Ông Jake Sullivan, người được ông Biden đề cử làm cố vấn an ninh quốc gia, nói trong cuộc trả lời phỏng vấn CNN ngày 3/1 rằng chính quyền mới trước tiên sẽ giải quyết những khúc mắc với châu Âu để cải thiện quan hệ.
Tháng 1/2018, chính quyền Trump áp mức thuế 30-50% lên các sản phẩm tấm pin năng lượng mặt trời và máy giặt. Hai tháng sau, Mỹ áp thuế 25% lên thép và 10% lên nhôm từ hầu hết các quốc gia, chiếm tới khoảng 4,1% hàng nhập khẩu vào Mỹ.
Ngày 1/6/2018, chính sách thuế này được áp lên cả EU, Canada và Mexico. Biện pháp đáp trả của EU có hiệu lực từ cuối tháng đó, khiến 180 mặt hàng Mỹ, tương đương hơn 3 tỷ USD, bị tăng thuế.
“Mục tiêu của chúng tôi là ngồi xuống không chỉ vì Trung Quốc, mà phải giải quyết những khác biệt về kinh tế giữa hai bên, để chúng ta có thể chấm dứt cuộc chiến thương mại trên nhiều mặt trận mà chính quyền Trump đã khởi xướng”, ông Sullivan nói.
Phát biểu của ông Sullivan được đưa ra sau khi Trung Quốc và châu Âu hoàn tất đàm phán thỏa thuận đầu tư toàn diện trong tuần trước. EU nói rằng thỏa thuận này sẽ tạo sân chơi bình đẳng cho các nhà đầu tư EU vì đề ra những nghĩa vụ rõ ràng đối với các doanh nghiệp quốc doanh Trung Quốc, cấm chuyển giao công nghệ ép buộc và những hành vi bóp méo khác.
Việc EU và Trung Quốc hoàn tất thỏa thuận này được coi là thành công về ngoại giao của Bắc Kinh trước khi ông Biden trở thành tổng thống Mỹ từ ngày 20/1.
Ông Biden đã đánh tín hiệu về ý định kiểm soát sự trỗi dậy của Trung Quốc và nói về sự cần thiết phải lập liên minh mạnh mẽ hơn để chống lại Bắc Kinh trên mặt trận thương mại.
Ông Sullivan nói rằng Mỹ sẽ không đảo ngược các biện pháp tăng thuế với Trung Quốc, nhưng sẽ tham vấn các đối tác ở châu Âu và châu Á để “tạo đòn bẩy cho Trung Quốc phải thay đổi những hành vi lạm dụng thương mại”.
Nhắc đến Mỹ và “các nền kinh tế cùng chí hướng”, ông Sullivan nói: “Chúng tôi tự tin rằng chúng tôi có thể tìm ra chương trình làm việc chung trong những vấn đề mà chúng tôi cùng quan ngại về Trung Quốc. Và đó không chỉ là thương mại, mà còn là công nghệ, là nhân quyền, là sự hung hăng quân sự”.
“Điều đó sẽ giúp chúng tôi có vị thế mạnh hơn để đối phó hiệu quả với Trung Quốc, theo một cách thức rõ ràng và mang lại kết quả hoàn toàn khác những gì chính quyền Trump làm trong 4 năm qua”.
Sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vừa qua, giới chức EU kêu gọi hợp tác nhiều hơn với Washington để đối phó với Trung Quốc – quốc gia mà EU coi là một đối thủ hệ thống.
Những người chỉ trích việc EU vội vã tiến tới thỏa thuận với Trung Quốc và họ không tin việc Bắc Kinh cam kết thực hiện những quy định của Tổ chức Lao động quốc tế sẽ chấm dứt tình trạng lao động cưỡng ép ở Tân Cương.
Bắc Kinh phủ nhận sự tồn tại của các trại lao động cưỡng ép ở Tân Cương, nói rằng những biện pháp mà chính quyền triển khai ở đây chỉ mang tính giáo dục và hướng nghiệp để chống khủng bố.
Ông Sullivan nói rằng ông Biden sẽ xác định Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh chiến lược của Mỹ, nhưng cũng sẽ làm việc với Trung Quốc trong những vấn đề như biến đổi khí hậu.
