án Thái Bình 2. Năm 2010, do đầu tư dàn trải nên tài chính của PVC mất cân đối nghiêm trọng và PVN giao cho PVC 5 dự án thua lỗ nên năm 2011, PVC làm mất cân đối dòng tiền đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng.
Dù biết PVC khó khăn tài chính và chưa đủ năng lực làm tổng thầu dự án nhiệt điện lớn nhưng bị cáo Đinh La Thăng chọn PVC làm tổng thầu theo hình thức chỉ định thầu. Dù dự án còn thiếu nhiều hồ sơ, thủ tục pháp lý nhưng Thăng chỉ đạo cấp dưới ký EPC số 33 và chuyển đổi chủ thể số 4194 với giá trị tạm tính 1,2 tỷ USD. Việc này trái các quy định của Chính phủ và luật Đấu thầu.
Tiếp đến, dù hợp đồng EPC số 33 trái quy định nhưng PVN cho PVC tạm ứng hơn 6,6 triệu USD và hơn 1.312 tỷ đồng. Việc này trái các quy định của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.
Về việc sử dụng tiền tạm ứng, sau khi nhận tiền, các bị cáo Thanh đã chi cho các mục đích khác, không dùng đúng dự án số tiền 1.115 tỷ đồng tạm ứng từ Thái Bình 2 sai quy định gây thiệt hại hơn 119 tỷ đồng. Việc này trái quy định của Chính phủ. Thiệt hại trên được giám định viên kết luận là số tiền lãi tối thiểu trên tổng số tiền không dùng vào dự án.
Bị cáo Đinh La Thăng bị tuyên 13 năm tù giam. Ảnh: An Đăng. HĐXX cũng cho rằng, nếu tất cả bộ ngành, địa phương đều sử dụng tiền tùy tiện như PVC sẽ gây hỗn loạn. Tại bản án, HĐXX sẽ kiến nghị CQĐT làm rõ các thiệt hại khác trong vụ án.
Về bị cáo Đinh La Thăng, HĐXX thấy rằng, PVN từng phê duyệt phương án liên doanh tổng thầu dự án Thái Bình 2 do PVC đứng đầu và các nhà thầu nước ngoài khác phải có đủ năng lực. Tuy nhiên, bị cáo Đinh La Thăng vẫn chỉ định PVC là tổng thầu duy nhất, vi phạm nghị quyết của PVN. Lời khai của bị cáo Thăng cũng thừa nhận việc này.
Ngoài ra, khi hồ sơ dự án còn thiếu nhưng do nôn nóng và sức ép công việc nên bị cáo Thăng vẫn chỉ đạo ký EPC số 33 trái quy định để rút ngắn tiến độ, khởi công vào 1/3/2011… Việc này phù hợp lời khai của các bị cáo khác và nhân chứng trong vụ án.
Ngoài ra, các bị cáo khác cũng khai việc tạm ứng cho PVC do chỉ đạo của bị cáo Đinh La Thăng. Ông Thăng từng gọi các Phó TGĐ PVN là Nguyễn Quốc Khách, Nguyễn Xuân Sơn lên la mắng về tiến độ dự án Thái Bình 2, yêu cầu tạm ứng để đẩy nhanh tiến độ.
Hành vi của bị cáo Thăng đã vi phạm các quy định về quản lý kinh tế, gây hậu quả nghiêm trọng cho Nhà nước. Như vậy, đủ cơ sở kết luận bị cáo Thăng phạm tội Cố ý làm trái… Tòa cũng ghi nhận quá trình cống hiến của bị cáo Thăng…
Với bị cáo Trịnh Xuân Thanh, HĐXX kết luận ông Thanh biết PVC không đủ năng lực nhưng vẫn chỉ đạo cấp dưới tại PVC ký hợp đồng EPC số 33. Thanh không thừa nhận việc chi tiền tạm ứng sai mục đích, trách nhiệm thuộc ban giám đốc.
HĐXX thấy rằng, việc quy kết bị cáo Thanh đã chỉ đạo ký hợp đồng EPC số 33 sai quy định là phù hợp lời khai các bị cáo khác và hồ sơ tài liệu trong vụ án. Việc các luật sư cho rằng bị cáo có vai trò mờ nhạt là không có cơ sở.
Bị cáo Trịnh Xuân Thanh cũng chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ tạm ứng vì lúc đó PVC rất khó khăn về tài chính, nguồn tiền duy nhất là từ dự án Thái Bình 2...
